“Emakume migratzaile(ak) artean” da Parean talde feministaren lan izarretako bat. Itzalpean eta estalirik egon dena azalera atera eta hainbat historia parez pare jarriko dizkigute. Garai bateko eta egungo emakumeen lan, esfortzu, bazterkeria, ilusio, amets eta borrokak hain ezberdinak ez direla bistaratzeko. Izan bertako ala ez. Argazki eta bertsoak lagun, erakusketa batekin borobilduko dute prozesua Miren Lanz Solbesek (1988, Irun) eta taldeko gainontzeko kideek.
Zer da Parean elkartea?
Gaur egun gizartearen baitan eta periferian dauden pertsonak aintzat hartzen dituen proiektuak burutzen ditugu. Izan daitezke emakumeak, baita haurrak, adineko pertsonak zein emakume etorkinak ere, periferia horretan bizitzearen ondorioz jasaten dituzten baldintzengatik –izan prekarietatea, bazterketa, zapalkuntza…–. Mugimendu feministan militatu izan dut urte askoan, eta Parean beste kide batzuekin sorturiko proiektua da. IFZ gabe eman ditugu urteak eta urteak, baina ohartu ginen finantzazio beharra genuela garatu nahi genituen egitasmo batzuk aurrera eramateko. Formalki egituratzea erabaki genuen orduan.
Urte askoan aritu zara hainbat herri mugimendutan militatzen, IFZ eta antzekorik gabe. Aldaketa handia izan da?
Nire lan profesionalean ere, aldi berean egokitu zait mundu burokratiko horretan murgiltzea eta aritzea, beraz ez zait hain bitxia egin. Elkartea sortu eta egituratzea, bi etapa izan ziren. Formalki egituratzeak molde berriekin aritzea ekarri digu, eta horrek berriz sortzea ere eskatu digu hein batean. Egokitzen ari gara eta martxa polita dugu. Orain dela hiru urte proiektu zehatz batzuk garatzeko sortu genuen elkartea, eta gaur egun ohartu gara aukerak baditugula kideren batek edo bestek ibilbide profesionala bertatik garatu dezan; gustuko duzunean aritu eta ogibide izatea, hori oso polita da. 2019. urtekoa salto kualitatiboa izan da guretzako.
Irungo hiriak baditu hainbat gai parez-pare hitz egin beharrekoak: Alardea, Irungo harrera sarea, mugalariak…
Bai, asko dago egiteko. Eta gure kasuan, baita ikasteko ere. Berdintasun sinbolikoa landu nahian, Emakumeak plazara dokumentala argitaratu genuen 2018. urtean; gure hirian berdintasun eza oso nabarmena baita, Alardearen gatazkatik harago. Oso lan emankorra izan zen. Dokumentalarekin hasi aurretik, Irungo kale izendegiaren azterketa egin genuen, eta soilik lauk zeukaten emakume izena! Artxiboa landu genuen, eta horretan, baita gainontzeko egitasmo gehienetan ere, irundar historialari feminista den Mertxe Trantxe Iparragirre izan genuen bidelagun. Lanketa horretatik zazpi historia aukeratu genituen eta horiekin osatu genuen dokumentala. Zazpi emakume dira, norbere izenean edo kolektibo baten izenean mintzo direnak. Plazara, espazio publikora, argitasunera atera nahi izan ditugu beti ezkutuan egon direnak.
Paseoak dira proiektu horren bigarren atala. Zazpi historia horiek grabatu egin ditugu, nahi duen orok mugikor bidez entzun ahal izateko Irunen buelta bat egin bitartean. Oso proiektu polita eta emankorra da.
“Emakume migratzaile(ak) artean” proiektua duzue orain esku artean.
Irunera heldu diren bi belaunaldiren bizipenak bildu nahi izan ditugu azken proiektu honetan. Batetik, 60 eta 70eko hamarkaden artean iritsi ziren emakume etorkinen belaunaldiarena, eta bestetik 2000. eta 2010. urteen artean heldutakoarena. Migrazio jario handiko hiria da Irun, joan eta etorri handia dago hemen, baina badira gelditzeko asmoz etorri zirenak eta direnak. Lehen belaunaldi hura Espainiako Estatutik etorri zen, eta bigarren belaunaldia aldiz Hego Ameriketatik edota Afrikatik. Azken horiekiko arrazakeria handia dago oraindik ere. Zurrumurruak aditzen dira: lana kentzera datozela, prestazioetatik bizi direla… Askok ahantzi egin dute baldintza beretan etorri zirela, eta arrazakeriaz jokatzen dute. “Zergatik integratu dira batzuk hain azkar eta besteak ez?”edota “Zergatik epaitzen ditugu batzuk hain erraz eta besteak ez?”, galdetu izan diogu gure buruari sarri. Jakina, gazteleraren ezagutzak eta kulturalki gertuago egon izanak badu horretan eragina, baina egungo Irungo errealitatea ikusirik, askoz pentsaera zabalagoa ukan beharko genuke orokorrean.
Nola garatu duzue proiektua?
Aipatu bi belaunaldietako emakumeekin hitz egin dugu, beren ahotik jaso ditugu bizipenak. Parez pare jarri gara haiekin. Beren errealitateak ere parez pare jarri ditugu, eta ohartu gara historiak berdinak direla. Batzuen eta besteen izuak eta ilusioak berak dira.
