Astelehen arratsaldero ordu eta erdiz egiten den Azoka Txikia elkarlanean antolatzen ari dira Azoka eta Auzo Elkartea, eta oso eskertuta kontatu dute Behemendik asko lagundu diela hasieratik, azoka sortzen. Eta modu naturalean sortu eta egonkortu egin den azokaren espazio hori baliatu nahi dute herri mugimenduari eta beste eragile batzuei ere esparrua emateko: “Batuketa polita suertatzen ari da. Astelehen askotan hemen egon da Euskaraldiko materiala, dispertsioaren aurkakoa, Gordegia artxibo historikoko postua, maizterren sindikatuak azken asteetan bere lekua hartu du... Espazio publikoan batzen gaituzten ekitaldiak galtzen ari diren honetan, elkargune erreferente bat da” azaldu digute azokaren ekimena daramaten auzotarrek. “Plazatxo bat eta jendearekin egoteko plan bat sortu da. Jendea erostera dator baina auzokide batekin eta bestearekin hitz egiten du”. Eta gehitu dute: “Azoka Txikia, besteak beste, herritarrok eta komunitateak ahalduntzeko ariketa praktiko bat da”.

Pozik daude auzoak urtetan zituen hainbat beharri erantzuten dielako, eta aldi berean, kontsumoa egonkortu delako: “Hasierako gure beldurra hori zen, lehen asteetako emozioa joatea, baina ez da hala izan eta auzotarrek erosteko ohitura egonkortu dute. Salgaiak dakartzaten ekoizleek saldu egiten dute, kopuru handian gainera. Eguraldi txarra egin duenetan ere, jendea etorri egin da”.

Arrakastaren gakoak

Ordu eta erdian auzotarrak bizi mugitzen ikusi ditugu, asteroko produktuen bila, tarteka batekin eta bestearekin hitz eginaz. Mahaietan salgai hautatuak ageri dira, gutxi eta onak, eta bada zuzenean furgonetatik zerbitzatzen duenik ere. Azkar jarri eta kentzeko egitura du azokak, ponpoxokeriarik gabe, baina oso eraginkorra. Bistan da auzotarrak ere despistatu gabe zuzenean erostera datozela. 

Arrakastaren gakoez galdetu diegu antolatzaileei: “Gauza askoren batura da. Produktuaren kalitatea, ekoizlearekin harreman zuzena izatea: badakizu zer jaten ari zaren, nondik datorren... harreman horretan, elikadurari buruzko kontzientzia pizten ari da”. Konfinamenduak bere arrastoa utzi duela ere azaldu dute: “Konfinamenduan asteleheneroko zita zen eta mantendu da, eta garai hartan herritar askok hausnartu zuen kontsumo ereduaz”. Urteetan kontsumo taldeek egin duten elikadurarekiko sentsibilizazio lanak ere bere fruitua eman duela azaldu dute. Badira beren banaketa Egiako 75-100 etxetara iristen diren hiru kontsumo talde oso egonkortuta, “eta badira beste pare bat kontsumo talde gehiago ere”.

Pozik dira azokara datozen herritarrak ez direlako saltsa guztietan topo egiten dutenak bakarrik: “Beste era bateko jendea ere etortzen hasi da, eta hori lorpen handia da”. Orain artean auzoko taldeen bidez zabaldu dute deialdia baina badute asmoa ekimen honen berri auzoan buzoneatzeko, “oraindik asko eta askok ez dutelako bere berri”.

Aurrera begira

Irailaz geroztik tarteka azoka bereziak egiten dituzte: beste ekoizle batzuek parte hartzen dute hauetan, ardoa, sagardoa, gazta saltzen.

Erosketak taldean ere egiten dituzte sareen bidez: adibidez, Valentziatik laranja ekologikoak ekartzen dituzte, Nafarroako lekale ekologikoak... “Gure asmoa harago joatea da, epe luzera kontsumo ereduen inguruko kontzientzia lantzea. Bertako merkatariekin ere zerbait egin nahi genuke elkarlanean, tokiko kontsumoa bultzatzeko”. Elikaduratik abiatuta, burujabetzen esparrua zabaltzeko aukera ikusten dute aurrera begira: energia burujabetza (Goiener), teknologiarena (Izarkom)...

Auzoan talde asko dago eta talde horiek azokan leku izatea sustatu nahi dute: adibidez, literatur solasaldiko kideek azken azoka berezian liburu trukea antolatu zuten. “Horrelako ekintzei ere leku eman nahi diegu, ez dugu nahi azoka taldetxo batek soilik antolatzen duen zerbait izatea, baizik, gizarte mugimenduek leku izan dezatela. Horretarako ere erreferente bihurtzen ari da azoka”.

Baina “poliki eta natural” doazela diote irribarrez, “behartu gabe eta erre gabe. Helburu handiena mantentzea da, eta tarteka azoka bereziak egitea”. Pozik daude eguneroko lanean jendea gehitzen ari delako: “Bakoitzak lan jakin baterako parte hartuz, egituratxoa egonkortzen eta indartzen ari da. Eta laguntza eskatu orduko auzoko jendeak erantzuten du, eta horrek aurrera egiteko indarra ematen du. Azokak ilusioa piztu du”.

Udalari eskatzeko zerrenda ere prest dute, ekoizleei baldintza ahalik egokienak emateko azpiegitura indartzeko.  Eta azokan kontsumitzaile gazteak eta ekoizle emakumeak sustatzeko proiektua lantzen ari dira.