Beldurrak aldez aldatuko ote?
Iragan urteko azken egunek emazteen kontrako bortizkeriaren arloan, berri zenbait ekarri ditu eta aldaketa mantso baten lekukotasuna, hain zuzen ere horren adierazgarri da Matzneff idazlearen auzia.
2019ko abenduaren lehen partean aktualitatera etorri da Vanessa Spingora idazlearen Consentement liburua. Honetan Spingorak Matzneff idazle zaharraren meneko bizi izan zituen harremanei buruz jarduten du.
Hotzikara ematen du Spingoraren lekukotasunak, are gehiago pentsatzen denean hemendik aitzina idazleak betiko kokatuko duela bere burua biktima horren azalean. Eleberri autobiografiko honetan errefera egiten dio borreroari, Matzneffi, zeinek urteak lehenago literatur arloa hornitu baitzuen nasaiki haren harreman pedofiloen eta perbertsoen kontaketekin. Ez zen nehor orduan horretaz kexatu zenik. Ez orduan eta ez berantago. Izan ere, 2020 urte honetaraino, arloak babestu eta laudatu egin du –azken literatur saria 2013an edo jaso zuen–. Kanbiamena da ere, oihartzuna hartzeaz harago, auzibideak ere irekitzen direla.
Gauzak aldatu dira alde bat baino gehiagotatik.
.jpg)
Hasteko, aspalditik baldin bagenekien ere, etxetik harago begiratuz gero, bazter guztiak urde zikinez mukuru beteak zirela, orain jada publikoki eta ozenki salatzen dira jarrerak, ezin da horretaz espantuka ibili. Orain salaketa horiek entzunak dira; nahiz eta ez diren gutxi batzuk baizik epaituak izanen, oihartzuna izaten dute eta nehork ez du engotik inolako zalantzarik.
Urteak behar izan dira horretarako eta publikoki onarrarazteko, harremanak eta biziak gizonekiko sumisio horretan oinarritzen direla.
Berri ona da gaur ezin egin izana menpekotasun harremanen apologia, bortxaketarena, manipulazioarena, pedofiliarena, hori ez gehiago onargarria izatea.
Bestalde aldaketa da Matzneffen kasuan, hainbat behartuak sentitzen direla orain laudatu izan dutenaren baztertzeko. Izan ere, Matzneff, Renaudot sariaren irabazlea izan zen 2013an. Gaur sari emaileek diote hartaz agian okertu zirela.
Bizkitartean, ez dute gibelera egiten. Ez da arbuiorik. Aitorpen soft bat da, hitz-erdika egina. Bai, sentitzen da Beigbederren hitzetan –sariaren epaimahai buruetarik bat zen– garaiak aldatu direla, aldiz, ez, ez da oraindik iraultza. Oroit gaitezen duela zenbait urte honek berak aldarrikatzen zuela nork bere puta ukatearen eskubidea 343 urde-zikinen manifestuan; gaur ez lezake holakorik egin, hala pentsatzen segiturik ere.
Halere, kanbiamena ez da oraindik etxe guztietara heldua, anitzetan harremanek segitzen dute gordin eta gogor: ehun mila bortxaketa urtekal, 150 emazte erailak Frantziako Estatuan 2019an bikotekideen eskuetatik, haur eta gazteen laurdena sexualki erasoa izanen da 18 urte bete aitzin eta bostetik batek tratu txarrak jasanen ditu.
Zenbakiak agerian dira, berria da duela zenbait urteko egoerari konparatuz. Hori ere aldaketa da. Gaur bezainbat elkarte feminista ez da sekulan izan. Tendentzia politiko bakoitzak bederen talde filiatu bana du. Politikoek emazteen kontrako bortizkeria oro lehentasuntzat dute; dudarik gabe, ondoko martxoko hauteskunde kanpainen ildoetarik bat izanen da.
Bizkitartean, oraindik ere, neurri konkretu eta erradikalagoak itxaron dira. Ez baita ez interbentzio koadro, ez lege, ez babes dispositibo aski indartsurik oraindik, ez erasotzaileak zigortzeko, ez biktimak hitz egitera akuilatzeko.
Ez da aski beldurrak aldez alda dezan.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]
Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]
Loti ederra eta errauskinaren irudia izan du hizpide aurtengo Feministaldian Irene Coulon-en hitzaldiak. Loaren ideia kulturalak zartatu ditu, loaldia ere maskulinizatua dugula argituta. Loaren irakaspen (kultural) asko barneratuak ditugu, eta gorputz feminizatuan edertasunaren... [+]
Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]
Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]
Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]
Ekintzailetza modan dago. Kontzeptuak indarra hartu du eta hiztegi ekonomikotik askoz harago zabaldu da. Just do it: egizu, besterik gabe. Baina ez dezagun ahaztu: propagandaren mundutik dator leloa. Erosle-ekintzaile aktiboak izatea ote da hitzaren mozorroa? Egungo enpresariek... [+]
Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]
EHBaik Autonomia estatutu baterako proposamena prestatu du, gure nazioaren burujabetza osorako bidean etapa gisa.
Segur aski, gutariko gehienek jada erosiak dituzte, han eta hemen, Eguberrikari banatzeko opariak. Olentzeroren bisita gautar hori hitzordu handia baita, bereziki haurrentzat. Denak prestatzen dira urteko garai emankor horretarako: Bilbo sutan agertzen da, Gasteiz, Iruña... [+]
Zerk harritu zintuen gehien kartzelatik atera zinenean? Galdetu didate maiz azken urte eta erdian.
Bilboko kaleak turista eta bi hankadun txakurrez lepo daudela ikusteak, adibidez? Edo egoera politikoaren aldaketak? Lehenengoak akitu eta amorratu nau, badago zer borrokatzen... [+]
Benetan nahasia da euskara ikasteko dirulaguntzen kontu hori. Euskara ikasi nahi duen herritarrak leihatila bat baino gehiagotara jo beharko du egin nahi duen ikastaroa zenbat kostatuko zaion eta dirulaguntzak nondik, nola eta noiz lortuko dituen jakiteko. Oraindik ere dirua... [+]
Hizkuntza matematikoa ondo ulertu eta interpretatzeak badu garrantzia ikasketa prozesuan; horixe esan ohi diegu guk geure ikasleei, bederen. Matematiken lengoaia unibertsala da, eta oro har, interpretaziorako errore marjina txikia izan ohi da. Nekez marraztuko genuke hiruki bat... [+]