Zaborrak
Zaborrak, hondakinak, zarama, zakarra, lohiak... Euskarak ez ditu eskas sortzen ditugun soberakin gogaikarriak izendatzeko hitzak, ezin esan, hortaz, alde horretatik ongi hornitutako hizkuntza ez dela. Dena beharko da, antza.
Gure auzoan (ni ekialdeko erkidego autonomokoa naiz, kasu) bosgarren edukiontzia jarri zutenean, auzokide batek, dagoeneko jubilatuak eta bizitza erdia hondakinen kudeaketarekin zerikusia duten gaietan ibiliak, destinora iristean hondakinak nahasten zituztela gaztigatu zigun erdi-ahapeka, lagun batzuei. Ez genion erabat sinetsi –ez nion, bederen–, eta gehiegikeria bat zela pentsatzea nahiago izan nuen; bai, gertatuko zen inoiz, igual, litekeena zen batzuetan, baina beti-beti… ez zela sistematikoa izango pentsatu nahi nuen.
EAEko fabrika batean lan egiten duen beste adiskide batek esan zidan lehengoan (boladako gaia baita mendebaldeko erkidegoan, begi-bistako arrazoiak medio), berak bereizten dituen plastikoak dagoeneko bere sudurraren aurrean nahasten dituela horiek jasotzeaz arduratzen den enpresa espezializatuak; lehen ere berdin egingo zutela, baina fabrikatik urruti egiteko detailea zaintzen zutela; orain hori ere ez.
Zaldibarko hondamendia eta gero, makina bat gizon inportante irudikatzen ditut (eta emakumeren bat ere bai, gutxiengoan, hori bai), denek erantzukizuna berea ez dela aldarrika bilera gogor-liskartsuetan, denak pagaburuaren bila, denak zikinkeriatik makularik gabe ateratzeko ahaleginetan (bi langile gutxiago, inori axola al zaio?). Ez da zaila imajinatzea hondakin toxikoak eta kutsakorrak merkeago kudeatzeko mesedeen eta eskupeko milioidunen bidezko merkatu beltz bat. Nobela ikaragarria dago hor, informazio pixka bat, imajinazioa eta talentu aski dauzkanaren zain.
Bere oparotasunak sortzen duen kakatzan itotzen ari den sozietate bat gara, eta honez gero ez da metafora bat, errealitatea baizik. Sozietate hipokrita bat, arazoaren aurrean ez-ikusiarena egiten duena, gainera. Joan den legegintzaldian, Gipuzkoako Aldundiak jendeari gai honetan inplikazio pertsonala eskatu ziolarik, badakigu nola bete ziren balkoiak plastikozko poltsez. Enpresa espezializatuek gure kontzientziak garbitzeko balio dute, hondakinak egoki kudeatzeko baino areago. Negozio biribila ba denentzat: haiek alfonbra azpian sartzen dute denon kaka, administrazioak eta enpresariek ederki ordaintzen diete, eta guk ekologistaren kontzientzia lasaiaz egiten dugu lo.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Abenduaren 26an, aireko eraso batean, Israelgo armadak bost kazetari palestinar hil zituen. Haiekin 130 kazetari palestinar hil zituzten. Albiste horrek gauza pare bat gogorarazi dizkit, lehenengoa, benetako kazetariek jasaten duten jazarpena munduko edozein lekutan, adibidez,... [+]
Azken hilabete hauetan hainbat institututan lan egitea egokitu zait eta, uneren batean edo bestean, ikasleekin lan merkatuak eskaintzen dituen aukerez hitz egin behar izan dut. Ikasleen tipologia askotarikoa da eta hiri berean asko aldatzen da auzo batetik aldamenekora,... [+]
Historikotzat nekez har daitekeen argazkiaren erdian agertzen den neskatoa idazten ari da, zer eta izenorde zerrenda bat: ni, zu, hura, gu, zuek, haiek. Beherantz begira egonik, neskatoaren begirada nolakoa den antzeman ezinik gelditu naiz ni.
Argazkilariaren lanari soraio,... [+]
Pertsona nagusiekin edo aniztasun fisiko eta neuronalak dituzten pertsonekin lanean zaudenean, dugun gizartean gaitasunaren ideiak espezie bezala asko mugatzen gaituela ohartzen zara. Hau da, dugun sistemak gauzak modu espezifiko batean egiteagatik jartzen zaitu balioan, eta... [+]
Idatzi nahi nuen gabonetako argien alde, eta urteroko ohitura bilakatu aldarrikatzea, kaleak argitzen dituzten aro honetan, espazio publiko apain, alai eta gozagarri bat, klase ikuspegitik. Baina, noski, espazio publiko epelak ere bai, zenbait gazte liburutegietan liburuak... [+]
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]
Ez dakit zuek ere pertzepzio bera ote duzuen –aitor dut: modu azientifikoan hasi naiz idazten hemen–. Pereza hitzaren hedatze naturalaz ari naiz. Gero eta gehiago aditzen baitut Hego Euskal Herriko bazterretan: euskaraz, espainolez eta, jakina, euskañolez... [+]
Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]
Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]
Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]
Nobedadea izan ohi da Durangoko Azokari lotzen zaion hitz entzunenetako bat. Nobedadea han, eta nobedadea hemen. Zenbaitetan, ordea, lehengokoari beste itxura ematea aski izaten da etiketa hori itsasteko. Talentu berriztagarriz birmasterizatutako CDek eta berrargitalpenek badute... [+]