Maitasun diotimikoa
Atenas, K.a. V. mendea. Periklesek deituta, Diotima Mantineakoa emakume apaiza eta filosofoa hirira iritsi zen, hamar urtez luzatzen ari zen izurri agerraldia eteteko, jainko-jainkosen laguntza bila zezan.
Mantinean jaio zela eta hiri horretatik etorri zela ondorioztatu daiteke, baina hari buruzko beste datu biografikorik ez dago. Gainera, iturri bakarra aipatzen du Diotima, Platonen Oturuntza lanean.
Platonek dio behin Sokrates festa batean zegoela, hainbat gizon maitasuna deskribatzen saiatu zirela. Orduan Sokratesek hartu zuen hitza eta azaldu zuen Diotimak irakatsi ziola maitasuna zer zen. Hortaz, Diotima Sokratesen irakaslea edo mentorea izan zen. Eta haren bizitzaren inguruko ia daturik ez badago ere, Platonek bere pentsamendu filosofikoa azaltzen du Sokratesen bidez.
Diotimaren ustez, maitasunean pertsona eta emozioa bereizita daude. Maitasuna pertsonatik bereiztean, eta hori maitasunaren eramaile independentetzat jotzen dugunean, geure burua jainkozko errealitatean sar daiteke. Azken finean, kontakizun horren bidez, Platonek esaten du maitasun platonikoaren kontzeptuaren jatorrian Diotima dagoela.
Baina iturri garaikide bakarra izanda, aditu gehienek Diotima benetan existitu zela ukatzen edo zalantzan jartzen dute, emakumeek eremu akademikoan eragin oso gutxi zeukaten garaian. Platonek Oturuntzan aipatzen dituen eta errealtzat jotzen dituen beste pertsonaiak benetan existitu zirela dakigu. Orduan, Diotimaren erreferentzia zergatik ez da erreala? Bada Diotima agian existitu zela uste duenik ere, baina bera eta Aspasia Miletokoa, Periklesen emaztea eta, besteak beste, emakumeentzako eskola bat bultzatu zuena, pertsona bera izan zitezkeela diote.
Sokrates eta Platonengan eragina izan zuen eta, beraz, ordurarteko pentsamendu pitagorikoa gainditzeko funtsezkoa izan zen emakume bat benetakoa izan zela zalantzan jartzen badugu, nola pentsatuko dugu, bada, hiri eta garai berean bi emakume nabarmendu zirela?
Aurtengo neguan INRAPeko (Ikerketa Arkeologiko Prebentiboen Institutu Nazionala) arkeologoek nekropoli berezia aurkitu dute Auxerreko (Frantziako Estatua) erdigune historikoan: haur jaioberrientzako edo hilda jaiotako haurrentzako erromatar garaiko hilerria. K.o. I. eta... [+]
El Villar aztarnategian 2017an aurkituriko mosaiko erromatar handia zaharberritu eta ikusgai jarri dute Ablitasko kultur etxean. IV. mendeko villa edo etxaldeak 40.000 metro koadro ditu eta oso-osorik dagoela uste dute arkeologoek, nahiz eta zati txiki bat baino ez duten... [+]
rrak fundatu zuen duela 6.500 urte inguru. Eta berriki, Max Haibt Alemaniako Arkeologia Institutuko arkeologoak hiriaren "biki digitala" sortu du, bideojokoetan erabiltzen den teknologia baliatuz.
Aztarnategiak hartzen dituen 40 kilometro koadroen hiru... [+]
Erroma, K.a. 443. Lehenengoz zentsoreak aukeratu zituzten. Handik bi mendetara Errepublikako magistraturarik garrantzitsuena izango zen zentsurarena. Bost urtean behin bi zentsore aukeratzen zituzten, kontsul izandako senatarien artean.
Erantzukizun handiko kargua zen:... [+]
Antzinako erromatarrek edaten zuten ardoa gaizki egina, gorputzik gabea eta zapore desatseginekoa zela uste izan da. Baina Gante eta Varsoviako unibertsitateetako ikerlariek Antiquity-n argitaratu duten lanak uste hori bertan behera uztea eragin du.
Antzinako... [+]
Paduako (Italia) unibertsitateko ikerlari talde batek Iranen 2001ean aurkitutako harrizko ontzi txiki bat aztertu du. Zehazki, flasko barruan zeuden arrastoak aztertu dituzte, eta hainbat osagai dituela ikusi dute: hematita xehetua –kolore gorri biziko mineral... [+]
Mostafa Waziri Egiptoko Antzinaroko Kontseilu Goreneko idazkari nagusiak Mizerinoren piramidea zaharberritzeko proiektu erraldoia aurkeztu du berriki: Gizako piramiderik txikiena granitozko blokez estaliko dute, jatorrizko itxura berreskuratu dezan. Wazirik proiektua gogo biziz... [+]
Kairoko Egiptoar Museoko Kontserbazio Zentroko ikerlariek egiaztatu berri dute Eutrema japonicum edo Cochlearia wasabi izeneko errefaua egokia eta eraginkorra dela papiroak garbitu eta kontserbatzeko. Hau da, nagusiki japoniar sukaldaritzan erabiltzen den wasabia baliatu dute,... [+]
Grezia, K.a. IV. mendea. Hainbat greziar pentsalarik, esaterako, Aristotelesek edo Heraklidesek, etruriarrei buruz idatzi zuten, Italiar penintsularen erdialdean eta iparraldean bizi zen herriari buruzko iritzi negatiboa jasoz. Etruriar emakumeak kritikatu zituzten bereziki, eta... [+]
New Yorkeko Unibertsitateko ikerlari talde batek esperimentu bat egin berri du, Gizako esfingearen materialak eta eraiki zuten garaiko baldintza klimatikoak imitatuz.
Ekialde Hurbila, K.o. II.-III. mendeak. Erromatar Inperioak 1.000 kilometro inguruko defentsa lerro bat osatu zuen ekialdeko limes edo muga zaindu eta persiar armadaren nahiz tribu nomaden erasoei aurre egiteko. Lerro hura iparraldetik hegoaldera luzatzen zen, Palmiratik egungo... [+]
Nature aldizkarian argitaratu berri duten lan batean, duela 14.000 eta 2.400 urte arteko 3.500 indibiduoren hezurrak aztertu dituzte, indarkeria seinaleen bila, egitura politikoen garapenak gizakien arteko indarkerian nolako eragina izan zuen aztertzeko.
Eva Adamen saihetsetik sortu omen zela dio tradizio judeo-kristauak, baina judutarrek sumertarren hainbat mito bereganatu ostean egindako hizkuntz interpretazio misogino baten ondorio da kontakizun hori.
Varsoviako unibertsitateko arkeologoek, Danubio bazterreko erromatar garaiko indusketa gune batean Antzinaroko "hozkailua" aurkitu dute.