Maletak errez

Eguzkiarekin jaiki eta ilargia besarkatuz oheratu. Unibertsoak markatzen dituen denboren neurrira bizi. Niretzat, horiek dira askatasunaren taupadak. Tramontanak (Ipar haizea) berriz ere ufatzen du Costa Brava-n. Uda mina behin iragan ondoren, itsasoa hoztu da eta euriak mehatxatzen du. Hegazti saldoek latitude epeletarako bidea hartu dute, ugaztun nagienak negu hurbilerako gordeleku bila ari dira.

Iraila berriro ere. Lanaldi berri bat abiatu da eta eguneroko bizimoduan ari gara. Minutuak kontatzen ditugu berriro ere, eta agendak dauka lehentasuna. Lan merkatuaren prekarietateak ekoizpena sustatzen du eta oporraldia pribilegioa bihurtu dugu beharrizan izan ordez. Aste bakar batzuk baino ez ditugu urtean atsedenaldirako, ezagutzarako eta gozamenerako tarteak. Nagusiei eskertu beharreko opari suerte bat.

Aitortu beharra daukat: aurten ere ez dut hegazkina hartu. Ez duzu jakin non egon naizen, ez baitut Instagramen arrastorik utzi. Behinola esan zidatenez, leku ederrak kontu handiz babestu behar dira... Humanitateak paraje gehiegi suntsitu ditu, oihan itsaso eta izarrak konkistatu nahi izatean. Horregatik, bizitzea egokitu zaigun mundu-zatiaren alde borrokatzen irakatsi zidaten aitona-amonek. Lekukoa hartu nien.  

Itsasoari ateak eta haizeari kaiolak jarri nahiko lizkieketen izaki gutiziatsuak ez dira diruz asetzen. Txiroa uxatzen dute eta disidentea jazartzen, euren kontrol eta miseriatik ihes egin nahi dutenak exiliora behartuz

Naturak inguratuta eta inguruarekin batera bizi. Pirinioetako tontor garaietaraino igo eta hodeiak laztandu. Ibaiak bihurtuko diren errekatan behera joan, Mediterraneoarekin bat egin zibilizazio itsas-andana batean igeri egiteko. “Ibiltari, ez dago biderik, ibiliaz egiten da bidea”, zioen Machado maitatuak. Eta hemen segitzen dugu, iraganeko aztarnez betetako xendretan zehar, haran eta itsasertz basak ibiliaz, ahaltsuek zeruak bereganatzeko egarriz marraztu zituzten mugetan barrena.

Duela 90 urte, geure etxean ukatu zizkiguten mendixka malkartsuak gainditu genituen utopiaren bila. Orain, itsas olatuek gure anaia-arrebak irensten uzten ditugu, uharte duin bat bera ere ez diegu eskaintzen. Behar-beharrezko dituzten gure lurraldeekin amets egiten dute ur-ertz urrunetan.

Itsasoari ateak eta haizeari kaiolak jarri nahiko lizkieketen izaki gutiziatsuak ez dira diruz asetzen. Txiroa uxatzen dute eta disidentea jazartzen, euren kontrol eta miseriatik ihes egin nahi dutenak exiliora behartuz. Hala eta guztiz ere, hondartzak eta mendiak hor daude, nahiz eta egiari zor, horiei ere bizia zurrupatzen ari gatzaizkie. Marrazoak, hartzak eta hienak oldartu ahal daitezen sortu ditugun basapiztien aurka, erakuts biezatela ezin dela lurra ebats, lurra ez baita inorena guztiona baizik.       
Aire aratz arnastu beharra daukagu, baina are hauts gehiago altxatzen segitzen dute, den-dena asfaltatzeko behar duten zimentuaren hautsa, ukitzen duten guztia bihurtzen baitute errautsa. Segi dezagun itxaropentsu. Euren pozoia ez da arrakala guztietatik sartu, arbolak erretzen dituen suak bihotz asko irrikaz biziarazten ditu oraindik ere.

Egunak laburtuz doaz, udazkeneko ekinoziorantza goaz, eta ordu bakoitza norabidea aldatzeko instante bat da: gu erreskatatu gaitzatela eta haiek itsasoan lurperatu daitezela. Ziur aski oraindik ere haiek dituzte erlojuak, ez diezaiogu denbora gehiago lapur diezaguten aukerarik eman.


