Naturaren mintzo argia
Negu amaierako egun batean, adimen artifizialaz asko dakien Humberto Bustince katedradunaren hitzaldia entzun nuen. Ahoa bete hortz utzi ninduen. Gaiaz zerbait irakurria banuen ere, horretaz (horretaz ere) deus gutxi nekien. Pare bat orduko saioaren ondoren, bi konklusio nagusi atera nituen: adimen artifizialak izugarrizko iraultza dakarrela gure bizitzako arlo askotara; eta, bigarrena, ikaragarria dela gizakiaren ahalmen eta boterea, makina adimentsuak sortzeko gai izateraino.
Handik egun gutxira, kontrapuntua: inork ikusten ez duen birus bat gai da mundua hankaz gora jartzeko. Hain argiak izanagatik, ahulak gara, oso txikiak. Mende hasieratik jainkoturiko globalizazioan ere, oro ez da urre. Ilunetik ere badu, krisiak frogatu digun bezala.
Krisiaren hasierak beste lezio bat utzi zigun. Bi hankako animalia ase ezinak etxean sartu eta orduantxe hasi zen planeta arnasa hartzen. Behin hitz egiteko aukera paregabea izanda, natura ez da mutu gelditu. Guztiok ulertu eta, aldi berean, guztiok lotsatzeko moduko erantzun argia, ikusgarria eta ikaragarria eman digu.
"Batzuek berehalako aldaketa sakonak eskatzen dituzte. Bestela, nonbait, gureak egin du. Oinak lurrean dituenak, ordea, badaki amets ederrak horixe direla: ametsak. Orain arteko martxa eroa birbideratzen hastea asko ote den ez dakit. Aski bai, gehiagorik nekez
lortuko baitugu"
George Steiner pentsalari hil berriak ederki azaldu digu arazoa: gu guztiok gonbidatu etorri gara mundura, apopilo. Eta zein da edukazio oneko apopiloaren betebeharra? Ingurua zaindu, hemendik alde egitean etxea aurkitu dugun bezain txukun (edo txukunago) uzteko. Begi bistakoa da: guk ez dugu gonbidatu onen antzera jokatzen. Basatiak gara ostatu eman digun planetarekin. Hori ere erakutsi digu krisiak.
Horren aitzinean, batzuek berehalako aldaketa sakonak eskatzen dituzte. Bestela, nonbait, gureak egin du. Oinak lurrean dituenak, ordea, badaki amets ederrak horixe direla: ametsak. Orain arteko martxa eroa birbideratzen hastea asko ote den ez dakit. Aski bai, gehiagorik nekez lortuko baitugu.
Krisiak arazo zahar eta sakonei heltzeko beharra erakutsi digu: ekonomia, kontsumoa, energia, zerga-sistema, osasun zerbitzuak, irakaskuntza, ikerketa, digitalizazioa… Hamaika gai potolo, gutxienez Europa mailako erantzuna eskatzen dutenak. Steinerrek Europa “zahar eta nekatua” ikusten zuen: “Munduko turismoa hartzeko leku bihurtu da. Europan oso pisuduna da iraganaren zama. Etorkizunik ote duen, hori beste kontu bat da”.
