Nahi dugu hitz eta jolas
Kontatu zidanak ez du publizitaterik nahi; historiako protagonistek ez dakite artikulu hau egin behar dudanik ere. Horrek azalpen aparteko batzuk ematera behartuko nau. Har ezazue pazientzia pixka bat, arren.
Historia euskara etxean jaso duen gazte musikazale batek kontatua da.
Adiskide duela musika taldea eratu duen beste gazte bat –euskara eskolan edo ikastolan ikasitakoa–, Euskal Herriko hiri batekoa –ongi ikasi eta landu duen horietakoa, e?, zehazten du herriko euskaldunak–; taldea lotu dela diskoetxe batekin diskoa ateratzeko. Euskaraz. Taldekoen ustez, badela “puntx”-a duen kanta bat diskoan, eta kanta haren leloa dela, demagun, X aditz izena + nor-nork aditz laguntzailea + objektu zuzena (“X du Y”, nolabait esan); hain sinesten dutela taldekoek kantuarekin ze diskoaren izenbururako ere egoki ikusi dutela, pixka bat laburtuta; objektu zuzena kendu dute izenburutik (elipsia eginez), eta izenburua honela gelditu da: X aditz izena + nor-nork aditz laguntzailea (“X du”). Diskoetxeari jakinarazi diote beren erabakia.
"Gramatika eta perfekzio formala adierazkortasunaren gainetik jartzen dituen hizkuntza ez da sekula erabilgarria izango. Batzuek ez dute ezer ulertu 40 urtean"
Orduan hasi da sesioa. Diskoetxeko arduradunak ezetz, izenburu hori ez dela gramatikalki zuzena. A aditzak, objektu zuzenik gabe badoa, ez duela nor-nork erako laguntzailerik onartzen; nor erako laguntzailea behar duela, eta hortaz, diskoaren izenburuak behar duela X aditza + nor erako aditz laguntzailea (“X da”). Izenburua horrela aldatuta, kantuaren erreferentzia galtzen dela, taldekoek; ez duela zentzurik, irrigarria dela.
Hor dabiltza taldekoak, esaten dit gazte euskaldun musikazaleak, zoroen pare, entseguak egiteko beharko lituzketen orduak galtzen beren izenburuaren aldeko argudioak bilatzen eta diskoetxeko arduradunarekin telefonoz eztabaidatzen. Halakorik! Bidal dezatela diskoetxeko arduraduna haizea hartzera, sujeritu diot. Diskoa hark ordaindu behar du, ordea, lagunak.
Aste batzuk pasatu dira. Lehengoan denda batean sartu, eta han ikusi dut diskoa. Izenburua: X aditza + nor erako aditz laguntzailea (“X da”).
Gutxienekoa da gramatikaren ikuspuntutik arrazoia nork duen, noski. Gramatika eta perfekzio formala adierazkortasunaren gainetik jartzen dituen hizkuntza ez da sekula erabilgarria izango. Batzuek ez dute ezer ulertu 40 urtean, eta gaurgero ez dago arrazoirik inoiz deus ulertuko dutela uste izateko.
Aldarri ederrak egiten trebeak gara: euskaraz bizi, sortu, kantatu, jolastu! Behin aukera hori eginez gero, egon trankil; laster zikiratuko dizkizute gogoak.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]
Abenduaren 26an, aireko eraso batean, Israelgo armadak bost kazetari palestinar hil zituen. Haiekin 130 kazetari palestinar hil zituzten. Albiste horrek gauza pare bat gogorarazi dizkit, lehenengoa, benetako kazetariek jasaten duten jazarpena munduko edozein lekutan, adibidez,... [+]
Azken hilabete hauetan hainbat institututan lan egitea egokitu zait eta, uneren batean edo bestean, ikasleekin lan merkatuak eskaintzen dituen aukerez hitz egin behar izan dut. Ikasleen tipologia askotarikoa da eta hiri berean asko aldatzen da auzo batetik aldamenekora,... [+]
Historikotzat nekez har daitekeen argazkiaren erdian agertzen den neskatoa idazten ari da, zer eta izenorde zerrenda bat: ni, zu, hura, gu, zuek, haiek. Beherantz begira egonik, neskatoaren begirada nolakoa den antzeman ezinik gelditu naiz ni.
Argazkilariaren lanari soraio,... [+]
Pertsona nagusiekin edo aniztasun fisiko eta neuronalak dituzten pertsonekin lanean zaudenean, dugun gizartean gaitasunaren ideiak espezie bezala asko mugatzen gaituela ohartzen zara. Hau da, dugun sistemak gauzak modu espezifiko batean egiteagatik jartzen zaitu balioan, eta... [+]
Idatzi nahi nuen gabonetako argien alde, eta urteroko ohitura bilakatu aldarrikatzea, kaleak argitzen dituzten aro honetan, espazio publiko apain, alai eta gozagarri bat, klase ikuspegitik. Baina, noski, espazio publiko epelak ere bai, zenbait gazte liburutegietan liburuak... [+]
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]
Ez dakit zuek ere pertzepzio bera ote duzuen –aitor dut: modu azientifikoan hasi naiz idazten hemen–. Pereza hitzaren hedatze naturalaz ari naiz. Gero eta gehiago aditzen baitut Hego Euskal Herriko bazterretan: euskaraz, espainolez eta, jakina, euskañolez... [+]
Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]
Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]
Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]