Elikadura burujabetza eta feminismoa, bata bestearentzat ezinbesteko
Elikadura burujabetzaren eta agroekologiaren aldeko mugimenduek orokorki maskulinizatuta jarraitzen duten modu berean, mugimendu feminista ere landa eremuko aldarrikapen eta bizipenetatik nahi baino urrunago egon da sarri. Bi mundu horiek elkarrengana hurbiltzeko asmoz antolatu zituzten abenduan Lurra Sentituz jardunaldiak Iruñean eta Elizondon. Mugarik Gabe Nafarroa, Mundubat eta IPES aritu dira jardunaldi horien bigarren edizioaren antolakuntzan, Arrea agroekologia elkartearekin eta Observatorio para una Cultura del Territorio taldearekin elkarlanean.
Puntu komunen bila
“Elikadura burujabetzaren gaia genero ikuspegitik lantzeko 2016tik martxan dugun prozesu zabalago baten parte izan da foro hau”, azaldu digu Mundubateko teknikari den Maria Pulido Hernandok. Azken urte hauetan hainbat ekimen egin dituzte taldeok elkarlanean, Elikadura Burujabetzaren Nafarroako Parlamentu Irekiak esaterako.
Landa eremuko eta hirietako talde feministak elikadura burujabetzaren bueltan hitz egiteko elkartzea eta elikadura burujabetzaren eta feminismoaren artean borroka komunak martxan jartzea zuten helburu jardunaldiek. Abenduaren 14an Iruñeko Plazara! gunean tailer eta hitzaldien bidez sakontzeko eta eztabaidatzeko aukera izan zuten hurbildutakoek. Biharamunean, Elizondora mugitu zen foroa: hango proiektu agroekologikoak ezagutzeaz gain, Erdiz Bizirik eta Aroztegia eta gero zer? plataformek lurraldearen defentsan egiten duten lana ezagutu eta horiei babesa azaltzeko aprobetxatu zuten ekimena.
Ehundik gora emakume
Iruñeko foroan Euskal Herriko nahiz Espainiako Estatuko hainbat tokitako 100 emakume baino gehiago bildu ziren. Gehienak, gainera, taldetan antolatuak daudela azpimarratu du Pulidok, bai feminismoaren barruan eta baita elikadura burujabetzarenean. Foroan landutako gai eta eztabaida guztiak sistematizatuko dituzte hurrengo hilabeteetan, eta Iruñean zehaztu zituzten ekintza konkretuak aurrera ateratzea eta manifestu bateratua lantzen jarraitzea izanen da orain erronka. “Foroa elikadura burujabetza feministarako bidean ekarpen bat gehiago izan da”, dio Mundubateko kideak. Urte berriari gogoz eta indarrez ekiteko ekarpena, dudarik gabe.
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi... [+]
Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]
Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]