Koronabirusaren krisiak ataka larrian jarri du mundua. Europaren hasierako erantzuna itxaropentsua izan da. Aurreko krisian ez bezala, ikuspegi soziala nagusituko dela ematen du. Ez da abiapuntu txarra kontinente zaharra berpizten hasteko. Erronkak merezi du, dena baitago jokoan. Euskal Herriko biztanleriaren etorkizuna ere.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Jakina da lan ikuskariak falta ditugula geurean. Hala ere, azken egunotan datu argigarriak ematea lortu dute: lan ikuskaritzaren arabera, EAEko enpresen %64ak ez du ordutegien kontrolean legedia betetzen. Era berean, lehendakariordeak gaitzetsi du, absentismoaren eta oinarrizko... [+]
Martxoaren 8a hurbiltzen ari zaigu, eta urtero bezala, instituzioek haien diskurtsoak berdintasun politika eta feminismoz josten dituzte, eta enpresek borroka egun hau “emazteen egunera” murrizten dute, emakumeei bideratutako merkatu estereotipatu oso bati bidea... [+]
Trumpen itzulera pizgarri izan da sendotuz doan eskuin muturreko erreakzionarioen mugimenduarentzat. Izan ere, historikoki, faxismoaren gorakada krisi ekonomikoekin lotuta egon da, baita sistemaren zilegitasun politiko eta ideologikoaren krisiarekin ere. Gaur egun, geldialdi... [+]
Batzuendako, dirutza izatea ez da nahikoa, eta euren ego hauskorrek diruaren txintxina ez ezik, protagonismoa ere eskatzen dute. Aberats okituak izatea nahikoa izango ez balitz bezala. Beti gehiago behar dute, anbizioa deritzote antsia horri, baina botere gosea eta nabarmendu... [+]
Bi neska komisarian, urduri, hiru urtetik gora luzatu den jazarpen egoera salatzen. Izendatzen. Tipo berbera agertzen zaielako nonahi. Presentzia arraro berbera neskek parte hartzen duten ekitaldi kulturaletako atarietan, bietako baten amaren etxepean, bestea korrika egitera... [+]
Iragan urtarrilaren hondarrean, Bretainiako lurraldeko bi hizkuntza gutxituei buruzko azken inkesta soziolinguistikoaren emaitzak publiko egin zituzten bertako arduradunek. Haiek berek aitortu zuten harriturik gertatu zirela emaitzak ikustean. Hain zuzen ere, egoerak eta... [+]
Silicon Valley-ko oligarkia AEBetako gobernura iritsi berritan lehertu da adimen artifizialaren (AA) burbuila. Txip aurreratuen erraldoia den Nvidia-k urtarrilaren amaieran izandako %16,8ko balio galera, egun bakar batean inoiz izan den burtsa balio galerarik handiena da... [+]
Gizakiok berezkoa dugu parte garela sentitzeko beharra. Parte izateko modu hori jasotako hezkuntza, ingurua... formateatzen joaten da.
Identitateak ezinegon asko sortzen du gizakiongan. Batzuetan, banaketak ere eragiten ditu, ezin dugulako jasan beste baten identitatearen... [+]
Fermin Muguruza jarraitzen duzu sareetan. Madrilgo kontzertuko bideo bat ikusi duzu bere kontuan: dantzari batek “Kongo askatu!” oihukatu du, bandera esku artean. Haren profila bilatu duzu: @c.kumaaa. Bilboko manifestazioaren deialdia zabaldu du. Ez zara joango,... [+]
Sare Herritarrak antolatuta, pasa den urtarrilaren 11n Bilboko kaleak bete zituen manifestazio jendetsuaren ondoren, berriz sortu da eztabaida, euskal presoei salbuespen legeriarik aplikatzen ote zaion. Gure iritzia azaltzen saiatuko gara.
Espetxe politikan aldaketa nabarmena... [+]
Duela gutxi think tank izateko jaioa omen den Zedarriak bere 6. txostena aurkeztu zuen. Beren web orrialdean azaltzen dutenaren arabera, zedarriak ebidentea ez den bidea topatzeko erreferentziak dira. Hots, hiru probintzietako jendarteari bidea markatzeko ekimena. Agerraldi... [+]
Heldu zaigu EAEn 2025-26 ikasturterako ikastetxeetan matrikula egiteko garaia, eta etxe askotan etxeko txikienak urrats berria emango du hemendik gutxira, irailean, eskolaratzea, alegia. Euskal Eskola Publikoaz Harro Topaguneko kideok apustu sendoa egiten dugu eskola publikoaren... [+]
Araba, Bizkai eta Gipuzkoarako Hezkuntza Lege berria onartu zenetik, aurrerantzean hezkuntza doakoa izango dela behin eta berriro entzuten/irakurtzen ari gara. Eragile desberdinei entzun diegu, baita Hezkuntza Sailari ere, eta hedabideei eskaintzen dizkiegun elkarrizketatan... [+]
Hilabetearen hasieran egin zuen EH Bilduk III. Kongresua, Iruñean. “Ez ohiko ondorioak” ateratzeko balio duen “ohiko kongresua” omen da, edo horrela jaso dute behintzat Zutunik ponentzian, zuzendaritzak proposatu eta militantziak aho batez onartu... [+]