Zahar-etxeen negozio beltza
Nafarroa ez da berezia, beste lekuak bezalakoa da. Hemen ere, COVID-19ak zahar-etxeetan egindako sarraskia izugarria izan da: hildako guztien %80 zahar-etxeetako agureak izan dira, ia 450 pertsona. Zentro batzuetan, egoiliarren %40 hil da. Hala eta guztiz ere, beste probintzietako datuak oso antzekoak dira. Nafarroa, beraz, ez da oso ezberdin, oso arrunta baizik. Arrunta, baina larritasun beldurgarri honetan, dena den.
Nafarroan ez daukagu Unai Rementeria bat, eta orduan ez dugu Nagusi Intelligence Center bat izango, eta ez gara sartuko silver economy berri horretan. “Nagusientzako teknologia berriak eta zahartze-prozesuaren erronkari aurre egiteko proiektuak dira, jarduera ekonomikoa –hots, etekinak– eta enplegua sortzeko asmoarekin”. Horretan omen dabiltza Bilbon (non eta BBVA dorrean), eta agian horregatik Rementeriak zahar-etxeetako hildakoen kopurua estali izan du. COVID-19ak negozioa arriskuan jarri du, dirudienez.
"Adavir (Decathlon,
Leroy Merlin eta Alcampo-ren jabea), Domusvi (ICG arrisku-funtsarena), Idea (Opus Dei) eta abar…
Eta multinazionalak zergatik sartzen dira negozio honetan?"
Nafarroan, oraingoz, ez gara horraino iritsi: datuak hor daude, denon begietan. Eta anglizismo katetoak ez ditugu oraindik gehiegi erabiltzen. Eskubide Sozialen (izen ederra, benetan…) kontseilariak jarduera ekonomikoa (hots, enpresentzako irabaziak) ez du aipatzen zahar-etxe berriak iragartzerakoan, negozioa oso modu agerian ez erakusteko ahaleginean, ziurrenik.
Hala ere, ez gara oso ezberdinak. Irakurri dugun azken titularra: Nafarroan sektore honek 100 milioi euro mugitzen ditu urtero. Eta pandemia iritsi baino lehen Nafarroako Gobernuak kontatu zigun Iruñerrian bost zahar-etxe berri eraikiko dituztela hurrengo hiru urteetan. “765 plaza berri eta lurralde-oreka ekarriko dizkigute”, esan zuen Eskubide Sozialen (izen ederra baino ederragoa) kontseilariak. Baina nork demontre ekarriko dizkigu horrelako onurak?
Adi irakurri behar da galdera garrantzitsuenari erantzuna aurkitzeko. “Sektorean eskarmentua daukaten entitateek”. Baina… zahar-etxe berri hauek ez al dira publikoak izango? Eta zer egiten du Eskubide Sozialen (ze izen jatorra) kontseilariak proiektu hau aurkezten?
Ba ez, ez dira entitateak izango, multinazionalak baizik: Adavir (Decathlon, Leroy Merlin eta Alcampo-ren jabea), Domusvi (ICG arrisku-funtsarena), Idea (Opus Dei) eta abar… Eta multinazionalak zergatik sartzen dira negozio honetan? Eskubide Sozialen (izen oso egokia, gainera) Departamentuaren datuak oso esanguratsuak dira: itunpeko plaza bakoitzak 2.000 euro jasotzen ditu, Nafarroako diru publikoa enpresa hauetara bideratzen. Ba al dago negozio borobilagorik?
COVID-19aren garai triste hauetan... Eskubide soziala ala negozio beltza?
Eta Nafarroan gainera, Nagusi Intelligence Center (hau bai izen ederra) gabe...
