Itsaso bete su

Suak pizten direnean | Mikel Soto | Elkar, 2020.
Suak pizten direnean | Mikel Soto | Elkar, 2020.

Bi bertsio baino ez daude, “hay dos versiones”, zioen Barrionuevok, Mikel Zabalzaren birikez galdetuta, gezurra esanez. Eta bertsio bien gurpilean gu ere urteokaz, konturatu barik egitate bakarra dagoela: errealitateak gure baitan egiten duen ispilu joko pertsonal hori. Idazleok beldur ginen gure belaunaldiko borroka, lorpen eta porrotak, maitasunak eta sakabanaketak kontatzeko, eta hara non Mikel Sotok hartu duen hitza, esateko: “Ikusi nituen/ biolentzia guztiak,/ neuk egindakoak barne,/ horregatik badakit/ zeintzuk izan ziren goitik behera/ zeintzuk behetik gora”.

Iñaki Gonzaloren Hace frío aquí en España (Hiru, 1998) eta Xabier Silveiraren A las ocho en el Bule (Txalaparta, 2007) irakurri nituenetik itzuli gabea nintzen katarsi kolektibo isil horretara, alegia, bizi izan genuen gaztaro militantearen deformazioa dastatzera.
Eite monzondarrak eta intelektualitateak utzita idatzi du Sotok Suak pizten direnean, hemen ez baitago Itziarren semerik, ez Maji neskatilarik, ez alternatiba demokratikorik. Hemen errepaso bat egiten da, atzera begirako bat pontxoen garaira, mukizu batzuk erabaki zutenean behin herria defendatuko zutela. Baina zuretatik datoz ezpalak, eta gatzaren estankoetatik matxinadak, eta liburu honek ere ezin izan die iskin egin zantzu klasikoei: Ernesto Cardenal, Omar Nabarro, edo liburu bizi eta gori honi hain kontrapuntu ederra ematen dioten  Gabriel Arestiren estiloko poemak, “orain eta hemen/ kontatzen dudana/ ez da guztia egia” eta abar eta abar… eta Soto prosa eginez doa suzian, kazetaritza eginez ia, bitsa dariola ahotik, historia nafar bat, euskal historia bat asmatuz erraietatik, maitasunez. Maitasun eta atrebentzia dosi handia behar baita erretorikarik gabe hitz egiteko, preziosizmorik gabe adornatzeko poesia behar-beharrezko hau.

Mikel Sotoren begi beltzek agertzen duten distira inozente horrekin ikusi ditut nik ere kaleak sutan. Eta tortura saio eta espetxe guztietatik bueltan-bueltan neska lagunari esaten dio “Irati”, eta “ahizpa”, eta Berrueta-Mañas sendiarentzat detaile bat dauka poemetako batean, eta sorrarazitako sufrimendua ezkutatu barik egiten du poesia menderaezin, indigena, politiko, sakon bat, euskal poeton itzulinguru guztiek eta eufemismo guztiek baino askoz gehiago balio baitu Suak pizten direnean itzel honen lerro bakar batek.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskal literatura
Etorkizun bizigarriei buruzko literatura lehiaketaren sari banaketa eginen du ostiralean Sukar Horiak

Bilboko Zirika! herri gunean eginen dute banaketa, ostiralean 19:00etan. Fanzine bidez eta sare sozialetan zabalduko dituzte partehartzaileen testuak, eta irabazlearena argitaratuko du ARGIAk.


2024-12-05 | Leire Ibar
Durangoko Azokak ateak ireki ditu, ikasleen bisitarekin

Abenduaren 5ean ikasleei eta irakasleei zuzendutako tailer, hitzaldi eta ikuskizunak izango dira azokan. Dinamiken bidez sortzaileak ezagutu eta eurekin harremanetan jartzeko moduko aukera ere izango da. Edukiera guztia bete da jada ikasle goizerako. ARGIAk eskaintza zabala... [+]


“Konplexutasuna agertzeko lekua da literatura, ez lezioak ematekoa”

Helduentzako zazpigarren lana argitaratu berri du Uxue Alberdik, hirugarrena ipuingintzan: Hetero (Susa, 2024). Zortzi narrazio bildu ditu liburuan, eta denen abiapuntua izan da memorian geratu eta “noizbait ere honi buruz idatzi behar dut” pentsarazi dion paisaia,... [+]


DBHko ikasleak literaturzaletzea helburu duen irakurketa-lehiaketa aurkeztu dute

Esloveniako eskoletan izan duen arrakastari tiraka, Alberdania argitaletxeak Euskal Herriko ikastetxeetara ekarri du Joko Ona Denontzat irakurketa-lehiaketa: DBHko ikasleek “kalitate handiko liburuak” irakurriko dituzte taldeka, eta avatarra aukeratuta, horiei... [+]


