Orduko orbainak, egungo ordainak
.jpg)
Rodolfo Martín Villak bere karrera politikoarekin izan duen inpunitatea eta eragiteko gaitasuna hobekiago ikus liteke, alderdi eta instituzioetan ez ezik, Espainiako Estatuko enpresa handietan azken hamarkadotan izan duen pisua eta presentzia aztertuz gero.
Kataluniako El Crític hedabideak erregistro merkantilean arakatu du eta 1990eko hamarkadatik agintari frankista ohiak 45 enpresetan karguak izan dituela baieztatu ahal izan du, horietako batzuk oso ezagunak. Denera, 93 kargu korporatibo bete ditu Martín Villak 30 urteotan, azkena 2019ko ekainean Técnicas Reunidas eraikuntza eta industria enpresako kanpo kontseilari izendatu zutenean; lan horrengatik urtean 115.000 euro gordin irabazten ditu oraindik.
Enpresa munduarekin lehen harremanak Francoren erregimeneko goi karguak hartzearekin batera hasi zituen, falangista deklaratua zenean. Hala, 1973an Banco de Crédito Industrialeko (BCI) presidente izendatu zuten. 1979an Barne ministro izateari utzi eta 1980an Lurralde Administrazioko ministro egin zuten arte Ibercobreko zuzendaritzan egon zen, Espainiako Estatuan kobrea erauzteko monopolioa zuen konpainian –“paroan dauden ministroentzako erresidentzia” ere deitua–.
Ondoren, PSOEren agintaldiak iraun zuen bitartean hainbat mutua eta aseguru konpainietako goi karguak eskuratu zituen –eskandaluren bat edo besterekin– eta Burgosko La Cellophane Españolako presidente ere izan zen, Banco de Bilbaoren jabetzakoa. 1993tik 1997ra Caja Madrid-en Kontrolerako Kontseiluaren buru izango da Martín Villa. Hain justu, urte haietan hasi ziren black txartel ezagunak erabiltzen, eta auzi horrengatik 2018an egin epaiketan ministro ohi frankistaren testigantza eskatu zuten askok.
Baina negozio handienak 90eko hamarkadan egin zituen, bere lagun Jose María Aznar boterera iritsi zenean. 1997an Endesako presidente jarri zen, oraindik publiko, baina pribatizatzeko prozesu betean. Bera buru zela, espainiar konpainia elektriko handiak Txilen jarri zituen hatzaparrak Enersis filialarekin, eta maputxeen Biobío bailaran presa erraldoia eraiki zuen, genozidio natural ikaragarria eraginez; horretarako pinochetista ezagunen “laguntza” izan zuen gainera. Garai horretan Augusto Pinochet diktadorea Londresen zegoen, nazioarteko atxilotze agindu baten ondorioz atxikia, bada, Endesako presidenteak hainbat gestio egin zituen aske utz zezaten.
Sogecable (2004-2010), Sareb (2013-2018) edo MGO Taldea (2013-2019) izan dira gure falangistaren hurrengo lurreratze pistak. Baina bere enpresa familiarrak, Polinmarpe SL-k irudikatzen du ondoen influentzia politikoekin lortu litekeena. Kapital gutxikoa den arren, horren bidez Cliner SA garbiketa enpresarekin lotura estuan dago Martín Villaren sendia, akzioen %21 baitauka. Cliner 1985ean sortu zuten Alianza Popular alderdi inguruko hainbat kidek –Martín Villa barne– eta banku eta erakunde publiko ugarirekin ditu zerbitzuak kontratatuta: BBVA, Santander, Valentziako garraioak, Kantabriako Gobernua...
Asko izan dira ministro ohi frankistari jaten eman dioten gobernu eta enpresak. Zeren truke? Noraino iristen dira Trantsizioko borra kolpeen orbainak eta ordainak?
1.075 pertsona artatu ditu Barakaldoko ospitaleko genero-identitateko unitateak, 2016ean unitate hori martxan jarri zenetik. Erdiak baino gehiagok adin-nagusitasuna bete aurretik jaso zuen lehen arreta. Eta, kopuru osoaren herenak hamasei urte baino gutxiago zituen.
