Txikitan hasi zinen musika ikasten.
Nire etxean beti esan didate “egin nahi duzuna, baina egin ondo”. Nik aukeratu nuen 5 urterekin musika ikasi nahi nuela eta eskolaz kanpoko beste jarduera batzuekin uztartzen nuen. Galdakaoko musika eskolan eman nituen lehen urratsak, denbora-pasa zen niretzat. Inoiz ez nuen imajinatuko nire ogibidea izango zenik.

Ez da zure kasua, baina batzuek alde batera uzten dituzte musika ikasketak. Zergatik gertatzen dela uste duzu?
Musika ulertzeko aurretik egin behar den lana oso luzea da, denbora behar da kontzeptuak barneratzeko. Musikaren bitartez adierazteko kapaza izan arte posible da urteak eta urteak behar izatea. Normala da ume askok ez lortzea motibazio hori. Pedagogia moldatu beharko litzateke, praktikoago egin, txikitatik instrumentuak esploratzeko aukera izateko.

Hala ere, instrumentu bat jotzen ikasteko inoiz ez da berandu?
Ikasteko inoiz ez da berandu, jende  guztiari gomendatzen diot. Musika gabe bizitzari mamia falta zaio; momentu konkretuak gogoratzen laguntzen digu, sentimenduekin eta lekuekin erlazionatzen dugu… Fran Lebowitz idazleak dioen bezala, minik egiten ez duen droga bat da.

Beethoven, Mozart, Bach edo Wagner izan ohi dira musika klasikoaz hitz egiten denean burura datozkigun konpositoreak. Non daude emakumeak?
Mendebaldeko musika klasikoko konpositore eta zuzendariengan pentsatzen dugunean ehuneko ehunean gizonezko zuri europarrak dira. Baina badira hainbat liburu eta dokumentu emakumezko paregabeen historiak biltzen dituztenak, Nadia Boulanger eta Clara Schumanni buruzkoak, adibidez. Liburu bat gomendatu beharko banu, Pilar Ramosen Feminísmo y música  (Feminismoa eta musika) gomendatuko nuke.

Zer-nolako harrera du gizartean musika klasikoak?
Musika klasikoa oso baloratuta dago euskal gizartean. Ikusi besterik ez dago zer-nolako kalitatezko orkestra sinfonikoak ditugun. Estatuko mailarekin alderatuz, zorte handia dugu hemen. Arazoa da barneratze prozesu luzea behar duela musikak eta zentzu horretan oso erraza dela amore ematea, batez ere gazteen artean. Bigarren aukera eman beharko genioke musika klasikoari.
      
Herritarrak musika klasikora hurbiltzeko xedez hainbat taldek bertsioak grabatu dituzte Euskadiko Orkestra Sinfonikoarekin. Gurutzaketa horien aldekoa zara?
Guztiz. Gaur egun entzuten diren taldeen eta orkestra sinfonikoen arteko mix-ak beharrezkoak dira, arrazoi horregatik. Gainera, moldaketa lana ondo egina baldin badago ez du zertan kalitatea aldatu behar. Fernando Velázquezek Euskadiko Orkestrarako egindako lana bikaina da, esaterako.

Emakumea zara, gaztea… Oztoporik izan duzu zure bidea egiteko?
Emakume izateagatik aurkitu ditut batzuetan zailtasunak, bai. Emakume gutxi gaude zuzendarien munduan, baina tira, komunitatea indartsua da eta pertsona politak aurkitu ditut bidean.

Zein da sektore honetan emakume gutxi egotearen arrazoia?
Orkestra sinfonikoetan eta baita hauen zuzendaritzan ere, beste ogibide askotan bezala, emakumeek debekatua zuten parte hartzea. Datu bortitz bat: Vienako urte berriko kontzertuan emakumeek ez zuten orkestran parte hartzeko aukerarik izan 1997ra arte! Eta oraindik ez du emakume bakar batek ere zuzendu kontzertu hori…

Arlo prekarizatua da musikarena? Zaila da lanpostu bat lortzea?
Sektore honetan ez dago geldi egoteko aukerarik, egunero kontaktuak egin behar dituzu, sormen prozesuak alderatu, entsegu teknikak konpartitu besteekin batera ikasteko… Mugitzen baldin bazara eta hobetzeko nahia alboratzen ez baduzu, zure bidea aurkituko duzu. Nahiz eta orain segurtasun neurrien ondorioz egoera zaildu den.
Bateraezinak dira musika zuzendari izatea eta reggaetoia edo trapa entzutea?
Nik denetarik entzuten dut, momentu bakoitzak bere musika duela deritzot. Trapa ez dut bereziki gustuko, baina agian urte batzuen bueltan beste perspektiba batekin ikusiko dugu; azken finean, musika gizartearekin batera aldatzen da eta gizarte horren isla ere bada. Egia da sormen prozesu “erraza” duen musika gutxiestea ohikoa dela. Baina edonork ezin dezake egin, hor dago koxka. Abesti bat sortzeko non elkartu diren, zeri buruz hitz egin duten, zertan oinarritu diren… irudikatzen dut nik, ikuspuntu horretatik aztertzen saiatzen naiz.

Musikan, bizitzan bezala, ikasketak ez du etenik?
Hala da, eta bizitzan bezala, zenbat eta gehiago jakin, orduan eta gutxiago dakizula konturatzen zara. Ez bakarrik musika egiterakoan, musika horren atzean dagoen historiaz eta oinarriez ere ari naiz. Musika klasikoak istorio pilo bat ezkutatzen ditu noten atzean.