Urruñako erlaitzean hasi eta bertako baserri batean kokatzen da egun Erlaitza eskola. Irakaslerik gabe, bidelagunekin. Hori bera da Maider Aizpurua Cuesta (Irun, 1979). Formakuntzaz irakaslea baina ofizioz bidelaguna, haurren heziketa beste gisa batean burutzen baitute bertan. Askatasunean, errespetuan, bortxarik gabe. Proiektu orokorra ezagutzeko parada eman digu irundarrak. Bera joan den irailean hasi bazen ere, guztiz integratua dago dagoeneko, zoriontsu.
Zer da Erlaitza?
Eskola euskalduna da. 2018ko abenduan sortu zen, hiru familiarekin. Sei umek hasi zuten bidea. Urruñako kanpin batean egin ditu lehen urteak, erlaitzean bertan. Leku zoragarri batean. Orain, aldiz, “Erlaitza berria” deitzen duguna Urruñako baserri batean dago kokatua. Eta jada, epe ttikian, seitik hamasei ume izatera pasa gara. Umeen erritmoa errespetatzen duen zentroa da. Askatasun handiagoa, arreta, presentzia eta entzute aktiboa eskaintzen dizkiegu, leku eder batean. Beraien behar eta nahietatik abiatuta, ikaskuntza integrala eskaintzen diegu. Bi urte eta erdi eta hamaika urte bitarteko haurrekin lan egiten dugu. Nire ametsetako eskola da Erlaitza.
Zerk ezberdintzen du Erlaitza eskola ohikoa den hezkuntza zentro batetik?
Oinarria komunikazio ez-bortitza da. Heldua umearen bidelaguna da bere ibilbidean: ez du epaitzen ezta zigortzen ere. Errespetuzko heziketa aplikatzen dugu. Ezinbestekoa da hori guretzako. Horrez gain, umeek askatasun osoa dute sei urte betetzen dituzten arte. Nahieran, jolas librean aritzen dira. Montessori materiala dugu eta tailerrak proposatzen dizkiegu. Proposatu, diot, ez baitira inposatuak. Sarri haiek berek eskatzen dituzte. Zientzia tailerrak, margoketa, letrak, zenbakiak… Haurrek berezkoa dute kuriositatea. Eta, horrez gainera, naturarekin kontaktu zuzenean egoteko aukera dute. Hau ere ezinbestekoa gure ustez. Sei urtetik goiti, aldiz, Bernard Collot-en hirugarren motako eskolen pedagogia hartzen dugu oinarritzat. Eta haurren interesetik abiaturiko ikasketa prozesua proposatzen dugu. Gurean ume bakoitzak bere proiektu pertsonala du. Bidelagunaren funtzioa proiektu hori burutzen laguntzea da. Berriki, akrobazia ikusgarri bat egiteko gogoa zuen ikasleetako batek. “Nola egin dezakegu?”, galdetu nion berehala, eta orain horren antolaketan ari da. Ikusgarria idazten ari da, marrazkiekin osatzen, nire gorputza baliatzen du entseguetarako eta akrobaziak sortzeko… Horrez gainera lagunak batu zaizkio aurkezle lanak egiteko, beraz, zerbait pertsonala kolektiboa izatera pasa da. Horixe da Erlaitza.
Irakasle ez, bidelagun?
Bidelagunak garelako azken batean. Ondoan gaudelako. Irakasle formakuntza dugu bertako guztiok, baina, noski, formatzen segitzen dugu, beste edozein irakasle bezala. Hezkuntza maite dugunok, haurrekin aritu eta egotea maite dugunok, haurrak laguntzea dugu helburu, beraz, zenbat eta formatuago egon edo zenbat eta gehiago jakin, hobe.
Ekonomikoki eskuragarria al da familia “arruntentzat”?
Erlaitza ez da eskola elitista bat. Kuota aski baxua da. Izan ere, sarri hori leporatzen zaie gisa honetako zentroei. Erlaitzak argi zuen hasieratik eskuragarria izan behar zuela bertan sartzeko xedea zuen familia ororentzat. Eskola legal bat da, hori ere esan behar dut. Frantziako Gobernuak onartua duen eskola da, alegia. Bidelagunak, ordea, ez ditu hark finantzatzen, bertako familien kuotek baizik. Azken batean, ekonomikoki autogestionatzen den eskola bat da eta hori zoragarria da. Baina argi utzi nahi dut bertan gauden familiak jendartea ordezkatzen dugun familiak garela. Ez gara aberatsak. Guk adibidez, nire haurrak ere bertan daudenez, lehentasuntzat jarri dugu. Nahiago dugu besterik baztertu, gure haurrei aukera hau eskainiz.
Hezkuntzan aditu gisa zer diozu nagusi den hezkuntza ereduaz ?
Ohartu nintzen sistemako eskoletan ere egin zitekeela horrelako zerbait, baina oso zaila da. Irakasle bezala prest egon zaitezke, baina talde osoak jarraitu behar zaitu. Eta gehienetan ez da hala izaten, beraz, sekulako pisua gelditzen da zure bizkar. Une hauetan, niretzako behintzat, ezinezkoa da. Ez du merezi. Nahiago dut nire energia Erlaitza proiektura bideratu. Frogatua dago jada hezkuntza-eredu honek ere balio duela, emaitza onak ematen dituela. Maila akademikoaz ardura izaten dute batzuek, baina dudarik ez ukan, haurrak prestatuak ateratzen direla ondoren kolegiora eta DBHra pasatzeko. Sobera gainera. Oso ikasketa prozesu interesgarria da Erlaitzak eskaintzen duena, emaitza akademikoetatik harago. Maitasunean hezten dugu, errespetuan. Etxean jasotzen dute noski, baina zorionez gurean ere. Hezkuntza zentroak emaitza akademikoez gain, ongizatea eskaintzea oso garrantzitsua da.
