Zientzia eta kultura
Ikasle garaian hautatu egin behar izan genuen, zientziak ala letrak. Normalki, nota onak zituztenek zientzietara jotzen zuten eta hala egiten ez bazuten, irakasle arduradunek garbi samar adierazten zieten zientziak aproposagoak zirela, bizitzan aukera gehiago izango zituztelako letretan baino.
Bizitzak guztiok jartzen gaitu pixkanaka leku batean ala bestean eta asko izan dira adibidez ingeniaritza ikasi dutenak eta gerora hizkuntza aditu edota kultur aditu gisa jardun dutenak.
Aitor dut ez ditudala inoiz gustuko izan zientziak eta letrak bereizten dituzten gizarte, talde edo dena delakoak, bereizketa horrek teknokratez josi baitu gure gizartea, eta arimarik gabeko talde, gizarte edo herria biziraupen soilera kondenatuta dagoela uste baitut.
COVID-19aren testuinguruan, zientzien eta letren arteko eztabaida zaharra indartu eta lehen mailan jarri zaigu. Nola ulertu bestela, krisi honetatik ateratzeko, estatuek eta administrazioek egin beharreko inbertsio nagusiak manufaktura-industrietara bideratzea eta kultura garai oparoagoen zain utzi izana.
Kultur alorreko pertsonak eta erakundeak jo eta su ari dira oraingo egoera salatzen eta bizi beharko dutena plazaratzen. Bitartean, zientzien aldean bizi direnak isilik, norberak atera behar baititu babarrunak eltzetik, esaerak zaharrak dioenaren antzera.
Txertoak, auto elektrikoak, formulak, espazio-ontziak, 5G eta abar dugu zientzia; kulturak gizakiok inguruarekin dugun harremana bideratzen du, hala nola hizkuntzak, jateko ohiturak, bizitzeko erak, aisialdirako moduak, ingurugiroarekiko oreka eta abar. Zientziari kulturak ematen dio zentzua eta gizatasuna, eta zientziak eboluzionatzen eta aurrera egiten laguntzen dio kulturari. Orekan bizi beharko lukete biak, eta zientziak kulturarik gabe egiten badu aurrera, gizarte teknokrata eta ingurumenarekiko errespetu eskasa duena eraikiko dugun bezala, zientziarik gabeko kulturak gizartea ohitura zaharretara kondenatzea eragingo du.
Urteak daramatzagu, Euskal Herrian gutxienez, zientziaren eta kulturaren arteko oreka zientziaren aldera lerratzen. Zientziaren alorrak emandako mozkinen zati bat bideratu da kulturara eta mozkinik ezean kultura baliabiderik gabe uzteko arrisku erreala dago. Eraikitzen ari garen gizartea ongizatez mozorrotuta dago, baina gero eta zorion apalagoa dago eta hori horrela izatea ala ez izatea neurri handi batean gure esku dago.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Azaroaren 19a komunaren munduko eguna da. Gaur oraindik ere, XXI. mendean, langile askok, hemen, Euskal Herrian bertan, ez daukate haien lanaldietan komuna erabiltzeko eskubidea. Horren adibide dira garraioko langile asko.
Komunak osasun publikoaren giltzarria dira, eta... [+]
Hezkuntzaren Soziologian bada galdera klasiko bat: zertarako existitzen da hezkuntza sistema gizarte batean? Galderari emandako erantzunak ugariak dira, eta aldatuz doaz garaiaren arabera. Baina horien artean nabarmentzekoak ondoko hauek izan ohi dira: eskolak nagusiki... [+]
Adimen artifiziala gizakion eremu asko ordezkatzen ari dela badakigu: erosotasuna, abiadura, efizientzia... Mundu kapitalista honen abiadura beharretan, gizakion ahalegina oztopo dela sinetsarazi digute. Gure, klase xumeen, egiteko eta sortzeko aukerak murrizteko erasoak leku... [+]
Azken asteotan, arkitekturan dihardugunontzat ez da posible izan Valentziako klima gertaera gure lan hizketaldira ez ekartzea. Uraren ibilbidea eraikinen estalkietan, estolderietan, plazetan eta parkeetan pentsatu eta diseinatu behar ditugulako. Ongi dakigu giza eskalako ur... [+]
Autoestimuak batzuetan gauza intimoa dirudi. Baina autoestimuak zerikusia baldin badu norberak bere buruaz duen irudiarekin, norbere buruari ematen zaion balioarekin, zerikusia izango dute hartu ditzakeen erabakiek ere. Zer balio du erabakirik hartu ezin duen norbaitek? Eta... [+]
Sanmartinak gure baserrietan oso ezagunak dira, txerria hiltzeko garaia baita. Jende askok, ordea, ez du jakingo antzina San Martin egunak nekazaritza urtearen amaiera ezartzen zuela. Eta hori ez zen ahuntzaren gauerdiko eztula. Izan ere, urte amaierarekin etxeko ugazabari... [+]
Aste oso batez aritu gara Collodiren Pinotxoren abenturak liburuaren inguruan, unibertsitateko ikasgelan, Haur Hezkuntzako eta Lehen Hezkuntzako irakaslegaiekin. Gure erreferentzia nagusia Galtzagorrik 2011n argitara emandako edizio ederra izan da –hitzaurrea barne, 171... [+]
“Ibiliz ikasten da ibiltzen, eta kantuan kantatzen”. Horixe izan da aste honetako ikasgaietako bat C2ko taldeetan. Helburua ez zen abesten edo oinez ikastea, gerundioa behar bezala erabiltzea baizik. Zer pentsatua eman dit jarduerak, eta irakasten nola ikasten dugun... [+]
Euskararen biziraupena ez da euskaldunok politikaren partidan jokatzen dugun arazo bakarra, baina bai, euskalduntasunaren elementu bereizgarriena den neurrian, gure egoera gehien islatzen duena. Beste esparru batzuetan hainbeste ageri ez dena oso ongi erakusten du. Hasteko,... [+]
Vicent Andrés Estellés poetaren hitzak harturik, bat naiz hainbat eta hainbat kasuren artean, eta ez kasu bakan, arraro edo ezohiko bat. Zoritxarrez, ez. Hainbaten artean, bat. Zehazki, Europako Kontseiluaren arabera, eta ibilbide handiko beste erakunde batzuen... [+]
Etxebizitzaren auzia aspalditik datorren egiturazko arazoa da. Giza eskubidea izan behar lukeena, gehienez ere eskubide subjektiboa baino ez da. Iruzurra dela diot instituzio eta alderdi politiko guztiek hitz politak esan arren, ez diotelako muinari heltzen. Egun, enpresa... [+]
Zertarako irakaskuntza kontzertatua?
Eskola publikoko eragile gehienen kontra EAEn onartu den Hezkuntza Lege berriak irakaskuntza kontzertatuaren doakotasuna bermatzea du helburu, beti ere botere publikoen finantzaketaren bidez, jakina. Espainiako Estatuan ere gobernukideek... [+]
Azaroaren 15ean Errenteria-Oreretan Euskal Herria Digitala osatzen dugun eragileek antolatutako hirugarren jardunaldiak egingo ditugu. Autodefentsa digital feminista lantzeko tailer bat eta digitalizazio demokratikoa oinarri izango duen hitzaldi bat izango dira... [+]
Aste batzuk daramatzagu hedabide eta sare sozial guztietan Iñigo Errejoni indarkeria matxista batzuengatik egindako akusazioei buruzko iritziak entzuten. Horrekin batera, eztabaida asko sortzen ari dira: nola salatu behar dugun emakumeok, nolakoak izan behar duten gure... [+]