Ikasturte berriaren hasiera ezohiko honetan, jende asko jarri zaio eskolari begira, nolakoa izango den, zer ezaugarri izango duen, haurren osasuna bermatuko ote duen, kezkaturik. Niretzat harrigarria da batzuek lehenagotik ere kezka hori agertu ez izana, koronabirus berri hau etorri gabe ere betidanik egon delako eskolak haurrengan eduki dezakeen eraginagatik kezkatzeko motiborik, baina tira, horretan gehiegi sartu gabe, benetan pozgarria da azkenean denak jarri izana eskolaren izaerari buruz gogoetan. Eta jarri izana, gainera, hain gako den galdera baten inguruan: Nolakoa izan behar du eskolak, haurrentzat segurua eta osasungarria izateko?
Galdera horri serio erantzun nahi izatekotan, osasunaz dugun kontzepzioari buruz gogoeta egin beharko genuke, lehenik eta behin. Zeri esaten diogun osasungarri, edo osasuntsu egotea. Kontu hau ez da inondik ere azalekoa, muina jotzen du,
"Ez dakit pandemia garai honetan eskoletarako proposatu diren protokoloek birusetik babesteko balioko duten ala ez, ez naiz-eta medikua. Baina argi daukat haurren osasun psikoafektiboaren kontrako neurri garbiak direla"
arazoaren erdigunea. Osasun krisi hau eskolari galdegiten ari zaizkion aldaketen norabidea, osasun kontzeptuari ematen diogun dimentsioaren arabera baizik ezin baita erabaki.
Hitz politetatik haratago benetan uste baldin badugu osasunak bio-psiko-afektiboa izan behar duela, osasunaren maila psikoafektiboan ere arreta jartzen hasi beharko dugu, oso eremu ezezaguna delako gu bezalako ez-jakin emozionalentzat. Hasteko, maila honetako osasunaren oinarria haurtzaroan dagoela barneratu behar dugu, eta psikoafektiboki sano garatzeko haurrek behar dutenaren ezagutza jendartean orokortu. Haurren osasun fisikoaren zaindari gisa trebeak gara, baina porrot egiten dugu behin eta berriz haurrak emozionalki ongi zaindu eta haztearen eginkizunean, gure patroi disfuntzionalak masiboki erreproduzituz, edo gauza bera dena, neurosia barreiatuz.
Bai, familia eta eskola instituzioen bitartez burutzen den egungo heziketa eredu konbentzionalak neurosia sortzen du. Edo kasu larriagoetan, psikopatologia. Ez dagoelako haurrek behar dutena asetzeko pentsatua, eta asegabeko hutsuneek sortzen duten mina saihestu nahia dagoelako, hain zuzen, konfigurazio karakterial neurotikoaren oinarrian. Gure jendartea heziketa eredu konkretu horren produktu den neurrian, denak gara maila batean ala bestean neurotiko. Funtzionamendu neurotikoa hain dago gure artean orokortua non hala denik ere ez garen ohartzen. Normalizatu egin dugu neurosia, normalizatu disfuntzionaltasuna, normalizatu osasunetik urruntzen gaituzten jokaerak. Hainbeste, non osasuna hori dela pentsatzera iritsi garen.
Nik ez dakit pandemia garai honetan eskoletarako proposatu diren protokoloek birusetik babesteko balioko duten ala ez, ez naiz-eta medikua. Baina argi daukat haurren osasun psikoafektiboaren kontrako neurri garbiak direla, haurren berezko eskubideak beharko luketen baldintzekiko sentsibilitate eta etika falta izugarria erakusten dutenak.
Proposaturiko neurriok hain daude haurren berezko izaeratik urrun, non bere burua ukatuz baino ezin dituen haur batek bete. Beldurra eta behartzea, beste aukerarik ez du hezitzaile batek protokoloen arabera irudikatutako errealitate aseptikoa lortzeko, haurrek munduarengan garatu beharreko konfiantzaren eta ikasteko behar duten espantsioaren kalterako, noski. Pedagogikoki, kasik klase magistralaren aukera baino ez da gelditzen, mugimendua eta kontaktua debekaturik.