Leire Lakasta Mugeta
“Hitzak harriak dira Ernauxentzat, eta idazketa labana”

Annie Ernaux (Lillebonne, Normandia, 1940) idazleak bere poetikaz eta horren funtzioaz egindako hausnarketak jasotzen dituen elkarrizketa-liburua euskarara ekarri du Leire Lakasta Mugetak (Iruñea, 2002): Idazketa labana bat da (Katakrak, 2024). Idazketaz, hautu estetiko... [+]


‘Politeismo bastarta’: lau egun Angela Davisekin eta Jule Goikoetxearen pentsamenduetan

Susa argitaletxearekin kaleratu du Goikoetxeak liburu berria: Politeismo bastarta. Nobela gisa kalifikatu arren, kronika gozo eta bizia da, irakurlea Goikoetxearen pentsamenduetan barneratuko duena. Donostiako San Jeronimo kaleko sotoan egin du aurkezpena, hamarnaka lagunen... [+]


Erraldoiek lagunduta eta haurrez inguratuta aurkeztu dugu ‘Abentura erraldoia’ liburua

Abentura erraldoia. Salba dezagun kalejira haurrentzako liburua modu berezian aurkeztu du ARGIAk, Donostian. Haur eta guraso ugari bildu ziren Gorka Bereziartua eta Adur Larrearen ipuinaren bueltan, eta festarako, dantzarako, ipuinak kontatzeko eta maskarak marrazteko tartea... [+]


Ipuinak idazten ikasten: nondik hasi eta zeri jarraitu?

Garazi Arrula (Tafalla, 1987) eta Iñigo Astiz (Iruñea, 1985) gonbidatu ditu Mikel Ayerbek (Azpeitia, 1980) Idazteaz beste euskal literaturari buruzko elkarrizketa-saioetako bigarrenera. Euskal ipuingintza izan da elkarrizketa saio honen gaia, eta gonbidatuen... [+]


Uxue Juarez. Hitzak pospolo
“Uretara harri bat botatzen duzunean sortzen diren uhin horiek dira poema”

Batxilergoan tutore izan nuenetik ia 10 urte pasa direla elkartu naiz Uxue Juarezekin Ur Mara museoko Toureau etxolan (Alkiza), pagoez eta Koldobika Jauregiren eskulturez inguraturik. Autoritate segitzen du izaten niretzat Uxuek, baina beste zentzu batean orain. Aurpegian... [+]


Katixa Dolhare-Zaldunbide
“Literaturaz gozatzen ikasi egiten da, eta ikas prozesu hori landu behar da gelan”

Bankan bizi den Literatura irakasle, ikerlari eta idazlea da. Irailaren hondarrean Itsasun egin zen Irailekoak poesia jaialdiaren baitan Ipar Euskal Herriko Poesiaz eman zuen hitzaldia. Besteak beste, bertan errandakoak hona ekarri nahian hasi gara harekin solasean.


Erraldoi eta buruhandien kalejirak lagunduta aurkeztuko dugu ‘Abentura erraldoia’ liburua, ostiralean Donostiako Grosen

Donostiako Gros auzoko erraldoi eta buruhandien konpartsak giroturiko kalejira eta dantza izango ditu lagun, ostiral honetan ARGIAk antolatu duen liburu aurkezpenak: Abentura erraldoia. Salba dezagun kalejira aurkeztuko dute Gorka Bereziartua eta Adur Larrea egileek.


Baigorri-Tafalla senidetze eguna
Liturgia ez-katoliko bat Urdozeko kaperan

Kasu Hegoaldeko begirada horri. Lehen-lehenik desmitifikatu larre berde, etxe zuri eta teila gorrien lur ederrekiko miresmen itsua, halako maitasun inkondizionala, hizkerari eta ustezko bizitzeko manerari loturiko fetitxismoa. Utz, Ruper Ordorikari sarri entzun gisan,... [+]


‘Gero’: iraganeko geroaldia

Mintza gaitezen klarki, itzulingururik gabe, esan beharrekoak esateko gerotik gerora ibili gabetanik: jolas hau, euskaraz letrak juntatzean datzana, Axularrek pasatu zuen. Kasik jolasa asmatu bezain laster gainera, halako moldez non Gero-ren orrialde gehienetan ematen baitu... [+]


2024-10-21 | Leire Ibar
Aiora Jaka, Jon Urzelai eta Julia Otxoa dira Euskadi Literatura sarietako gainerako irabazleak

Euskarazko Literatura Itzulpena, Saiakera Euskaraz eta Gaztelaniazko Literatura kategorietako irabazleen berri eman dute Donostiako San Telmo Museoan egin den aurkezpenean. Saiakera Gaztelaniaz saria ez ematea erabaki du epaimahaiak.


Eguneraketa berriak daude