Bizitzak ditugu jokoan
Bigarren olatuan edo dagoeneko hasia den hirugarrenean gauden ezin jakin. Bai, ordea, pandemia hasi denetik Euskal Herrian hildakoak ez direla gutxi izan, COVID-19aren kudeaketa negargarria izan dela eta osasun eta zaintza sistema publiko eta indartsuak behar ditugula. COVID-19ak jadanik krisian zegoen sistema heteropatriarkal kapitalistan sakontzea besterik ez du egin, egiturazko zapalkuntzen ondorioak azeleratuz; horregatik, pandemiaz baino, sindemiaz aritu behar dugu.
Osasun sistema kolapsora eraman dute, gizarte zerbitzuak guztiz pribatizatu eta zaintza merkantzia huts bilakatu. Negozioa egiteko erabiltzen ez denean –esplotazio eta esklabotza egoera gordinenean–, sistemari doan ateratzen zaizkio zaintza-lanak; hauek, etxeetan, emakumeok* burutuz.
"Adinekoen egoitza-zentro bateko langile eta egoiliarren senideekin espazio presentzial eta kolektibo bat partekatzeko aukera izan dut Portugaleten. Argigarria bezain gogorra"
Azken hilabeteetan, adinekoen egoitza-zentro bateko langile eta egoiliarren senideekin espazio presentzial eta kolektibo bat partekatzeko aukera izan dut Portugaleten. Argigarria bezain gogorra. Muturreko egoerak –hildakoak– bizi izan dituzten bi kolektibo traumatizatu aurrez aurre ipini dituena. Feminizaturiko sektore bateko aitortzarik gabeko langileak, haien gorputz eta bizitzak arriskuan jarri dituztenak; eta guztiz isolatu dituzten egoiliarrean senideak, harreman sozial eta afektiboak errotik moztu dizkietenak.
Langileen lan-kargak, gehiegizko ratioak, hastapenetan babes neurririk eza, beldurrak. Egoiliarren eta haien senideen kezka, isolamendu sozial eta fisikoa, kalitatezko arretarik jaso ez izana, beste egoitzetan gertaturiko hildakoak, beldurrak. Elkarrizketa ordu asko igaro behar izan dira, egoera traumatiko honetan bakoitzak bizitakoak besteari leporatzeari utzi eta burua altxatuz ikusmira zabaltzeko.
Etorkizun hurbilean adinekoen egoitzetan gertatu denaren inguruko ikerketak eta erantzukizunak –baita politikoak ere– eskatu beharko ditugu. Bizitakoa ikertu, aitortu eta erreparatzeko bidean jartzeko. Ezin ahaztu Sestaon ezkutatu zizkiguten hildakoak. Ezin ahaztu Bizkaiko Diputazioak noiz eta nola eman dituen datuak, ezkutatu dituenak, egin dituen kudeaketak eta egoitzetan dituen irabazi ekonomikoak.
Langile eta senideak egoitzaz egoitza antolatzen hasiak dira. Elkarrizketa kolektibo horietan aldarrikapen komunetara iritsiz: senide eta egoiliarrak subjektu gisa aitortzeko beharra, langile-egoiliar ratioak jaistekoa, kalitatezko arreta emateko langile gehiago kontratatzekoa eta egungo zaintza beharrei erantzuteko beste araudi bat, EAEko adinekoen egoitzei buruzko 126/2019 dekretua indargabetzen duena, ratio handiak izanagatik. Hauspotu ditzagun borroka hauek martxoaren 4ko greban kalean babesa emanez, eta urratsak egin ditzagun zaintza sistema publiko eta komunitarioa eraikitzeko, bizitzak ditugu jokoan.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]
Ni ez dut nahi nire alaba ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Nik ez dut nahi nire alabaren eskolako haur ijitoak ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Ijito izatea ez delako mozorro bat. Ijito izatea ez delako urtean behin egiten den festa bat, arropa exotikoekin eta aurpegia ikatzez... [+]
Bidea pausoka egiten da, eta hasiak egina dirudiela ikasi nuen aspaldi xamar. Baina jendeak esaldi hori edukiz betetzen ere ikasi nahi du. Bakarrik ezer gutxi lor genezake, hasi orduko etsi, akaso. Sekulako jendetza biltzeak ere antolaketa zaildu eta ikusi beharrekoa gandutu... [+]
Ez zuen egoki jokatu, neurriak hartu behar ziren, bestela, ez dugu ikasten. Itxuraz, ez zen ohartzen egindakoaren inpaktuaz, normal jarraitzen zuen, batzuetan, ingurukoek baino itxura zoriontsuagoz. Gainera, altuegi hitz egiten du, hori ez zaio inori gustatzen. Darabiltzan... [+]
Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]
Erretiratu berri den lankide-ohi baten omenez, Historiako irakaslea. Bejondeizula!
Hezkuntza-legeek azpimarratzen dute zein garrantzitsua den ikasleengan pentsamendu kritikoa sustatzea. Baina irakasle-klaustroak, garai batean ideien eztabaidarako eta proposamenak... [+]
Mendebaldeko herrialdeetako demokrazia liberalak demokrazia minimalista baten itxura gero eta handiagoa du. Definizioaren muina litzateke hauteskunde bidezko gobernu aldaketak errespetatzen direla. Horren aldaera autoritarioari Levitsky eta Way politologoek autoritarismo... [+]
Zutabe hau idazten nengoela, gaia aldatu behar izan dut, nire arreta osoa harrapatu dutelako Trumpen muga-zergek. Azalpen gutxi beharko duzue, leku guztietan da berria, Txinako produktuei %10eko zerga eta Kanadako eta Mexikoko produktuei %25eko muga-zergak jarri dizkie. Trumpek... [+]
Euskadi irratian baineraren ordez dutxa jartzeko iragarkiak etxeko komunean obrak ya hastera animatzen duen kuña hori. Obra erraza, inbestitze txikia eta aldaketa handia iragartzen da. Komunetako sanitarioen joerak aldatu dira eta ahoz aho zabaldu da zeinen eroso eta... [+]
Lan aste laburragoak ezartzeko politika orokorra ekarriko du 2025 urteak, enpresentzako kontratazio berrietarako kostu txikiak eta lan harremanetarako aldaketa norabide eraginkorra ekarriz.
Espainiako gobernu akordioa betetzeko helburuarekin, lanaldia astean 37,5 ordutara... [+]
Greba ataritan jaso nuen zuen e-maila, posta pertsonalean. Hasieran, beste askok bezala, grebaren aurrean ze aukera ditugun jakinarazteko zela pentsatu nuen. Baina ez, grebaren aurkako mugimendu politiko eta komunikatiboa zen jasotako e-maila.
Aitortuko dizuet ahozabalik utzi... [+]
Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]
Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]
Aurreko egunean, Bilbon, lagun batekin elkartu nintzen Bira tabernan. Tar-tarrean ari ginen oso gustura eta esan nion: “Noski, Giputxia zarenez, kar-kar-kar”. Eta berak nabarmendu zuen ez zela gipuzkoarra. Nik ongi ulertu gabe, jarraitu nuen esaten, “A! ez?... [+]