Gorpuztu, ez gorputu
Donostiak kultur bizitza zabala du, sortzaile ugari ditu eta, modu batean edo bestean, kulturan parte hartu edota berarekin gozatzen dugu herritar gehienok. Donostia Kultura (DK) erakundeak bere jardueraz iaz egin zuen ebaluazioan aipatzen du euskarazko kultur eskaintza hazi egin dela 2015-2018 urteen artean, eta %27,5ekoa dela. Laurdena pasea besterik ez euskaraz, oraindik. Banuen horren susmoa, baina ez nuen pentsatu nahi hain testimoniala zenik, donostiarren %46 euskalduna eta beste %20 ia euskalduna (2016) izanik, orekatuxeagoa izango zelakoan.
Euskarazko kultur eskaintza handitzeko asmorik ba ote duen galdetuta, Eneko Goiaren izenean erantzun zuenak adierazi zigun, lehenik, (bere ahotik entzundako) datu hori hobeto zehaztea pentsatu dutela, agian ez zirelako behar beste zehatz jaso datuak… Gero, ipurdia bista-bistan zuela oharturik, esan zidan badutela eskaintza handitzeko asmoa, haur eta gazte alorretan (nola ez), baina ez dutela indize jakin bat zehaztu 2020rako, ezta agintaldirako ere. Tira, erantzun hori uler nezakeen 2000 urtean, ez, ordea, 2020an. Horiek horrela, urtarrilean, DKren Administrazio Kontseiluari proposatu genion kultur mahaia sortzea, arloko profesionalen eta eragileen iritziak entzun eta erabaki adostuagoak hartzeko. Onartu bazuten ere, soilik literaturaren esparrura mugatua beharko zuen.
"Euskaraz sortzen den kultura babestu, sustatu eta lehenetsiko duen erabaki organikoa behar da"
Eta horretan geundela, hara non etorri zaigun euskaraz sortzen duten kulturgileak kinka larrian utzi dituen COVID-19aren krisia. Lehendik zaurgarria bazen gure kultur ekosistema, orain erabat ilundu zaigu etorkizuna. Uneko egoera larriari behin-behinean erantzuteko erabakiak hartu dira (online eskaintza, hitzartutako emanaldiei eusteko konpromisoa…), baina euskaraz sortzen den kultura babestu, sustatu eta lehenetsiko duen erabaki organikoa behar da. Bai, lehenetsi, DKren ikastaro eta zerbitzuetan, Aste Nagusian, zinemaldietan, DFerian, auzoetako jaietan…; hezurretan baitago, bere etxean arrotz, albokoek platerekoa jaten dioten bitartean. Horregatik guztiagatik, euskaraz sortutako kultura lehenetsiko duen erabaki organiko bat behar da Donostian, euskaraz sortutako kulturak gure izatea gorpuzten jarrai dezan.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]
Asteartean eman zuten jakitera bost gazte lapurtarren kontrako sententzia. Hamabost hilabeteko espetxe zigorra gibelapenaz bi gazteri, 500 euroko isun banarekin; 140 orduko lan behartua eta 500 euroko isun bana beste bi gazteri; eta, azkenik, 1.700 euroko isuna beste... [+]
Lehengo batean, The Wire telesail sonatua berrikusten ari nintzela, etsipena gogora ekarri zidan eszena bat heldu zen. Bertan, The Baltimore Sun egunkariaren zuzendaritzak langileak bildu eta datozen aldaketei buruz ohartarazten die; hau da, kaleratzeez eta distira gutxiagoko... [+]
Bizi dugun kultura kontsumistak, erabiltzaile oro agintzen du gozamen neurrigabera. Slavoj Zizek dioen eran, Goza ezazu zure fetitxea, hiper-modernitatearen agindu ozena bihurtu da. Fetitxearen lekua betetzeko dauden gailu teknologikoen bidez gauzatzen baita egungo gozamena... [+]
Mamu batek zeharkatzen ditu sukaldeak: Karlosen mamuak.
Karlos ez da aurkeztu Master Chef Celebrity lehiaketara. Bere sukaldaritza-ondarea aztertuta, oso argi dauka ez duela lehiakideen aukeraketa gaindituko. Izan ere, hedabide eta gastronomiaren akademiaren ateak itxita izan... [+]
2018an itzali nituen sare sozialak, baita gailuen jakinarazpen gehienak ere, bizitzan arreta non jarri kontrolatzen hasteko saiatu asmoz. Egunero lan horretan jarraitzen dut, sitsa argira nola, nire jakin-minak errealitatea ulertzen lagunduko didan informazio freskoa bilatzen... [+]
Beyoncé futbol amerikarreko partida baten atsedenaldian, Houstonen (Texas). Kantari estatubatuarra cowboy jantzirik atera da estadio erdira. Kapela hegaluzeak tapatzen dio burua, zangoak belaunetarainoko bota luzeek. Soineko zuri urriak, berriz, izterrak eta paparra... [+]
Eskua bularrera eroan, eta bostekoa ukatu dio Siriako agintari berriak Alemaniako Kanpo Arazoetarako ministroari, ministro emakumeari. Modu adeitsuan, baina arbuioa jasan du Annalena Baerbock-ek. Aurretik, Al-Golani siriarrak, ordea, luzatu eta astindu dio eskua Jean-Noel Barrot... [+]
Urte berri goiza Joxe Ansorenak, gure aitona Isidroren anaiak, sortutako biribilketa baten izenburua da, urteberri goizean txistulariek kalez kale jo zezaten asmatua. Doinu horren airean, gaueko kondarrak bilduz joaten ginen, zabor kamioiak bezala. Behin, Sakito mozkor galanta... [+]
“Urte berri-berri, zer dakarrazu berri?” oihukantatzen genien, urteko lehen eguneko gaupasatik bueltan, bidean gurutzatzen genituen goiztiarrei. Eske puxken esperantzan gu, mozkor panparrotuok. Eta artean ez baitzen ez runner-ik ez eta selfie-rik ere,... [+]
Donald Trumpek urtarrilaren 20ean berriro hartuko du AEBetako lehendakari kargua, eta bigarren agintaldia izango du Etxe Zurian. Aurreko agintaldian, 2017-2021ean, lotsa gutxirekin ibili bazen erabakiak hartzeko orduan, agintaldi honetan konplexu urri horiek ezabatuko ditu eta... [+]
Euskadiko Selekzioa lortzea, ezbairik gabe, lorpen historikoa izan da. Baina horretan geratzen bada, euskaldun askorentzat –ni barne, nafarra bainaiz– egunik ilunena eta tristeena izango da. Lehenengo egunetako poza eta berotasuna gozatu ondoren, itzul gaitezen... [+]
Entzumen eta hizkuntza irakasleak (EHI) eta logopedak eskola publikoan zein kontzertatuetan lan egiten duten irakasle espezialistak dira. Horien funtzioen artean hizkuntzan eta komunikazioan zailtasunak dituzten ikasleei arreta zuzena ematea da, baina baita komunikazio sistema... [+]
PAIk sortutako biktimak ez dira bakarrik PAIren Legeak eragindako egonkortze prozesuari esker funtzionarizatutako irakasleak, baizik askoz gehiago. Batzuei nolabaiteko ikusgarritasun mediatikoa eman zaie Steilasek jarritako errekurtsoaren ondorioz; gehienak, alabaina, ikusezinak... [+]