Elikadura eskolak Durangaldeko ikastetxeetan
Durangaldeko hamabi eskola publikotako gurasoetatik sortu zen Berton Bertokoa mugimendua, 2015ean, eta eskoletako zuzendaritza taldeekin elkarlanean ari dira geroztik. “Gure asmoa hasieratik bestelako jantoki eredu bat aldarrikatzea eta eskoletan sukaldeak lortzea izan da”, azaldu digu Isa Gonzalez Durangoko Zabalarra eskolako amak. Ekimen ugari eta oso desberdinak egin dituzte plataformatik urte hauetan zehar, eta oraingoan proposamen berri batekin datoz: elikadura eskolak.
Lau saio praktiko
Otsailaren 10ean, 17an, 24an eta martxoaren 5ean elikadurarekin lotutako hainbat saio praktiko eginen dituzte Durangaldeko ikastetxeetan. Lehena, Durangoko Zabalarra ikastetxean izanen da eta elikagaien jatorriaren eta banaketa kanalen inguruan arituko dira: “Zergatik erosten ditugun elikagai batzuk eta ez beste batzuk? Korporazio handiek nola eragiten duten aukeraketan?... Lehen sektorearen eta elikaduraren inguruan kontzientziatzeko izanen da lehen saioa”, dio Gonzalezek.
Bigarren saioa Zornotzan eginen dute, eta elikaduraren ikuspuntu nutrizionalera begira jarriko dira. Hirugarrena, Zaldibarko eskolan eginen dutena, eskola-jantokietako elikadurari buruzkoa izanen da: “Hitz egingo dugu gurasook zer egin dezakegun, jangela gune hezitzaile bihurtzeko”. Azken saioa, berriz, eskoletatik jatetxera pasatuko da. Izan ere, Atxondoko Akebaso jatetxean sukaldaritza saioa eginen dute Iñigo Fuertes sukaldariarekin.
Umoretik eta talde indarretik borrokan
“Hamabi eskola gara mugimenduan, 20-25 bat pertsonek hartzen dugu parte bertan, eta ikaragarria da bertan dagoen konpromisoa eta elkarrenganako errespetua”, dio Gonzalezek. Nabarmendu du Berton Bertokoa ez dela elkarte bat, mugimendu zabala baizik, eta taldean eta elkarlanean dago indarra Gonzalezen ustez. “Asko ikasten dugu batak bestearengandik eta elkar babesten dugu, hor dago gure indarra”. Beraien ekimenetan umorea ere asko erabili izan dute, aldarrikapenak egiteko.
Hainbat lorpen txiki izan dituzte urteotako ibilbidean: esaterako, sukalderik ez zuten Durangaldeko lau eskoletatik hirutan lortu dute sukaldea. Bide horretan, giltzarri izan da mugimenduak eskualdean lortu duen babes zabala: eskualdeko alderdi politiko guztiek, sindikatuek, sukaldariek eta beste hainbat alorretako jendeak babestu dituzte mugimenduaren eskakizunak: katering enpresek menuetan tokiko eta sasoiko produktuak sartzea eta eskola bakoitzak sukaldea izatea.
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]
Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz askotan entzuten da lanbide "oso lotua" dela, jai egunik edo oporrik ez dela existitzen. Ipar Euskal Herriko Onetik eta Etxaldia gasnategiek, Berria eta Aldudeko Esne Kooperatibekin elkarlanean, laborariei bakantzak bermatzeko egitasmoa... [+]
2022an Nafarroako Liburutegien Sareak martxan jarritako proiektu berezia da hazien liburutegia. Clara Flamarique Goñi da Nafarroako Gobernuaren liburutegi zerbitzuko proiektuen arduraduna, eta honela gogoratu ditu hastapenak: “Zaragozako liburutegian martxan zuten... [+]
Joxe Blanco Gomez laudioarra Lamuzanaturgunea blog-aren bultzatzaile eta Laudiokolore ekimeneko kidea da. Urteak daramatzate Laudion basa landareen inguruko sentsibilizazioa eta formazioa egiten, eta maiatzean, Arraño mendiko baso orkideen inguruko jardunaldiak egin... [+]
Urteak daramatza Cederna Garalur landa garapenerako elkarteak elikaduraren eta lehen sektorearen inguruko lanketa egiten Nafarroako Mendialdean. Elikadura osasuntsurako eta kontsumo jasangarriago baterako bidea egitea da asmoa, eta bide luze horretan, egitasmo berria gauzatu du:... [+]
Oiartzunen nekazaritza bultzatzeko eta elikadura burujabetzarako bidean pausoak emateko sortu zen Lurbizi egitasmoa, 2016 urte inguruan. “Herritar talde batek denbora zeraman herrian nekazaritzaren eta lehen sektorearen egoera kaxkarraz hausnartzen”, adierazi du Ibon... [+]
Sarako Nicolas Chretien dago Hiru Xilo baratzegintza proiektuaren atzean. Urtarrilean hasi zen baratzea lantzen, eta martxoaren hasieran ekin zion ekoitzitako produktuak merkaturatzeari. “Banuen formazioa baratzegintzan, baina orain arte honekin zerikusirik ez zuten... [+]
Arabako Bionekazaritza elkartearen eta Euskadiko Hazien Sarearen arteko lankidetzatik sortu zen duela urte pare bat Agroekoop kolektiboa. “Arabako agroekologiaren bueltako elkarteak lotzeko eta indartzeko, eta sinergiak sustatzeko asmoz sortu genuen”, adierazi du... [+]
Lehen begi kolpean, ohiko artaldea dirudi argazkikoak, ezta? Bada, ez… ardi horiek suhiltzaile ere badira eta. Nafarroako Zunbeltz Nekazaritzako Test Guneak zerbitzu berria eta berritzailea jarri du martxan Lizarraldean: Arsue, edo artalde suhiltzaile estentsiboa... [+]
Urteak daramatzate Atxondoko Biezko baserrian bizitzen eta lanean Aner Garitaonandiak eta Oihane Lekunberrik. “Kaletarrak ginen gu, nik enpresa eta turismo ikasketak egin nituen, baina mundu hori ez zitzaidan gustatzen…”, azaldu du ekoizleak. Lekunberrik,... [+]
2009an sortu zen Ja(ki)tea elkartea zenbait jatetxe, sukaldari eta gastronomia kritikariren arteko elkarlanetik. “Hasiera hartan, Gipuzkoako 14 bat jatetxe elkartu ginen, baina pixkanaka hazten joan da proiektua, eta gaur egun 37 gara”, azaldu du Xabier Zabaletak,... [+]
Eladi Balerdi erlezainaren eta Jose Manuel Atxaga erleen zale sutsuaren arteko elkarlanetik egitasmo berritzailea sortu da duela gutxi. "Arnastu erlauntzaren airea" eta "Erleen sauna" jarduerak proposatu dituzte, konbentzituta baitaude onuragarri direla... [+]
Elkea proiektuan produktu asko eta desberdinak ekoizten ditu David Ruiz de Galarreta Azpilikueta ekoizle amezkoarrak. Olibondoekin hasi zen, baina fruta arbolek, lekaleek eta zekaleek ere beren tokia egin dute proiektuan urteotan. Eta, orain, jarduera berri bat gehitu die... [+]
Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]
Zergatik doa mundu guztia Iruñera erosketak egitera, gure eskualdean elikagai asko ekoizten bada? Zergatik da hain zaila bailara hauetako produktuak bailara hauetako dendetan topatzea?”, galdera horiei eta beste zenbaiti tiraka hasi ziren lanean Zangoza aldean duela... [+]