Azkenak
Zerbitzu publikoak: motozerrari bidea erraztu ala basoa garbitu?

Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]


2025-04-16 | Haritz Arabaolaza
Hizkuntza

Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]


Leku ‘kuttunak’

Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]


2025-04-16 | Rober Gutiérrez
Trebetasunak

Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]


2025-04-16 | Euskal Irratiak
Mikel Epaltza
“Nire etxea utzi nuen ETAk nazioarteko begiraleen esku armak utz zitzan”

Atxik Berrituz giristino taldeak Kristauak Euskal Herriko bake prozesuan liburua argitaratu du Maiatz argitaletxearekin. Giristinoek euskal bake prozesuan zer nolako engaiamendua ukan duten irakur daiteke, lekukotasunen bidez.


Ertzaintza handitu eta 8.000 polizia nahi ditu Jaurlaritzak 2030erako

Ertzaintzarekin bigarren negoziazio mahaia ireki du Bigen Zupiriak, martxoan ERNE, ESAN eta SIPErekin ertzainei urteko soldata gutxienez 4.200 euro igotzea adostu ostean. Agente kopurua areagotzeko plan horretan Arkautiko (Araba) akademiak "berebiziko... [+]


Iñaki Bakero (Erriberan Euskaraz)
“Batzuek ez gaituzte hemen nahi, baina bagaude”

Maiatzaren 17an Erriberako lehenengo Euskararen Eguna eginen da Arguedasen, sortu berri den eta eskualdeko hamaika elkarte eta eragile biltzen dituen Erriberan Euskaraz sareak antolatuta


Aguraingo Udalak atzera bota du 50.000 plaka fotovoltaiko instalatzeko proiektua

EH Bilduk aurkeztutako mozioa onartu dute osoko bilkuran. Udalak egitasmoa sustatzen duen enpresari, Cañaveras Solarri eskatu dio proiektuak ez ditzala hartu balio estrategiko handiko gisa kalifikatutako nekazaritza lurrak, eta gune populatuetatik gutxienez 500 metroko... [+]


2025-04-16 | Sustatu
Bi hilabete igaro dira eta berdin gaude: IP blokeoak dozenaka euskal webguneren kontra futbola dagoenean

Duela egun batzuk iragarri zuen Puntueu-ek La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko zuela. Asteburu honetan izan dira partiduak, hain zuzen, eta monitorizazioaren datuak hor daude, penagarriak dira.


“Benetan horrek egin nau komiko: emanaldia gaizki doanean ere gozatzen jakiteak”

Iruñea ez da oso handia, baina Beñat Iturbek elkarrizketarako lekua hautatu duen arte ez dut jakin institutu berean ikasi genuela. Madril eta Iruñea artean bizi da, han hemen baino gehiago, oraingoz. Etxera egin duen bisita bat probestu dut harekin... [+]


2025-04-16 | Jon Alonso
Zozo zuriak

Jada bizpahiru aste izango dira irakurri nuenetik, Maialen Akizuren zutabe batean. Aner Peritzek telebistan esandakoak zekartzan: “Bertsolaritza da gizon zis heteroekin ez harremantzera eraman nauena, bertsolaritza delako disidente egin nauena, eta, era berean,... [+]


2025-04-16 | Itxaro Borda
Irauteko

Beldur hori bada. Badirudi Donald Trump etorri dela Washingtoneko bulego borobila luzerako okupatzera. Bigarren mandatua du, baina bere hurbileko aholkulariei, ez dela txantxetan ari berretsiz gainera, Konstituzioan zenbaki bakan batzuk aldatzeko bere xede zurruna aipatzen die,... [+]


Aitonita eta ortologia

Ansorena´tar Joseba Eneko.

Edonori orto zer den galdetuz gero, goizaldea erantzungo, D´Artagnanen mosketero laguna edo ipurtzuloa, agian. Baina orto- aurrizkiak zuzen adierazten du eta maiz erabiltzen dugu: ortodoxia, ortopedia, ortodontzia... Orduan (datorrena... [+]


Eguneraketa berriak daude