Zein funtzio betetzen dute gurasoek Erlaitza eskolan?
Gurea bezalako proiektu batean gurasoen konpromisoa oso garrantzitsua da. Arlo pedagogikoaz ari naiz. Ildo berean, zentroarekin batera aritzeko konpromisoa hartzen dute. Horretarako formakuntzak eskaintzen ditugu urtero. Emozioen harrera eta komunikazio ez-bortitza lantzen ditugu besteak beste. Izan ere, Erlaitzan liskarrik dagoenean haurrekin batera jartzen gara bidelagun. Aterabideak haiekin batera bideratzen, adibidez. Eta etxean zigorren bidez aritzen badira ttikia galdu eginen da, ez du deus ulertuko. Eskatzen den konpromiso bat da. Oso erraz eta modu politean parte hartzen dute gainera.
Erlaitza aurkeztu diguzu, baina zer da Erlaitza eskola zuretzako?
Umeen paradisua.
2025-2026 ikasturterako matrikulazio kanpaina hasi baino bi aste lehenago, Hezkuntza Saileko arduradunengana jo genuen, itunpeko eskoletako gelen ituntze maila ez delako egokitzen demografiaren jaitsierara eta indarrean dagoen lege esparrura.
Hiri gehienetan arazo orokorra... [+]
Eskolako zenbait gurasok euskalduntzeko egindako ahalegina ikusarazi, eta hezkuntza komunitatean euskararen aldeko jarrerak piztu. Helburu horiekin bultzatu du Autobiografia Linguistikoak ekimena Ramon Bajo ikastetxeko Basartea gurasoen elkarteak, Gasteizko Alde Zaharrean. Pozik... [+]
Martxoaren lehenengo lanegunarekin batera, komunikabideetan azalduko ez diren aldaketak etorri dira EHUn. Azken Lan Publikoko Eskaintzaren ondorioz, ehunka langile –arlo tekniko eta administrazio zerbitzutakoak– orain arte okupatzen zuten lanpostutik atera eta beste... [+]
Eskola inguruko natur guneak aztertu dituzte Hernaniko Lehen Hezkuntzako bost ikastetxeetako ikasleek. Helburua, bikoitza: klima larrialdiari aurre egiteko eremu horiek identifikatu eta kontserbatzea batetik, eta hezkuntzarako erabiltzea, bestetik. Eskola bakoitzak natur eremu... [+]
LABek, STEILASek, ELAk eta CCOOek greba egutegi bateratua aurkeztu dute Bilbon: martxoaren 25, 26 eta 27, eta apirilaren 1 eta 2. Egungo hitzarmenak aldarrikatutako edukietatik urrun kokatzen direla adierazi dute, "bai sukaldearen eta garbiketaren kolektiboan zein... [+]
"No entiendo, en castellano por favor" eta gisakoak ohikoak dira eskolako guraso Whatsapp taldeetan, baina Irungo Txingudi ikastola publikoan euskara hutsean aritzeko modu erraz eta eraginkorra dute, behar duenarentzat itzulpen sistema berehalakoa ahalbidetuta.
Ez dakit nondik hasi, egia esan. Ordezkoa naizen heinean –irakaskuntzan ikasturte gutxi batzuk daramatzat lanean– eskola ugari ezagutu ditut Nafarroa, Bizkai eta Araban zehar. Lankide izan ditudan irakasleekin euskal eskolak dituen gabezien inguruan hitz egiten... [+]
“Gogo eta gorputzaren zilbor-hesteak: bi kate. Bi kate, biak ebaki beharrezkoak: bat gorputzaren bizitzeko, bestea gogoaren askatzeko”. Hala dio Mikel Laboaren kantak; hala izan da belaunaldiz belaunaldi, egun arte.
Gogoan dut nire gurasoak askotan joaten zirela... [+]
Matxismoa normalizatzen ari da, eskuin muturreko alderdien nahiz sare sozialetako pertsonaien eskutik, ideia matxistak zabaltzen eta egonkortzen ari baitira gizarte osoan. Egoera larria da, eta are larriagoa izan daiteke, ideia zein jarrera matxistei eta erreakzionarioei ateak... [+]
Elgarrekin izena du Duplak egin duen aurtengo abestiak eta Senpereko lakuan grabatu zuten bideoklipa. Dantzari, guraso zein umeen artean azaldu ziren Pantxoa eta Peio ere. Bideoklipa laugarrengo saiakeran egin zen.
Leporaturikoa ez onarturik, eta sare sozialetako kontuak "lapurtu" zizkiotela erranik, salaketa jarri zuen Arabako campuseko Farmazia Fakultateko irakasleak. Gernikako auzitegiak ondorioztatu du ez dagoela modurik frogatzeko mezu horiek berak idatzitakoak diren ala ez.
Seme-alabek eskolan dituzten ratioekin kezkatuta, Arartekoari kexa helarazi zion guraso talde batek, eta orain zuzenean Parlamentuari egin diote eskaera, “legez berma dadin gure seme-alaben hezkuntzaren kalitatean oinarrizkoa den neurria, unean uneko aurrekontuez edo... [+]
Ikasleen lan politikoa jazartzeko asmoz, Iruñeko Iturraman eta Biurdanan nahiz Bilboko Unamunon izan dira polizia-indarrak, IAk salatu duenez.
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.
570.000 familiak euren haurren ikasgeletako hizkuntza nagusia zein izango den bozkatzeko aukera dute martxoaren 4ra arte: gaztelera edo katalana. Garikoitz Knörr filologoaren eta euskara irakaslearen arabera, kontsultak "ezbaian" jartzen du katalanaren zilegitasuna... [+]