COVID-19aren krisiaren harira Mendebaldea etengabe egon da etsai bezala tratatzen dituen herrialdeez gaizki esaka, Txina kasu. Honek ondo egin ditu bere etxeko lanak, eta horri esker, munduko lidergoaren borrokan, krisi honi dagokionean, aurre hartu die AEBei beste arlo batzuetan egin duen bezala: 5G teknologian, inteligentzia artifizialean eta auto autonomoetan.
Mendebaldearen harrokeria ez da bakarrik bere etsaiekin adierazten, gainontzeko herrialdeekiko nolabaiteko mespretxua azaltzen du ez-ikusiarena eginez. Adibidez, Vietnamek erantzun oso arrakastatsua eman dio COVID-19aren mehatxuari, baina ezer gutxi kontatu dute hedabideek. Antzera gertatzen da Georgiarekin, Vietnameko kasuan bezala bere arrakastaren gakoak izan ziren aurrea hartzea eta gehiegizko konfiantzarik gabe jardutea beharrezko neurriak hartu ahal izateko.
Georgia 3,7 milioi biztanleko herrialde txikia da, urteko 4.000 euro eskaseko per capita errenta du eta osasun sistema publiko integralik gabe, populazioaren gehiengo zabalak sistema pribatua erabiltzen du koordainketa eskatu ohi duten osasun aseguruekin. Halere, Georgiako erakundeek Hego Euskal Herrikoek baina askoz ere hobe egin diote aurre krisi sanitarioari.
"Vietnameko kasuan bezala bere arrakastaren gakoak izan ziren aurrea hartzea eta gehiegizko konfiantzarik gabe jardutea beharrezko neurriak hartu ahal izateko"
Urtarrilean egoera berriari aurre egiteko Georgiak neurriak hartu zituen: material sanitarioa erosten, informazio kanpainak abiatzen, aireportuetan bidaiariei osasun kontrolak egiten eta koarentenak antolatzen hasi zen. Hilabete amaierarako herrialde kaukasiarrak bazuen COVID-19a identifikatzeko eta diagnostikatzeko gaitasuna. Otsailean, Txinatik, Iranetik, Hego Koreatik eta Italiatik zetozen bidaiariak koarentenan jartzen zituzten. Martxo hasieran zerrenda horretara batu ziren, besteak beste, Espainia, Frantzia eta Alemania.
Georgian koarentenak benetakoak dira. Estatuak lau edo bost izarretako hotel batean jartzen zaitu eta hamargarren egunean zure irteera prestatzeko COVID-19aren testa egiten dizu. Hemen berriz, berandu jarri zitzaien bidaiariei koarentenaren beharra, eta berez, auto-koarentena ez antolatu bat da. Modu berean, maiatzaren erdialdera arte, gurean pertsona batek konplikazio handirik gabeko sukarra bazuen eta sendagileari komunikatzen bazion, honek auto-koarentena bat jartzen zion. Berriz, hasieratik Georgian sintomaren bat izan dezakeen edozein pertsonari testa doan egiten zaio eta eduki dituen kontaktu guztien arrastoa ikertzen da.
Martxoaren 2an, Georgiak hiru kasu baino ez zituenean, hezkuntza sistema irakaskuntza ez-presentzialera pasa zen. EAEn berriz, Araba izan zen lehena eskola presentzialak bertan behera utzi zituena martxoaren 10ean. Harrigarria zen ikustea nola gasteiztar bat ezin zen unibertsitatera joan bere hirian, baina bai ordea, Leioara edo Donostiara. Bestalde, azpimarratu behar da une horretan Arabak 153 kasu zituela diagnostikatuak. Neurria Bizkaira eta Gipuzkoara martxoaren 13an zabaldu zen, 417 kasu diagnostikatuak zeudenean.
Ondoren alarma egoerak sartu ziren indarrean Euskal Herrian eta Georgian. Azken honetan, konfinamendua inoiz ez da izan gurean bezain gogorra, tokian tokiko salbuespenekin, oro har, gure 0 eta 1 fasearen arteko egoerak izan dituzte. Egun Georgian alarma egoera bukatuta dago, ez da harritzeko lortu dituzten datu onak kontutan hartuta: kutsatuak 731 eta hildakoak 12. Bitartean gure datu txarrak ezin dira esplikatu fenomeno klimatologiko bat izango balitz bezala, birusaren eta salbuespenezko erantzunen atzean okerreko neurri publikoak eta erantzukizun politikoak ezkutatzen ari dira.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]
Ez dakit zuek ere pertzepzio bera ote duzuen –aitor dut: modu azientifikoan hasi naiz idazten hemen–. Pereza hitzaren hedatze naturalaz ari naiz. Gero eta gehiago aditzen baitut Hego Euskal Herriko bazterretan: euskaraz, espainolez eta, jakina, euskañolez... [+]
Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]
Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]
Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]
Nobedadea izan ohi da Durangoko Azokari lotzen zaion hitz entzunenetako bat. Nobedadea han, eta nobedadea hemen. Zenbaitetan, ordea, lehengokoari beste itxura ematea aski izaten da etiketa hori itsasteko. Talentu berriztagarriz birmasterizatutako CDek eta berrargitalpenek badute... [+]
Euskara txikitasunean handia den ur emaria dugu. Bertako tanta bakoitzak gure kultura ureztatzen eta biziberritzen du. Egarri den hari itsaso bete ur eskaini. Euskara putzu sakon eta ilun batetik etorri izan bada ere, guztiok atera dugu gure ur-gazi lagina, eta guztiok bilakatu... [+]
Gazteak gero eta lehenago hasten dira pornografia kontsumitzen; izan ere, bere sexu heziketa bakarra da pornoa. Nola demontre heldu gara honaino?
Gaur egun, onartu behar da Interneti esker pornografia ikustea askoz errazagoa dela. Tamalez, klik baten bidez 7-9 urte arteko... [+]
Joan den abenduaren 5ean, PPk lege proposamen bat aurkeztu zuen Nafarroako Parlamentuan, Nafarroako toki entitateetako Idazkaritza eta Kontu-hartzailetza lanpostuetan funtzionarizazioa lortzeko prozesuak bereizteko. Hori gertatuko balitz, 30 pertsona inguruk merezitako... [+]
Nazio Batuek abenduaren 10ean Giza Eskubideen Nazioarteko Eguna aldarrikatu zutenetik 51. urteurrena bete da aurten. Data horrek garrantzia hartu du Euskal Herrian eta Euskal Herriko Giza Eskubideen Behatokitik gogoetarako zenbait elementu eskaini nahi ditugu.
Nazioarteko... [+]