Emakume burujabea
Liburua hasi bezain pronto pertsonaia bakarraren barne bidaian murgilduko gara. Testu eta irudiz osatutako bidaia zirraragarri eta iradokitzailean. Lurra galdua, gorputzetik erauzia eta hutsera etorritako pertsonaia aurkezten zaigu hasierako orrietan. Bizi-arnasarik ere ez duena. Irudietan, gona jantzita, zapata takoidunak soinean, ezpain gorridun emakume bat ikus dezakegu. Estu. Itota.
Hankez gabetzen da lehenengo, eta mugikortasuna mugatuko zaio. Arropaz ere gabetzen da. Eta biluzik, sustraiak hazten zaizkio oinetatik. Bere buruaz gabetzen da azkenean, itotzen duten pentsamenduez gabetuz.
Ezagutzen duen munduko leihoa itxita irekitzen zaio unibertsorako atea; ikusmena, usaimena, ahotsa, plazera eta gorputza berreskuratzen ditu. Odola isurtzen du bizi berri batera erditzeko. Eta emakume burugabe izateari uzten dio emakume burujabe izateko. Anarik bere buruaz beste bat egitea kantatuko luke.
Hainbat ahalduntze prozesu gogoratu dut liburua irakurri bitartean. Hasierako itolarria, gelditu eta galduta sentitzearen mina ondoren, eta aldaketa gertatzen deneko askatasun sentsazioa. Liburuaren estruktura zirkularra da, ordea. Etxea den gorputzean hasi eta etxea den gorputzean amaitzen da istorioa, nahiz eta hau bizi duen emakumea aldatu den.
Estilo poetiko eta fina darabilte idazleak eta irudigileak. Testua goxoa eta sakona da. Hotsen errepikapen etengabeak indarra eta irrika sorrarazi dizkit eta ispilu aurrean ahozgora irakurtzen aritu naiz, daitort. Erritmo propiodun testua da, pausak errespetatuz irakurri beharrekoa. Irudiak sinbologiaz beterik daude, soilak izan arren esanahiz beteak. Koloreen erabilera ere berezia da: hasierako gorria iluntzen hasten da marroixka bihurtu eta ondorengo beltzera iritsi arte. Bukaera aldera soilik aurkituko dugu orri zuria eta arnasa. Testuak eta irudiak bata bestea ontzen dute oreka perfektuaren dantza dotorea eginez. Ondo eusten dute elkar akrobazia eta malgutasun adierazpenak egiten dituenean besteak.
Clarissa Pinkola Estés-en Women Who Run With the Wolves liburuak erakutsi omen dio etxerako bidea Antxiñe Mendizabali. Nire gorputzera bide bat erakutsi dit liburuak niri. Opari aparta, beste norbaiti edo geure buruari egiteko modukoa.
Xabier Zabaltza Perez-Nievas historialaria, idazlea eta EHUko irakasleak 'Euskal Herria heterodoxiatik' izeneko liburua plazaratu berri du. Bertan dio Euskal Herria ezinbestean euskara eta euskal kulturaren bidez eraiki behar dela eta horretarako funtsezkoa dela euskara... [+]
"Arrats arrunt bat zen. Zapoarentzat”. Arrats hori da Maite Mutuberriak album honetan kontatzen diguna. Oso testu gutxi du liburuak, eta irudiek ederki kontatzen digute istorioaren nondik norakoa.
Hasieratik ikus dezakegu ilustrazioetan zapo handi eta lasaia,... [+]
"Euskara eta euskal literatura, programaketatik ikasgelara" jardunaldian parte hartu zuen Katixa Dolhare Zaldunbidek. Seaskak eta UEUk antolatu Udako Ikastaroen barne. Bere problematikak horiek ziren: Zer leku du literaturak hezkuntza programetan eta nola landu euskal... [+]
Liburu honetara hurbiltzen denak lehenbizi G. Mabire-ren irudiekin egingo du topo. Komikiaren estiloko irudiak dira, trazu oso zehatzak eta kolore bizikoak, pertsonaiak eta egoerak erraz interpretatzen laguntzen dituztenak. Irudi horiek testuarekin bat datoz: laburra eta zehatza... [+]
Bizkaia Irratiko Irakurrieran literatur saioari agur esan dio Mikel Ayllon idazle eta orain arteko saioaren gidariak. Irailetik aurrera jarraituko ez zuela esateaz gain, gogoeta egin zuen sareetan euskarazko literaturaren egoeraz: "Euskal literatura gero eta homogeneoagoa... [+]
Kiosko bat, krisian, Benidormeko giri artean. Eta egunkarien atzean, txandaka, adinak eta mundu ikuspegiak desberdintzen dituzten bi lagun. Kontrastezko osagai horiekin garatu du Lizar Begoñak bere lehen eleberria: Mundu zitalaren kontra. Gisa bereko inguru batean batu... [+]
Irakurtzen al dute –eta irakurritakoa ongi ulertzen al dute– haur eta gazteek? Eta helduok? Eskolan zein tarte eskaintzen zaio irakurketari eta literaturari? Nola prestatzen da ikasleei eskaintzen zaien liburu zerrenda eta nolako liburutegiak dituzte ikastetxeek,... [+]
Emazte batek zendua den euskal idazle eta poeta bat akusatzen du, abusuak egin zizkiolakoan, eskolan zebilen nerabe garaietan. Erbia kitzikatzea, arrazoi du Gorka Bereziartuak. Beste edonor izan balitz, afera ez zen isilik geldituko, feministak eta ni barne, salaketategi... [+]
Poesia mailu bat da jaialdia antolatu du Azpimarra irakurle taldeak Gasteizko Gaztetxean. Ikasturtean egindako saioetan landu dituzten auziak plazaratu dituzte tailer, solasaldi, errezitaldi zein hainbat erakusketatan. “Garaia kolpatuko duen literaturaren alde” egin... [+]
Idazle gazte batek ba al du espaziorik trebatzeko eta gaitasunak garatzeko? Ba ote dute idazkiek zirkulatzeko aukerarik, lokaztuta ito ez daitezen? Bakarrik egin behar al du bidea idazleak, halabeharrez? Nolako zirkuitu literarioak nahi ditugu? Galdera horien itzalean sortu dute... [+]
Ostiraletik igandera Literaturia jaialdia egin dute Zarautzen (Gipuzkoa) (B)egia izenburupean. Booktegi webgunea omendu dute antolatzaileek. Hiru ikuskizun estreinatu dituzte, denak Literaturiarako beren beregi sortuak.