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]
Asteartean eman zuten jakitera bost gazte lapurtarren kontrako sententzia. Hamabost hilabeteko espetxe zigorra gibelapenaz bi gazteri, 500 euroko isun banarekin; 140 orduko lan behartua eta 500 euroko isun bana beste bi gazteri; eta, azkenik, 1.700 euroko isuna beste... [+]
Lehengo batean, The Wire telesail sonatua berrikusten ari nintzela, etsipena gogora ekarri zidan eszena bat heldu zen. Bertan, The Baltimore Sun egunkariaren zuzendaritzak langileak bildu eta datozen aldaketei buruz ohartarazten die; hau da, kaleratzeez eta distira gutxiagoko... [+]
Bizi dugun kultura kontsumistak, erabiltzaile oro agintzen du gozamen neurrigabera. Slavoj Zizek dioen eran, Goza ezazu zure fetitxea, hiper-modernitatearen agindu ozena bihurtu da. Fetitxearen lekua betetzeko dauden gailu teknologikoen bidez gauzatzen baita egungo gozamena... [+]
Mamu batek zeharkatzen ditu sukaldeak: Karlosen mamuak.
Karlos ez da aurkeztu Master Chef Celebrity lehiaketara. Bere sukaldaritza-ondarea aztertuta, oso argi dauka ez duela lehiakideen aukeraketa gaindituko. Izan ere, hedabide eta gastronomiaren akademiaren ateak itxita izan... [+]
2018an itzali nituen sare sozialak, baita gailuen jakinarazpen gehienak ere, bizitzan arreta non jarri kontrolatzen hasteko saiatu asmoz. Egunero lan horretan jarraitzen dut, sitsa argira nola, nire jakin-minak errealitatea ulertzen lagunduko didan informazio freskoa bilatzen... [+]
Beyoncé futbol amerikarreko partida baten atsedenaldian, Houstonen (Texas). Kantari estatubatuarra cowboy jantzirik atera da estadio erdira. Kapela hegaluzeak tapatzen dio burua, zangoak belaunetarainoko bota luzeek. Soineko zuri urriak, berriz, izterrak eta paparra... [+]
Eskua bularrera eroan, eta bostekoa ukatu dio Siriako agintari berriak Alemaniako Kanpo Arazoetarako ministroari, ministro emakumeari. Modu adeitsuan, baina arbuioa jasan du Annalena Baerbock-ek. Aurretik, Al-Golani siriarrak, ordea, luzatu eta astindu dio eskua Jean-Noel Barrot... [+]
Urte berri goiza Joxe Ansorenak, gure aitona Isidroren anaiak, sortutako biribilketa baten izenburua da, urteberri goizean txistulariek kalez kale jo zezaten asmatua. Doinu horren airean, gaueko kondarrak bilduz joaten ginen, zabor kamioiak bezala. Behin, Sakito mozkor galanta... [+]
“Urte berri-berri, zer dakarrazu berri?” oihukantatzen genien, urteko lehen eguneko gaupasatik bueltan, bidean gurutzatzen genituen goiztiarrei. Eske puxken esperantzan gu, mozkor panparrotuok. Eta artean ez baitzen ez runner-ik ez eta selfie-rik ere,... [+]
Donald Trumpek urtarrilaren 20ean berriro hartuko du AEBetako lehendakari kargua, eta bigarren agintaldia izango du Etxe Zurian. Aurreko agintaldian, 2017-2021ean, lotsa gutxirekin ibili bazen erabakiak hartzeko orduan, agintaldi honetan konplexu urri horiek ezabatuko ditu eta... [+]
Euskadiko Selekzioa lortzea, ezbairik gabe, lorpen historikoa izan da. Baina horretan geratzen bada, euskaldun askorentzat –ni barne, nafarra bainaiz– egunik ilunena eta tristeena izango da. Lehenengo egunetako poza eta berotasuna gozatu ondoren, itzul gaitezen... [+]
Entzumen eta hizkuntza irakasleak (EHI) eta logopedak eskola publikoan zein kontzertatuetan lan egiten duten irakasle espezialistak dira. Horien funtzioen artean hizkuntzan eta komunikazioan zailtasunak dituzten ikasleei arreta zuzena ematea da, baina baita komunikazio sistema... [+]
PAIk sortutako biktimak ez dira bakarrik PAIren Legeak eragindako egonkortze prozesuari esker funtzionarizatutako irakasleak, baizik askoz gehiago. Batzuei nolabaiteko ikusgarritasun mediatikoa eman zaie Steilasek jarritako errekurtsoaren ondorioz; gehienak, alabaina, ikusezinak... [+]