Azaroaz geroztik Indiako hiriburuaren inguruan kanpatzen zebiltzan 250.000 laborariek abisua emana zuten: bai ala bai, New Delhira sartuko ziren urtarrilaren 26an, eta beharrez milaka polizia eta soldaduk osatu hesiaren gainetik pasako ziren.

Errepublikaren eguna dute urtarrilaren 26a indiarrek, 1947an britainiarren kolonialismoarekin bukaturik, 1950eko urtarrileko egun horretan promulgaturiko konstituzioa ospatzeko. Jaieguna dute eta New Delhin egindako desfile militarrarekin ospatu ohi dute urteurrenarena.

Aurten ordea, New Delhi gogoz kontra partekatu behar izan zuen Indiako Gobernuak: jaieguna borroka eguna ere izan zen, eta militarren desfileaz gain, ehunka mila laborari eta proletariok gorpuzturiko manifestazioak bete zuen Indiako hiriburua. Poliziaren hesiak gaindituz eta errepresio bortitzari aurre eginez, hiriburuko bihotzera sartu ziren, desfile militarretik hiru kilometrora hurbiltzera lortuz. Gotorleku Gorria izeneko monumentu historikoa ordu batzuz okupatzea ere lortu zuten, hots, poliziak bortizki haizatu arte. Baina ez ziren horretan gelditzekoak, eta berehala ondoko hitzorduaren berri eman zuten: otsailaren 1ean parlamentura arte egingo dute martxa, egun horretan dutelako Estatuaren aurrekontua bozkatzekoa. Nonbait, AEBetan Washingtongo Kapitolioan ikusi berri dugun irudi historikoa, baina aldi honetan justizia sozialaren eta oinarrizko eskubideen aldeko aldarriarekin. Pena ez zaiola hein bereko jarraipen mediatikoa eskaintzen Indian gertatzen ari den herri mugimenduari.

Laborantzaren liberalizazioa dakarten hiru lege dituzte jomugan, parlamentariek irailean bozkaturikoak –Farm Bills izenez ezagunak direnak–. Horrelakorik ez dute onartzen, badakitelako agroindustriako bakar batzuen onurarako eta nekazarien kalterako izanen direla. “Laborarion heriotza dakarten lege horiek kendu arte hemen geldituko gara” zion parean zituen kazetariei, traktorez 400 kilometro eginak zituen laborariak, orga tipul, irris, dilista ala irinez, baita hotzetik babesteko lastoz ere beterik zuela. Bere gisan, milaka nekazarik zuten bide bera harturik, eta hor dabiltza geroztik, sukalde kolektiboak eraikirik, apairuak kitorik banatzen, eta protestaren nondik-norakoak kolektiboki erabakitzen. Aterpeak zein osasun-artak eskaintzen dabiltza, sustenguz, inguruko herritar batzuk ere.

Gogorra da negu-giroa errepide bazterretan, eta dagoeneko 70 laborari hotzez hil dira, Bhartiya Kisan sindikatuak salatu duenez. Baina ez dute etxera sartzeko asmorik: “Legeak behin betikoz kendu arte ez dugu amore emanen”. Liberalizazioarekin guztia galtzeko arriskua handiegia dute 600 milioi laborariek –hauetarik %86 hektarea bat baino gutxiagorekin bizi da–: prezioak eskaintza eta eskaeraren arabera fluktuatzen utziz, bukatua lirateke orain arteko prezio finkoak eta errenta segurtatuak. Azaroaren 26an eta abenduaren 8an greba eguna ukan zuten, 250 milioi laborari zein langile batuz –mundu mailan izandako greba mugimendu jarraituena–. Hein batean, Narendra Modi Lehen ministro autoritarioak du amore eman behar izan: hiru legeak ezeztatzen zituela jakinarazi zuen Auzitegi Gorenak urtarrilaren 12an; ezeztatzeak hemezortzi hilabetez balioko duela zehaztu hortik gutxira; eta azkenik, New Delhira sartzeko debekua ere bertan behera utzi zuen. Atzera pauso hauek erakusten digute mugimenduaren indarra, normalean, herritarren aldarrien parean elkor eta berean tinko segitzeko joera automatikoa duelako Lehen ministro honek.

Herritarren sostengua dute

Nahiz eta Modik “terroristatzat” jo, eta Indiako mainstream komunikabide handiek irudi hau zabaldu, oraingoz behintzat herritarren babesa eta elkartasuna daukate laborariek. Funtsean, irakasleak, ikasleak, langabetuak, erizainak, langile prekarioak, zein “ukiezin” gisa bazterturikoak, aniztasuna loratuz doa kanpamentuan, eta egunez egun, borroka eta aldarri ezberdinen bateragune bilakatzen ari da. “Langileria haien borrokara juntatzea lortu dute; guztia ez da egina, baina sekulako aitzina-pausoak eman dituzte konbergentziaren bidean”, irakur daiteke Mediapart komunikabideko Inde demain: un front ouvriers-paysans marche vers la révolution (“India bihar: langileriaren eta nekazarien arteko frontea iraultzarantz martxan”) artikuluan. Horren lekuko, urtarrilaren 23ko irakaskuntzaren sektoreak grebara deitu izana nekazarien matxinadaren baitan kokatuz protesta; eta urtarrilaren 31 eta otsailaren 1ean banku publikoetako langileak pribatizazioaren aurka mobilizatu izana, hor ere mugimendu sozial orokor baterako deia luzatuz. Mugimendua kontrolatu nahian dabiltza langileria sindikatu nagusiak, baina badirudi geroz eta zailagoa zaiela, oinarritik marrazturiko borroka honetan oinarriak duelako erabakimena.

30 urtez, India liberalizatuz

Nazioarteko Diru Funtsaren maileguen truke, 1991n bideratu zituen Indiak lehen neurri liberalak, eta 2014az geroztik sektore publikoaren pribatizazioa areagotu egin du Modiren gobernuak. Hori horrela, laborarien kezkak eta kexuak ezin hobeto ulertzen dituzte aitzinetik jada neurri liberalak pairatu behar izan zituzten herritarrek.

Kontutan hartu beharreko beste aldagai bat ere azpimarratzen da Mediapart-eko artikuluan: “Orain arte Indian nekazarien altxamendu ugari egon badira ere, inoiz ez dute lortu klase popularrak erakartzea, sarritan nekazari aberatsenen zuzendaritzapean zeudelako –adibidez, Frantziako FNSEA sindikatua bezala–. Baina egungo altxamenduan, nekazari ertainak edo aberatsak baldin badaude ere, oraingo honetan nekazari pobreek eta erradikalenek zuzentzen dute mugimendua. Altxamenduetan, landa eremuetako zein hirietako jendarte maila proletarioenei gehiago lotzen dira laborari pobreenak”.

Indiako nekazariek borrokarako kultura dute eta azaroan abiatu zuten protesta ez dute lehena, ezta azkena ere –azken bi mendeetan 77 protesta zenbatzen dituzte, bataz besteko, hiru urte guztiz bat–. Baina guztiak ez dira hein berekoak, eta seguruenik aldi honetakoa historian idatzirik geldituko zaie. Eta nork daki? Agian, laborarien matxinada izatetik herritar matxinada izatera pasa zen mugimendu gisa oroituko dute/dugu.