Elkarrizketez gain argazkiak ere atera ditugu, sentsibiliazio lana burutzeko argazki erakusketa bidez. Hain justu aurrez aipatutako bi galdera horien eta beste askoren erantzuna topatu nahian, eta eztabaida piztu nahian garatu dugu proiektua.
Eta orain zer?
Orain garapen lanari ekingo diogu, sentsibilizazioarekin hasteko. Argazkiak osatzen Bostok Photo taldeko Gari Garaialde argazkilariak parte hartu du, eta eskualdeko Irunabar bertso eskolako hainbat kidek emakume protagonista bakoitzeko bertso sorta bana osatu dute. Atzeko lan guztia amaiturik, aldizkari bat argitaratuko dugu, eta horrez gainera urtarrilaren bigarren hamabostaldian Irungo zentro zibikoan jarriko ditugu ikusgai argazki eta bertsoak. Aurrerago, adineko egoitzetara eta emakume etorkinen elkarteetara hurbiltzeko asmoa dugu, sentsibilizazio lanarekin segitzeko eta parez pareko historien kontakizunarekin sentsibilizatzen jarraitzeko.
Azken hamarkadotan euskalgintzan jardun izan dut, dela helduen euskalduntzean AEKn, dela hizkuntza-eskubideen defentsan Behatokian, dela euskararen normalizazioaren alde Euskalgintzaren Kontseiluan. Den-denetan egokitu zait euskalgintza edota herrigintza auzitan jartzen zutenen... [+]
Pasa den urriaren 30ean, Portugaleteko Sastraka Gaztetxeko bederatzi lagun auzipetu zituzten. Handik egun batzuetara Portugaleteko kaleak hartu zituzten hainbat lagunek gaztetxearen defentsan. Bi egun geroago, fiskalak karguak kendu zituen.
Anbulantzien zerbitzua enpresa batetik bestera aldatzeak ez duela egiturazko arazoa konponduko eta “orain arteko pribatizazioaren bidean atzera egin eta anbulantzia zerbitzuaren publifikazioari” ekiteko eskatu diote langileek Eusko Jaurlaritzari, LABek antolaturiko... [+]
Modu iraingarri eta mespretxagarrian, komunismoari loturiko ustezko atxikipen-politikoak egozten zizkion, besteak beste, Guillermo Quindós egungo errektoreordeak eta Eva Ferreiraren hautagaitza zerrendan dagoen kideak hauteskundeetara aurkeztuko den beste taldeari,... [+]
Mailegu enpresa batek emakumeari "iruzur" egin diola salatu du Uribe Kostako Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, eta mobilizatzeko deia egin du Astrabuduako etxegabetzea gelditzeko. 10:30ean agertu dira segizio judiziala eta Ertzaintza etxegabetzea gauzatzeko,... [+]
Iruzur baten biktima izan da emakume bat, eta horren ondorioz bota nahi dute bere etxetik. Kaleratzeari aurre egitera deitu du Uribe Kostako Etxebizitza Sindikatu Sozialistak: asteartean, 09:00etan, Astrabuduako Aldaieta Bideko 7. zenbakian elkarretaratuko dira.
Pasaiako Portuko Agintaritza eta Algeposa taldea lan arriskuen babesa ez bermatzeagatik kondenatuak izan direla adierazi du Amiantoaren Biktimen Euskal Elkarte ASVIAMEk. Osakidetzak laneko gaixotasunak ezkutatu izana salatu dute.
50 inguru herritarrek egun osoko jardunaldia egin dute azaroaren 9an Maeztun, EHn ekofeminismoak gorpuzten lelopean. Goizean Euskal Herriko ekofeminismoak nolakoak diren deskribatzeko hainbat dinamika egin dituzte. Elkarrekin bazkaldu eta kantatu dute eguerdian, eta arratsaldean... [+]
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua argitaratu berri du ARGIArekin. "Egin ezazu zuk zeuk" filosofia kosmetikoen mundura ekarrita, egunerokoan behar diren produktuak egiteko liburu teoriko-praktikoa da. Eskuragarri dago azoka.argia.eus webgunean.
Laborantza iraunkor eta herrikoiaren hitzordua den Lurrama azokan izanen da Karine Jacquemart, Frantziako Foodwatch elkarteko zuzendaria. Elikadura-eskubidea herritar orori bermatzeko helburuari tiraka, hainbat ekintza bideratzen dabiltza –herritar mobilizazioak, agintari... [+]
Gasteizko Errotako (Koroatze) auzoan izan diren manifestazio "anonimoek" kolokan jarri dute auzokoen arteko elkarbizitza. Azalera atera dituzte ere hauetan parte hartu duten partidu politiko batzuen eta beste kide batzuen izaera faxista eta arrazista.
Lo Que No Te Cuentan De Donosti taldeak mobilizazio berri bat antolatu du datorren astelehenean, hilak 11, Amara Berrin, Kaleko Afari Solidarioak banatzen diren ordu eta leku berean. Hiriko hainbat eragile antifaxista eta antirrazista batzen dituen plataformak... [+]