OCU kontsumitzaileen Elkarteak hiru arrazoi zehaztu ditu, horien artean kanpoko janaria eta edaria Kobetamendiko esparruan sartzeko debekua, eta eskudirutan edo banku-txartelaren bitartez ordaintzeko ezintasuna. Facuak aurreko urtean egindako salaketan zehazturiko arazoak... [+]
Diskriminazioaren ahotsak txostenak zenbakitan jasotzen ditu 2023an Bizkaiko SOS Arrazakeriaren Informazio eta Salaketa Bulegoan pertsona ugarik agertarazitako esperientziak, eta haietan "arrazoi arrazista eta xenofoboen aurkako indarkeria, eraso eta diskriminazioak”... [+]
Enpresa batek Irimo mendian zentral eolikoa eraikitzeko asmoa zuela iragarri zigun aspaldi batean haize kolpe batek. Gehienek ezin zuten sinistu, inondik ere. Are gutxiago Irimo mendiaren orografia eta izaera harritsua ezagutzen dituztenek. "Baina ba al dakizu ze nolako... [+]
Zestoako Iraeta auzoan, Urola ibaiaren meandroan daude Amilibia baserria eta bere lurrak. Horiek modu kolektiboan erosteko dirua biltzen ari da Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkartea. 2025 bukaerarako dute hitzartua azken ordainketa, baina erosketa fasean egon arren,... [+]
Larunbatean egingo dute San Martin Harriaren inguruan 600 urte baino gehiago dituen ohitura eta aurten emakume alkateentzako jantzi erronkariarrak prestatu dituzte, orain arte gizonezkoentzako baino ez baitzeuden.
Orgullo Cazurro talde faxistako kide bati kontra egin zion atxilotuak, eta bideo batean jaso zuen hori. Guardia Zibilak atxiki du berriki, eta badirudi "gorroto-delitu bat" egotzi diola.
Donostian, 300 pertsona baino gehiago “pobrezia eta muturreko bazterkeria egoeran” bizi direla salatu dute Kaleko Afari Solidarioak (KAS) eta Hiritarron Harrera Sarea taldeek. “Michelin izarrak dituzten zortzi jatetxe dituen hirian eta Basque Culinary Center... [+]
Angeluko Cyclopotes elkarteak ikusmen-gabeko jendeer parada ematen die bizikletaz ibiltzeko. Tandem club des déficients visuels du zinezko izena elkarteak eta 2004ean sortu zen. Joan den astean Amikuze eta Oztibarren gaindi pasa dute aste osoa, egun guziez ibilbide... [+]
Ostiral goizean ekitaldi politiko bateratua egingo dute Gironan, Herrialde Katalanetan. Puigdemont faltako da, ezin baitu itzuli.
Bere sorterri Ataunen hil da Maximo Aierbe Muxika, 74 urterekin. Euskaldunon Egunkariaren sortu aurreko eta ondoreneko urte malkartsuetako eginahaletan parte hartu zutenek gogoratuko dute proiektu berriaren akziodun bila hainbeste lan egindako gizon hura. Disziplina eta... [+]
Bilboko AZET plataformak pisu turistiko bat okupatu zuen atzo, auzoaren turistifikazioa salatzeko.
20:00etan atera dira lehen datuak, harridura orokorra eraginez: zundaketa guziek lehen kokatzen zuten eskuin muturreko RN hirugarren atera da eta ezkerreko FHB Fronte Herritar Berria garaile. Gehiengoan edota gehiengo osoan ikusten zen RN Batasun Nazionalarentzat zaplaztekoa... [+]
Israelgo egunkari Haaretz-ek hilabeteetako ikerketa egin du Israelgo Armadak iragan urriaren 7an Hamaseko erasoari nola erantzun zion aztertzeko. Armadako soldadu eta ofizial ugarirekin hitz egin du eta ondorioa argia da: Israelek Anibal direktiba indarrean jarri zuen, aurretik... [+]