Erromatar
Beste deskubrimendu bat: erromatarrak. Tira, deskubrimendu, aspalditik ezagutzen ditut erromatarrak, Kaligula, Pontzio Pilatos, Coronavirus bera, Asterix Italian komikiko auriga; baina orain berriz aurkitu ditut, izan dut irudipen, argialdi, epifania moduko bat. Sarri xamar joan bainaiz azkenaldian Irungo Oiasso erromatar museora, hitzaldi, irakurle klub, noski museoa bera bisitatzera. Odolaren deia balitz bezala. Pentsa, Ama Xantalengo nekropolian malkoa atera zitzaidan ia.
Badakit fama txarra dutela erromatarrek gurean, galiar menderakaitz batzuen gisara ikusi dugula gure burua urte luzeetan. Susmoa dut Irungo museo hori ere ez dela gehiegi famatzen, hain zuzen, erromatarrek konkistatu gabeko herriaren mitoa ez gehiegi zipriztintzeko. Ez ote den harro egoteko modukoa, ordea: gu ere Erromaren parte izan ginen, guk ere parte hartu genuen gizateriaren aurrerapenean. Eszeptiko jarraitzen duzu, eta galdetzen: baina, zer ekarri zuten erromatarrek? Aiako Harriko meategien ustiaketa. Ah, bai, hori ekarri zuten. Eta Bidasoa zeharkatzen zuen zubi bat. Ados, baina horretaz aparte? Higer lurmuturreko ainguratokia. Ahaztu gabe Oiasso museoaren ondoan dauden bainu publikoak. Baina meategi, zubi, ainguratoki, terma, nekropoliez gain, zer gehiago ekarri zuten erromatarrek? Ardoa, lagunok, oi ardoa.
Egia esan, aspalditik uste izan dut euskaldun erromatartuak eta ez erromatartuak daudela. Eta bada bando batean kokatzeko garaia. Batzuek lasai asko egiten badute garai hartako baskoien eta gaurko euskaldunen arteko lotura, zergatik ez dut esango nik Oiasson, egungo Irunen alegia, etxe ondoan, bizi izan ziren erromatar haien ondorengoa naizela. Irekitzen den zerumuga izugarria baita. Hasteko, tradizio latindar osoa litzateke gure, Horazio, Katulo, Ovidio, Boezio adiskidea barne. Nire burua aldarrikatzen dut, beraz, erromatar, gurutziltzatuko banaute ere.
"Gure bizitzak haienak baino garrantzitsuagoak dira", esan dio Israelgo armadako soldadu batek Israelgo komunikabide bati.
Joan den uztailean, hilabete batez, 127 gaztek 400 kilometroko espedizioa oinez egin dute Euskal Herrian gaindi. Abenturazale haiek Jzioquitarrak deitzen dira eta 30 egunez, 27 herri bisitatu eta hainbat euskal eragile ezagutu dituzte. Aurten, EuskarAbenturako helburuak aise... [+]
EAEko hiru hiriburuetan udako jaiak ospatzearekin batera, etorri dira, berriz ere, ostalaritzako patronalaren kexuak jai herrikoien aurka. Gipuzkoako Ostalaritzaren elkarteak Gipuzkoako Foru Aldundiari eskatu dio Arabakoaren bidea jarraitzeko, eta txosnei eta kale saltzaileei... [+]
Palestinarekin Elkartasuna ekimenak antolatu du Aste Nagusian Israel borrokatu lelopean. Bilboko Aste Nagusiaren bezperan, ostiralean, 19:00etan, egingo dute mobilizazioa.
Poloniako Fiskaltza Nazionaleko bozeramaileak adierazi du euskal kazetaria oraindik formalki akusatu ez badute ere, “legearen arabera auzi-ihesean akusatua” izan daitekeela. Gonzalez preso trukean sartzeko erabakia Washingtonetik etorri zen, baina Poloniako zerbitzu... [+]
Donostian jaioa, urte mordoxka bat Alkizan eman zituen bizitzen, baserri batean. Inguratzen zuen naturak lilura sortzen zion. Margolari gisa egin da ezagun, nagusiki.
Hamasen erasoaren ezohiko muntak, eta Israelgo gerra-kabineteak hari emandako erantzunaren desmasiak zerikusi zuzena dute ondorio geopolitikoen sakonerarekin. Ekialde Ertainean eta nazioarteko aliantzetan aldaketak eragin ditu genozidioak: Israelek zer irabazi eta galdu du?... [+]
Munduko bigarren gizonik aberatsena, Elon Musk, gezurrak eta mezu sektarioak hedatzen, propaganda egiten ari zaio Donald Trumpi, inkestek gero eta gehiagotan diotenean Kamala Harris izango dela AEBetako hurrengo presidentea.
Gutxienez 10.000 hektarea kiskali dira Atenasetik gertu, eta dozenaka etxe eta enpresa kiskali dira, EFEk jaso duenez. Greziako Gobernuak suteei aurre egiteko laguntza eskatu dio Europar Batasunari.
Zortzi pertsona atxilotu dituzte Nafarroan, beste biak, berriz, Gasteizen. Horrez gain, Algortako Portu Zaharreko jaietan gertatutako sexu eraso bat salatzeko elkarretaratzea egin dute, astelehenean.
Zirrara eta pasioaren eroale da Arantxa Orbegozo Txitxi (Tolosa, 1962). Bizitza darama eskuetan eta hura eskaintzen dio zuzentzen zaion edonori. Atleta izan da, txirrindularia, eta bere buruari proposatu dizkion beste hainbat diziplinatan aritua. Hala eta guztiz ere, benetan... [+]
96 urterekin eman du azken hatsa. Nafarroa Garaian zein Euskal Herri osoan, mendizaletasunaren aitzindarietako bat izan zen, Angel Oloron senarrarekin batera.
Abuztu hasierarekin batera, bero, idorte eta su arriskuak altuak dira mendiguneetan. Arriskuen murrizteko nahian, 2021tik, Lapurdi eta Nafarroako mendigunea osatzen duten hiriek zonbait protokolo eta konbentziotan elkartu dira, mugaz gaindi. Horien artean, “Gure... [+]