Palindromoak, mihi zirikatzaileak
Ibaiek isurtzen duten urari esker itsasoan urak handi dira. Kantauri isurialdea emari anitzen bidez elikatzen da; Deba, Oria, Bidasoa, Lea, Oka… Itsaso zabaleko ur gazia bezala irudikatu nahi izan dute euskara, eta, euskara den itsaso zabal eta anitza asetzen duten hiru erreka izango dira gaurko gure ur-emari nagusiak.
Hiruerreketa izenburupean euskararen arte-urak erakusketa antolatu du Gasteizko Oihaneder euskararen etxeak. Zaloa Ipiña, Alfredo Hernandez Zirika eta Bigara dira gure gaurko Urola, Artibai eta Errobi, eta haien bidez euskaraz egiten den eta euskararen inguruan hitz egiten duen arte garaikidea izango da hizpide.
Naturan jatorria duten artelanek Oihaneder etxeko horma zuriak letraz josi dituzte. Salgaien garraioan erabilitako paletekin sorturiko letrak dira Zirika artista gasteiztarraren tresnak. Hitz birziklatuak erabiltzen ditu artelanetan eta hizkien arteko jolasen bidez hausnarketa eta istorioak kontatzen ditu.
Egurrezko letren arteko hamarnaka jolas aurkezten dizkigu eta horretarako egurraren askotariko lanketak baliatzen ditu: zuloak, sokak, ebakiak… Euskara beste modu batean ikusteko, kontsumitzeko eta dastatzeko aukera ematen digu Zirikak, euskararekiko duen amodioa partekatuz eta kutsatuz.
Gasteiztarraren ondotik, Bigara bikotearen Abere ba, palindromo ilustratuen piztegia dugu. Oraingoan hizkiak beltzak dira eta animalien ilustrazio koloretsu eta minimalisten bidez lagunduta doaz. Animalia bakoitzaren izenaren atzean beste hitz bat erakusten digu bikote gipuzkoarrak: orro zomorro mozorro, ele bele, airez azeria, eta abar.
Palindromo idatziekin batera anagramak, atsotitzak, kantak eta ilustrazioak ere badira. Testu, hitz eta letren bilgune honetan etxekotua izan nahi ez duten piztia batzuk topatuko ditugu, eta erakusketaren erdian ispilu borobil bat. Izan ere, palindromoak hori dira, ispiluaren bidez ikusi daitezkeen testu aldrebestuak.
Itsaso bezala irudikatzen dugun hizkuntzaren azkenengo ibaiak Zaloa Ipiña du izena. Bizkaitarraren Gorreri bisuala artelan bildumaren atzean, hizkuntza baten ezintasun, muga eta jazarpenen inguruko ikerketa sakona dago. Historian euskarak jasandako zapalkuntzak ekartzen ditu gogora Ipiñak, eta eskoletan zigorrerako erabiltzen ziren eraztun eta txanponei egindako argazkiak aurkituko ditugu bere zatian.
Mahai baten gainean borobilean jarrita, eskuz egindako mihi zurien bidez, 2000. urtetik aurrera hil diren munduko hizkuntzen izenak ageri dira. Haiekin jolastuz erakusketaren amaierara helduko gara, eta bertan sabaitik eskegitako mihi luze eta gorrien arteko jolasa topatuko dugu, eta hurbiltzen garen heinean, sorgin ahots batek kontatuko digu galegoz kondaira misteriotsu bat.
Eider Iturriagaren argazkiak:
Arabako artisten 35 lan paratu dituzte Emakumea. Familia eta lana erakusketan, Gasteizen. Aukeraketa egiteko, kanpoan utzi dituzte historian zehar emakumeak sarritan margotu izan diren beste egoera eta estereotipo batzuk, eta lanari lotutakoei eman diete garrantzia. Urriaren... [+]
Eskultura grekoerromatarrek bere garaian zuten itxurak ez du zerikusirik gaurkoarekin. Erabilitako materiala ez zuten bistan uzten. Orain badakigu kolore biziz margotzen zituztela eta jantziak eta apaingarriak ere eransten zizkietela. Bada, Cecilie Brøns Harvard... [+]
Erakunde publikoen bekak eta sariak. Kritika eraikitzaile bat izeneko dokumentua plazaratu du Lanartea elkarteak. Berria-k zabaldu du laburpena, eta txostena eskuraturik, hemen duzue elkarteak erakunde publikoei egiten dien gomendio sorta.
Behin batean, gazterik, gidoi nagusia betetzea egokitu zitzaion. Elbira Zipitriaren ikasle izanak, ikastolen mugimendu berriarekin bat egin zuen. Irakasle izan zen artisau baino lehen. Gero, eskulturgile. Egun, musika jotzen du, bere gogoz eta bere buruarentzat. Eta beti, eta 35... [+]
Azaroaren 4an itzuli die Frantziak benindarrei Katakle errege-aulkia, duela 132 urteko triskantzan frantses kolonoek lapurtu zietena. Memoriaren, aitortzaren eta ondare kulturalaren izenean, Europan zehar dituzten lapurtutako 500.000 objektuak berreskuratu nahi dituzte Afrikako... [+]
Wikimedia Commons-en biltzen dira Wikipedian erabiltzen diren lizentzia libreko fitxategiak: irudiak, argazkiak, audioak, bideoak… Une honetan 110 milioi fitxategiko bilduma erraldoia osatzen dute. 2006an hasi ziren urteko argazki onenak aukeratzen. 2023koak hautatu berri... [+]
Uda osoan ikusgai egon dira Yun Ping artistaren argazkiak Donostiako Cibrian galerian. Identitate-prozesuak dituzte langai, generoaren eta arrazializazioaren bidegurutzean. Irailaren 12an, erakusketaren aktibazio eta itxiera gisa, Yun Pingek performance publiko bat egin zuen,... [+]
Garraio publikoaren zerbitzuaren gainbeheraren barruan, alde estetiko hutsa bada ere, ohikoa bilakatu da trenak margoturik ikustea eta, behingoagatik bada ere, ez da arrazoi ekonomiko hutsengatik, langileek azaldu dutenez.
Iruñeko Arrosadia auzotik pasatzen naizen aldiro sartzen dut burua Santa Marta kaleko tailerrean. Hor da Montse normalean: potetxoan pintzela sartu, trapu batean ia pintura dena kendu eta pintzela mihisean igurzten, begiztan. Bere espazio-denboran sartu naiz gaur eta... [+]
Jakoba Errekondok Ilargia eta landareak 2025eko agenda eskutan, ilargiaren arabera baratzeko lanak nola antolatu azalduko du eta entzuleen galderak zuzenean erantzungo ditu. Antton Olariagak argitalpen horretarako egin dituen hamabi piztiren ilustrazioak erakutsiko ditu eta... [+]
Donostian jaioa, urte mordoxka bat Alkizan eman zituen bizitzen, baserri batean. Inguratzen zuen naturak lilura sortzen zion. Margolari gisa egin da ezagun, nagusiki.