Borroka gaitezen osasuna bermatu eta ahalbidetu dezaten eskolek. Baina benetan. Orwellek esan omen zuen bezala, askotan humanitateari eustea bizirik irautea baino erronka handiagoa baita.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Aurrekoan, ustezko ezkertiar bati entzun nion esaten Euskal Herrian dagoeneko populazioaren %20 atzerritarra zela. Eta horrek euskal nortasuna, hizkuntza eta kultura arriskuan jartzen zituela. Azpimarratzen zuen migrazio masifikatua zela arazoa, masifikazioak zailtzen baitu... [+]
Ez dut beti ulertzen nola aritzen ahal diren lur planeta honetako zati okitu, zuri, gizakoi eta kapitalistako aho zabal mediatikoak, beraiena, hots, gurea, zibilizazioa dela espantuka. Berriak irakurtzen baldin baditugu, alta, aise ohartuko gara, jendetasuna baino, barbaria dela... [+]
Administrazioko hainbat gai, LGTBI+ kolektiboko kideen beharrizanak, segurtasun subjektiboa, klima aldaketa, gentrifikazioa, ikus-entzunezkoak erabiltzeko modu berriak, audientzia-datuak jasotzeko moduak, dislexia, ikuspegi pedagogiko aktibo eta irisgarriak, literatur... [+]
Auzitan jar ez daitekeen baieztapen orokor eta eztabaidaezinaren gisan saldu digute hizkuntzak jakitea printzipioz ona dela, baina baditu bere "ñabardurak", edo esanahi ezkutuagokoak. Hemengo ustezko elebitasun kontzeptuaren azpian dagoen baina kamuflatzen den... [+]
Otzandu egin gara, katalanak eta euskaldunok, ekaitzaren ondoren. Saiatu ginen, bai; sendo ekin genion, eta gogor kolpatu gaituzte; ezin izan genien gure helburu zuzen, ezinbesteko, sakratuei eutsi. Eta porrotaren mingostasuna dastatu dugu, eta bigundu egin gara irabazleen... [+]
Ortutik itzuli berritan erabaki nuen Twitterretik alde egitea, oraindik Twitter zenean. Auzolan batera joan nintzen, brokoliak eta azaloreak landatzera, eta mindfulness efektua zapuztu zidan algoritmoak, idazle feminista transgorrotatzaile baten txioak jaurtitzearekin... [+]
Desgaitasun fisikoa duen arkitekto baten alabaren etxea bisitatu ondoren idazten dut honako hau.
Desgaitasun fisikoa duten pertsonen taldeek ez dute arkitektoa maite, beraien bizitza zailtzen duen gaizkile bat kontsideratzen baitute. Gorrotoa ulerkorra da: arkitektoaren lanak... [+]
Iragana ulertzen saiatzen eta etorkizuna bideratzen, oraina joaten zaigu zenbaiti. Nire proiektuetako bat (hasi baina landu ez dudana oraindik) dudan zuhaitz genealogikoa egitea da. Horretan lagunduko didan liburutxo bat ere erosi nuen. Baina, hain da handia lana, liburutxoa... [+]
Martxoaren 8a hurbiltzen ari zaigu, eta urtero bezala, instituzioek haien diskurtsoak berdintasun politika eta feminismoz josten dituzte, eta enpresek borroka egun hau “emazteen egunera” murrizten dute, emakumeei bideratutako merkatu estereotipatu oso bati bidea... [+]
Batzuendako, dirutza izatea ez da nahikoa, eta euren ego hauskorrek diruaren txintxina ez ezik, protagonismoa ere eskatzen dute. Aberats okituak izatea nahikoa izango ez balitz bezala. Beti gehiago behar dute, anbizioa deritzote antsia horri, baina botere gosea eta nabarmendu... [+]
Bi neska komisarian, urduri, hiru urtetik gora luzatu den jazarpen egoera salatzen. Izendatzen. Tipo berbera agertzen zaielako nonahi. Presentzia arraro berbera neskek parte hartzen duten ekitaldi kulturaletako atarietan, bietako baten amaren etxepean, bestea korrika egitera... [+]
Iragan urtarrilaren hondarrean, Bretainiako lurraldeko bi hizkuntza gutxituei buruzko azken inkesta soziolinguistikoaren emaitzak publiko egin zituzten bertako arduradunek. Haiek berek aitortu zuten harriturik gertatu zirela emaitzak ikustean. Hain zuzen ere, egoerak eta... [+]
Silicon Valley-ko oligarkia AEBetako gobernura iritsi berritan lehertu da adimen artifizialaren (AA) burbuila. Txip aurreratuen erraldoia den Nvidia-k urtarrilaren amaieran izandako %16,8ko balio galera, egun bakar batean inoiz izan den burtsa balio galerarik handiena da... [+]