eliburutegia.(d)eus
Dagidan, lehenik eta behin, oihutxo bat etxealdiko basamortutik euskal oasira. Ene oihua irudikatu nahi dut aro distopiko honetako egun buruzurian –iluntzeko zortzietan–, nola kolektibo egin eta txistu suntsigarria bilakatzen den. Orduan, streaming ikus-entzunezkoen arloan euskararekin bizi gaituen lehorte eta itxaropen-ez basamortuzkoan zirimiri hasi, eta... to be continued.
EAEko herritarra izaki, egin nintzen eliburutegikoa. Filmoteka moduan izugarria da, Bingen Zupiriak dioenez, estatuko liburutegi digital handiena, eta debaldeko erabilera du. ‘Denok’ (=ahal dugunok) Netflix, HBO, Filmin eta abarretakoak egiten gabiltzan honetan, garrantzitsua da kultura denon eskura eta debalde aldarrikatzea; alde horretatik oso ondo.
Egin nuen lehen bilaketetako bat, umeekin ikusteko Esmeralda oihana izan zen, gogoan nuen ETB1ean ikusi izana. Nire etsigarri: eliburutegian jatorrizko bertsioan eta gaztelaniara bikoiztua besterik ez nuen topatu. Paradisu zinema euskarara bikoiztua eta azpititulatua dago, eliburutegian aurkitu ahal duzu audioa italieraz, katalanez eta gaztelaniaz, azpitituluak gaztelaniaz. I, Daniel Blake azpititulatuta dago euskarara, baina eliburutegian aurkitu ahal duzu ingelesez edo gaztelaniaz, eta azpitituluak gaztelaniaz eta katalanez.
“Euskal zinema” izeneko atalera jo eta 30 film ageri dira, euskarazkoak erdiak, haietatik helduentzat Bi anai eta Izenik gabe.
"Sumisioaren azkena dagoeneko euskaraz sortua edo euskaraturik dagoena ere eskuragarri ez izatea da, non eta eliburutegi publiko digitalean"
Galdezka ibili naiz besaulkitik, baina euskal oasira iristeko itxaropenik ere ez dugu dagoeneko. “Bigarren denboraldiak ez nau asebete, zer ikusiko dut bazkalostean, txio-herria? Hona nire 2020ko top-a” sare sozialetan botatzen dugunean automatikoki onartzen dugu euskaraz ia deus ez egotea. Sumisioaren azkena dagoeneko euskaraz sortua edo euskaraturik dagoena ere eskuragarri ez izatea da, non eta eliburutegi publiko digitalean. Gaztelaniazkoez gain, badira katalanezko pila bat ere (gure ez(d).eustasunaz lotsatzeraino cat pilaren aldean).
Arazoak egongo dira eginda dagoen lan hori eliburutegian sartzeko, noski, baina nik jakin nahi dut zeintzuk diren arazoak eta nola konponduko diren. Ez da onargarria gaztelaniaz edo katalanez bilduta dagoena euskaraz ez egotea. Eta bide batez, euskarazko film guztiak bildu ahala, bildu euskaraz gozatuko lituzketen euskaldun guztiak ere bertara: EAEko, nafar, iparraldetar, zein diasporako.
Luistxo Fernandezek Twitterren esan du Filminekoek galdetu dietela euskarazko azpitituluengatik, eta berak erabiltzeko esan diela. Itxaropena Filminengan izan behar al dugu?
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]
Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]
Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]
Gaur buruko minez iritsi naiz etxera. Ostiral iluntze hotz bat da; ez du euririk ari, baina haizeak bota ditu lurrera bi kontainer eta korapilatu dit ilea. 23:39 dio telefonoak. Lagunekin afaldu dut gure ostiraleroko tabernan. Barre asko-asko egin dugu, eta bihotza bete-beteta... [+]
Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]
Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]
Oldarraldia ari du EAEko administrazioa euskalduntzeko erabakien aurka, berriz ere, enegarren aldiz. Oraingoan berrikuntza eta guzti, espainiar epaitegiak eta alderdi eta sindikatu antieuskaldunak elkarlanean ari baitira. Ez dira izan akats tekniko-juridikoak zuzentzeko asmoz... [+]
Igande gaua. Umearen gelako atea itxi du, ez guztiz. Ordenagailu aurrean esertzeko momentua atzeratu nahi du. Ordu asko aurretik. Zazpietan jaiki da, eta, bihar ere, astelehena, hala jaikiko da. Pentsatu gabe ekiten badio, lortu dezake gauak pisu existentzialik ez izatea. Akats... [+]
Naomiren etxeko eskailerak igotzen ari dela datorkion usainak egiten dio memorian tiro. "Ez da sen ona, memoriaren eta emozioaren arteko lotura da. Baldintzapen klasikoa", pentsatzen du Peterrek bere golkorako Intermezzo-n, Sally Rooney irlandarraren azken eleberrian... [+]
Joan den urte hondarrean atera da L'affaire Ange Soleil, le dépeceur d'Aubervilliers (Ange Soleil afera, Aubervilliers-ko puskatzailea) eleberria, Christelle Lozère-k idatzia. Lozère da artearen historiako irakasle bakarra Antilletako... [+]
Aspaldi pertsona oso zatar bat ezagutu nuen, urrun izatea komeni den pertsona horietako bat. Bere genero bereko pertsonengana zuzentzeko, gizonezkoengana, “bro” hitza erabili ohi zuen. Edozein zapaltzeko prest zegoen, bere helburuak lortzeko. Garai hartatik hitz... [+]
2020. urteko udaberrian lorategigintzak eta ortugintzak hartutako balioa gogoan, aisialdi aktibitate eta ingurune naturalarekin lotura gisa. Terraza eta etxeko loreontzietan hasitako ekintzak hiriko ortuen nekazaritzan jarraitu du, behin itxialdia bareturik. Historian zehar... [+]