"Semillas Elosegui honena
ez degu marka makala
merezi du ta aitortzeko gaur
hemen elkartu gerala
eta aurrera hemen gaudenok
opa baitiogu hala
auzo honetan poza ereiten
luzaro jarrai dezala".
2014ko maiatzean Donostiako Parte Zaharreko hazi denda historikoaren mendeurren ospakizunean Unai Gaztelumendik botatako bertsoa izan zen hori. Geroztik bost urte gehiago egin ditu Semillas Eloseguik, baina agur betean sartuta dago. Abenduan behin betiko itxiko ditu ateak Fermin Calbeton kaleko saltokiak, jabearen erretiroa dela-eta.
Hazi gutxiago eta turista gehiago
Donostian bultzatu den hiri ereduaren erakusle izan daiteke, alde batetik. Ez da Parte Zaharrean itxi den betiko lehen denda izan, eta gehiago ere etorriko dira seguraski, gauzek berdin jarraitzen badute behintzat. Kaleak bizilagunek baino gehiago turistek betetzen dituztenean, bertako auzokideentzako denda eta guneek ere geroz eta toki gutxiago dute, nahitaez. Haziera proiektuko Marc Badalek argi du denda ixteko arrazoia jubilazioa izanda ere, atzean hori baino gehiago ere badagoela: “Lehen bazegoen beste hazi denda bat, Semillas Mocoroa, eta hura ere itxi zuten. Kasu honetan jabea jubilatzen da, baina atzean dagoena zerbait estrukturalagoa da”.
Baserriaren eta nekazaritzaren galera gertatzen eta hazien ekoizpena eta salmenta are gehiago monopolizatzen ari diren honetan, zer toki dute Semillas Elosegui bezalako dendek? “Lehen baserritarrak Donostira saltzera joaten ziren eta bertan haziak erosteko aprobetxatzen zuten, abereentzat edo zelaietan ereiteko. Lehen sektorea guztiz aldatu da, eta urteotan negozioa moldatzen joan bada ere, bere zentzu originala galdu du”, dio Badalek.
Cristina Eneako Hazieratik azken bisita eta omenalditxoa
25 pertsona inguru hurbildu dira abenduaren 3an Cristina Enea Fundazioko Haziera proiektutik Semilla Elosegui dendara antolatu duten bisita eta agurrera. Gunea beteta, dendariarekin hizketan aritu dira tarte luze batez. “Hurbildu direnek ere esaten dute hiria nortasuna galtzen ari dela azken urteetan”. Hiri ereduaz gain, hazien monpolizazioaren inguruan ere solastu zaie dendaria. “Kontatu digu nola duela 30-40 urte hazien enpresek merkatu nahiko lokal eta erregionala zutela, Iruñetik edo Arabatik ekartzen zituzten hazi gehienak”. Gaur egun, multinazional handi gutxi batzuen eskuetan gelditzen ari da hazien merkatu osoa. “Dena jaten ari dira kanibalismo korporatibo horrekin”, amaitu du Hazierako kideak.
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi... [+]
Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]
Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]
Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]
Euskal literaturaren eta kulturaren topaleku garrantzitsuenetakoa da abenduaren 5etik 8ra egingo den Durangoko Azoka, eta 59. edizio honetan ere, Bizi Baratzeak bere postua izanen du, ARGIAkoaren ondoan.
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua argitaratu berri du ARGIArekin. "Egin ezazu zuk zeuk" filosofia kosmetikoen mundura ekarrita, egunerokoan behar diren produktuak egiteko liburu teoriko-praktikoa da. Eskuragarri dago azoka.argia.eus webgunean.
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]
