Mende erdi barru, beroa jasanezina izango da Lurreko biztanleen herenarentzat
Munduaren berotze globalak 3.500 milioi lagunentzat bizitzeko ezinezko egingo du planeta 2070ean, tenperatura altuengatik. Ikerketa baten arabera, egoera horrek milioika lagun bultzako ditu bizirauteko tenperatura baxuagoak dauden tokietara.
Bioaniztasuna suntsitzearen eta klima aldaketaren ondorioz, Lurraren tenperatura 2 edo 3 gradu igoko da datozen hamarkadetan egungo hipotesien arabera. Halaxe errepikatu digute. Baina gorakada hori globala da eta kontuan hartzen du askoz hotzagoak diren ozeanoen ur azala. Itsas eremu hori planetako %70 da, baina gainerakoa, lurrazala alegia, askoz gehiago berotuko da, 6 gradu edo gehiago.
Ondorioz, AEBetako PNAS web atarian argitaraturiko nazioarteko ikerketa baten arabera, baliteke mende erdi barru Lurreko biztanleen herena bizi den eremuetan beroa jasanezina izatea bizirauteko. Horrek 3.500 milioi laguni eragingo dio.
A l’encotre aldizkariak azaldu duenez, hainbat herrialdetako ikerlariek hartu dute parte azterketan, eta ondorioetako bat da munduan tenperatura gradu bat igotzen den bakoitzeko, mila milioi lagun euren lurraldeetatik kanpora bultzatuko dituela beroak.
Historikoki gizakia 11 eta 25 gradu arteko batez besteko beroa izan duten eremuetan bizi izan da, gutxienez azken 6.000 urtetan; “gailur klimatiko” moduko bat da. Hala, 29 gradu zentigradutik gorako batez bestekoekin bizitzea "ez da bideragarria”, diote ikerlariok. Gaur egun Saharako basamortu zabaletan daukagu halako tenperatura, baina hemendik 50 urte barru Lurraren %19an gauza bera gerta liteke eta milaka milioi lagunentzat ezinezkoa litzateke hor laboreak landatzea eta bizitzea.
Ikuspegia ez da askoz hobea berotze globala mantsotzeko neurriak hartuko bagenitu ere, 1.500 milioi lagunek jarraituko lukete tenperatura jasanezinaren langa hori gainditzen duten lurretan bizitzen.
“Aire egokitua erosteko dirua duenak geratuko da, baina gehiengoarentzat migrazioa izango da aukera bakarra –dio A l’encontre-ko artikuluaren egileak–. Mugetan harresiak eraikitzen dituzten herrialdeek, zientoka milioi lagun kondenatuko dituzte heriotzara”.
Igande arratsaldean Greenpeace-ko 30 kide inguruk Urdaibaiko proiektuaren kontrako ekintza burutu dute Bilboko Guggenheim museoan. Hamar landare eta animalia-espezie errepresentatu dituzte.
Munduko landa eremu periferikoetan 4 milioi kilometro koadro laborantza lur abandonatu dira azken 75 urteotan. Orain arte arrazoi ekonomikoengatik uzten baldin baziren nagusiki, gerora, klima aldaketak ere horretara bideratuko ditu geroz eta gehiago. Bioaniztasuna babesteko xede... [+]
AEBetako Ozeanoko eta Atmosferako Administrazio Nazionalaren (NOAA) ikerketaren emaitza zabaldu du Nature Climate Change aldizkariak: bereganatzen zuen karbono dioxido eta metano kopurua baino gehiago isurtzen du orain tundrak.
-(1).jpg)
Brasilen suteek 30,86 milioi hektarea baso eta eremu natural suntsitu zituzten iaz, Italia osoaren azalera baino gehiago. Suteek %79ko igoera izan zuten 2023arekin alderatuta, Fire Monitorren ikerketa batek agerian utzi duenez.
Inor ez ala denok. Klima larrialdia inork ez pairatzeko aldaketak bideratu ezean, behintzat guztiek pairatu dezagula. Zuk –irakurle–, nik –Jenofa–, haiek –pobreak– eta haiek –aberatsak–. Satisfaziorik ez zidaten eragin Los... [+]
Hodeiak murrizten ari dira eta horrek eragin nabarmena du klima-aldaketan, NASAko ikertzaile-talde batek ondorioztatu duenez. Terra satelitearen datuak aztertuta, ikusi dute azken 20 urteetan, pixkanaka, baina etengabe, murriztu dela hodeien estaldura. Amerikako Batasun... [+]
Muturreko lehorte eta euriteak normaltasun berria bilakatu zaizkigu. Areagotzen dituzten kalte ekonomiko eta ekosistemikoen artean, laborantzak pairaturikoak ez dira txikienak. Bereziki, lehorte garaietan zaluegi idortzen diren edota eurite handietan ur guzia xurgatu ezin duten... [+]
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
220km/h baino abiadura handiagoko haize-boladek astindu dute Frantziako kolonia den Mayotte uhartea. Funtsezko azpiegiturak suntsitu, eta irlaren zati handi bat inkomunikaturik utzi du; biktimen zenbaketa zaildu du horrek. “Premiazko neurriak” hartuko dituela iragarri... [+]
Plastiko kutsadurari konponbide bat adosteko goi-bilera zikloa bukatu berri dute, Hego Koreako Busan hirian iragandako bosgarren gailurrean ere porrot eginda: hitzarmenik adostea ez dute lortu, nagusiki plastiko esportatzaile handiek negoziaketak oztopatu dituztelako. Bitartean,... [+]
Bilboko Zirika! herri gunean eginen dute banaketa, ostiralean 19:00etan. Fanzine bidez eta sare sozialetan zabalduko dituzte partehartzaileen testuak, eta irabazlearena argitaratuko du ARGIAk.
Azken hamar urteetan turismoak eragindako CO2 isurketen emendioa ekonomia orokorrarena baino bi aldiz handiagoa izan da. Nature Communications aldizkari zientifikoak abenduaren 10ean plazaratu ikerketaren emaitzak dira.
Hizkuntza matematikoa ondo ulertu eta interpretatzeak badu garrantzia ikasketa prozesuan; horixe esan ohi diegu guk geure ikasleei, bederen. Matematiken lengoaia unibertsala da, eta oro har, interpretaziorako errore marjina txikia izan ohi da. Nekez marraztuko genuke hiruki bat... [+]
Bide honetatik jarraituta, mende amaierarako, 5.000 milioi pertsona baino gehiago biziko dira lur idorretan. Arazo humanitario, ekonomiko eta sozial ugari eragingo lituzke horrek.
Duela gutxi, larrialdi klimatikoa zertan zetzan galderaren aurrean, zientzialari batek erantzun bikain hau eman zuen: “Begira, larrialdi klimatikoa hauxe da, zure mugikorrean muturreko fenomeno meteorologikoei loturiko gero eta bideo gehiago ikusten dituzu, eta konturatzen... [+]