Turkiar herriak ez ziren inoiz Kaukasotik joan. Halere, SESB sortu zenetik Turkiako Estatua Kaukasotik kanpo egon da, 2020ra arte. Karabakh Garaiko gerran Azerbaijanek eta Turkiak Armenia garaitu dute, horri esker, Ankarak ehun urte eta gero bere armada zabaldu du Kaukasoan, Azerbaijanek Armeniaren lepotik berreskuratu duen lurraldean; eta Istanbuletik Bakura lurralde jarraikortasuna izango dute turkiar herriek. Azerbaijan eta Armenia arteko su-eten akordioaren arabera, Azerbaijaneko enklabea den Nakhitxevango Errepublika Autonomoa konektatzeko autobide bat igaroko da Armeniako lurretik Azerbaijaneko gainontzeko lurraldeekin konektatuz.
Recep Tayyip Erdoğan Turkiako presidentearen estrategia espantsionistaren ardatzetako bat panturkismoa bultzatzea da Europako eta Asiako herri turkoen artean, izan estatuak, lurralde autonomoak edo gutxiengoak. Adibidez, 2009an sortu zen Turkiar hizkuntzako Estatuen Lankidetza Kontseilua.
"Turkia Kaukasoan eta Balkanetan bueltan dago, baina baita ere Ipar Afrikan eta Asian. Erdoğanen Justizia eta Garapenaren Alderdia Anaia Musulmanen oso gertukoa da eta praktikan, Qatarren laguntzarekin, sektore politiko horren lidergoa hartu du"
Erdoğanek beste bi ardatz erabiltzen ditu Turkiako eragina zabaltzeko: neotomanoa eta erlijiosoa. Otomandar inperioaren lurralde izandakoetan Ankarak bere eragin ekonomiko, politiko eta kulturala garatzeko ubide natural bat du, baina honek askoz hobeto funtzionatzen du eskualdearen edota talde etnikoaren erlijio nagusia musulman sunita denean.
Halere, gaur egun Turkia gai izaten ari da bere eragin ekonomikoa indartzeko Serbian, Montenegron, Georgian eta Ukrainan, aprobetxatuz Europar Batasunak sortzen duen frustrazioa inoiz iristen ez den integrazioagatik. Gauza bera gertatzen da gehiengo musulmaneko herrialdeetan, Albanian, Bosnia-Herzegovinan eta Kosovon, nahiz eta kasu hauetan harremana askoz ere hertsiagoa den. Neotomanismoak nonbaiten aurrera egiten badu Balkanetan da, Turkiako presidenteak arazo politikoak izaten dituen bakoitzean bere aldeko mobilizazioak egon dira Pristinan, Tiranan eta Sarajevon. Azken honetan mitin erraldoi bat eman zuen orain bi urte.
Turkia Kaukasoan eta Balkanetan bueltan dago, baina baita ere Ipar Afrikan eta Asian. Erdoğanen Justizia eta Garapenaren Alderdia Anaia Musulmanen oso gertukoa da eta praktikan, Qatarren laguntzarekin, sektore politiko horren lidergoa hartu du. Udaberri Arabiarretan rol oso garrantzitsua jokatu du mobilizazioekin, muturreko islamismo armatuarekin eta armadarekin. Ankararen eraginpeko Egiptorenak ez zuen denbora asko iraun Al Sisiren Abdelfatah-en estatu kolpeak bukatu zuelako Anaia Musulmanen gobernuarekin. Baina Turkiak errebantxa hartu du Libian eta orain armada du zabalduta Afrikako herrialdean. Bestalde, Ankarak hortzak erakutsi dizkio Greziari eta Siriako iparraldea okupatzen jarraitzen du nazioarteko legedia hautsiz.
Turkiak egin duen ia guztia musu truk atera zaio Mendebaldeak bere beharra duelako. Ikuspegi geopolitikotik oso herrialde garrantzitsua da Europa, Asia eta Afrika arteko zubi bezala, kostalde zabala du eta NATOko bigarren armadarik indartsuena. Errusiak maiz egiten du talka Ankararekin, baina Moskuk Turkiarekin duen harremana zaintzen du negozioengatik eta aliantza atlantikoa pitzatzeko ematen dion aukeragatik. Halere, Erdoğan borroka geopolitikoan maisuki jokatzen ari den arren, etengabe atzeratzen joan den arazo ekonomikoak geroz eta tamaina handiagoa hartu du. Hortik etor daiteke Erdoğanen amaiera, zorrak itotako ekonomia da Turkiakoa. Koma egoeran dagoen sistema finantzario turkiarra izan daiteke Mendebaldearen tresna nazioarteko turkiar eragina baretu eta aliatu deserosoa motzean lotzeko.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Abenduaren 26an, aireko eraso batean, Israelgo armadak bost kazetari palestinar hil zituen. Haiekin 130 kazetari palestinar hil zituzten. Albiste horrek gauza pare bat gogorarazi dizkit, lehenengoa, benetako kazetariek jasaten duten jazarpena munduko edozein lekutan, adibidez,... [+]
Azken hilabete hauetan hainbat institututan lan egitea egokitu zait eta, uneren batean edo bestean, ikasleekin lan merkatuak eskaintzen dituen aukerez hitz egin behar izan dut. Ikasleen tipologia askotarikoa da eta hiri berean asko aldatzen da auzo batetik aldamenekora,... [+]
Historikotzat nekez har daitekeen argazkiaren erdian agertzen den neskatoa idazten ari da, zer eta izenorde zerrenda bat: ni, zu, hura, gu, zuek, haiek. Beherantz begira egonik, neskatoaren begirada nolakoa den antzeman ezinik gelditu naiz ni.
Argazkilariaren lanari soraio,... [+]
Pertsona nagusiekin edo aniztasun fisiko eta neuronalak dituzten pertsonekin lanean zaudenean, dugun gizartean gaitasunaren ideiak espezie bezala asko mugatzen gaituela ohartzen zara. Hau da, dugun sistemak gauzak modu espezifiko batean egiteagatik jartzen zaitu balioan, eta... [+]
Idatzi nahi nuen gabonetako argien alde, eta urteroko ohitura bilakatu aldarrikatzea, kaleak argitzen dituzten aro honetan, espazio publiko apain, alai eta gozagarri bat, klase ikuspegitik. Baina, noski, espazio publiko epelak ere bai, zenbait gazte liburutegietan liburuak... [+]
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]
Ez dakit zuek ere pertzepzio bera ote duzuen –aitor dut: modu azientifikoan hasi naiz idazten hemen–. Pereza hitzaren hedatze naturalaz ari naiz. Gero eta gehiago aditzen baitut Hego Euskal Herriko bazterretan: euskaraz, espainolez eta, jakina, euskañolez... [+]
Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]
Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]
Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]
Nobedadea izan ohi da Durangoko Azokari lotzen zaion hitz entzunenetako bat. Nobedadea han, eta nobedadea hemen. Zenbaitetan, ordea, lehengokoari beste itxura ematea aski izaten da etiketa hori itsasteko. Talentu berriztagarriz birmasterizatutako CDek eta berrargitalpenek badute... [+]