Euskal selekzioaren garai-penak

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
"Ez dadila eguzkia sartu"
Martin Etxeberria eta Xabier Etxeberria
Elkar, 2006

Ideia berezia du nobela honek, 36ko Gerrari buruzko euskal nobeletako batek ere hartu ez duena: euskal selekzioa sortzen du Eusko Jaurlaritzak, eta futbola gainerako herrialdeak gurera begira jartzeko estrategia izateaz gain, haur erbesteratuentzako dirua eskuratzeko ekintza solidarioa ere bihurtzen da. Ondorioz, gerrarekiko ikuspegia aldatu egiten da, lubakietatik atera eta euskal selekzioa dagoen atzerritik jasotzen baita etxean gertatzen ari denaren berri.

Kepa Areso da eleberri honetako protagonista, eta haren ibilerari jarraitzen dio narratzaileak. Pertsonaia gizatiarra da, eta bere ikusmoldea euskal nazionalismo hegemonikoaren barruan kokatzen bada ere, gai da gainerakoen sufrimendua ulertzeko. Selekziora batzeko deia jasotzen duenean ere kezkek josten dute: futbolean aritzea pribilegioa iruditzen zaio lubakietan aritu ostean. Maitasunari eta laguntasunari buruzko zalantzak ere baditu, eta horrek guztiak pertsonaia sinesgarri egiten du. Hura inguratzen duten bigarren mailako pertsonaien potentziala ere handia da, bereziki emakumezko pertsonaiena; ordea, ez dira nahi genukeen bezainbeste garatzen. Protagonistaren amaren lorratza galdu egiten da, Parisera doa semea bisitatzera, eta etorri bezala desagertzen da, arrastorik utzi gabe. Teodora misterio haragitua da, eta haren gutunetako hizkerak eta tonuak interesa pizten dute. Desiren eta ezinen arteko funanbulua da, amaieran fantasma itxura hartzen duena. Izaskunen begirada iluna da Kepari loa eragozten diona, eta hari eskaintzen zaio istorioko emakume bakanen artean arreta gehien. Begi horietan aurkituko du irakurleak gerraren paradoxarik handiena.

Formari dagokionez, detektibe eleberriaren zantzuak ditu obrak: protagonistak bidaian zehar aurkitzen duen paper zatiak sorrarazten du lehen susmoa. Orobat esan liteke kronika itxura hartzen duela, kapituluak egun bakoitzeko eguneroko gisa antolatuta baitaude, gutun formako kapituluak tartekaturik. Hala, egitura horretan narratzaile orojakilea hautatzea bitxia gertatzen da, eta lehen pertsonako egunerokoak sinesgarritasun handiagoa izango luke, baita gutunekiko batasun handiagoa ere. Nolanahi ere, irakurraldi atsegina gertatzen da, eta 36ko Gerraren memoriaren transmisiorako erakargarria.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Liburu kritikak
Mona Lisaren lapurreta

Ihes plana
Agustín Ferrer Casas
Itzulpena: Miel A. Elustondo
Harriet, 2024

---------------------------------------------------------

1936ko azaroaren 16an Kondor legioko hegazkinek Madrilgo zenbait museori egin zieten eraso. Eta horixe bera da liburu honetara... [+]


Etxea. Aitarena, amarena, ahizparena. Nirea

Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Alberdania, 2024

-----------------------------------------------------

Gogotsu heldu diot irakurketari. Yolanda Arrietaren obra aski ezaguna zait eta iragan maiatzean argitaratu zuen proposamen honetan murgiltzeko tartea izan dut,... [+]


Dramaturgoen ‘herstory’-rako

Rosvita. Teatro-lanak
Enara San Juan Manso
UEU / EHU, 2024

---------------------------------------------------

Enara San Juanek UEUrekin latinetik euskarara ekarri ditu X. mendeko moja alemana zen Rosvitaren teatro-lanak. Gandersheimeko abadian bizi zen idazlea zen... [+]


Arriskuen aurrean, Ernaux

Idazketa labana bat da
Annie Ernaux
Itzulpena: Leire Lakasta
Katakrak, 2024

-----------------------------------------------------------
 
Klinikoa, zorrotza, politikoa, intimoa, autobiografikoa. Horrelakoak erabili izan dira maiz Annie Ernauxen lana eta idazketa... [+]

Errugabetasuna frogatzen

Segundo erabakigarriak
Manu López Gaseni
Elkar, 2024

--------------------------------------------------

Nobela labur hau irakurtzen hasi eta harrapatuta sentitzen zara, eta horretan badu zerikusia idazleak ezarritako erritmo bizi eta azkarrak. Lehen hamar... [+]


Eklipsea

Dragoiak eguzkia IRENTSI zuenekoa
Aksinja Kermauner
Alberdania, 2024

-------------------------------------------------------

Hamarnaka liburu idatzi ditu Aksinja Kermauner idazle esloveniarrak. Euskaraz plazaratutako lehenengoa dugu hau, Patxi Zubizarretak itzulia eta... [+]


Ama(ma)ren artilezko jertsea

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Erein, 2024

----------------------------------------------------

Izenburuak eta azaleko irudiak (Puntobobo, artile-mataza eta trapuzko panpina) osasun mentala, puntua egitea eta haurtzaroa iradokiko dizkigute, baina adabaki gehiago... [+]


Itsasoak ere baditu mila aurpegi

Itsasoa bete urre
Dani Martirena
Irudiak: Ana Ibañez
Txalaparta, 2022

--------------------------------------------

Liburu honetara barneratzen den irakurleak sentsazio ugari izango ditu. Deigarria da azaleko letren urre kolorea eta zuritasuna, goialdean ageri den... [+]


Mutu

Migranteak
Issa watanabe
1545 argitaletxea, 2024

-------------------------------------------

Ezagutzen ez nuen 1545 argitaletxeak 2024an itzuli eta kaleratu du Issa Watanaberen Migranteak liburua. Animalia talde batek egiten duen migrazio prozesua kontatzen du; eta... [+]


‘Check point’-etatik harago

DETAILE XUME BAT
Adania Shibli
Itzulpena: Aitor Blanco Leoz
Igela, 2024

----------------------------------------------

Egunotan, Israelgo soldadu batek bideo-joko batean balego bezala droneak erabilita Palestinako ospitaleak, eskolak, errefuxiatu-eremuak bonbardatzen... [+]


Hondamendi zahar hura

Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat
Alison Bechdel
Txalaparta, 2024

---------------------------------------------

Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat (2006) nobela grafikoaren lehen argitalpenarekin egin zen ezaguna Alison Bechdel komikilaria, nahiz eta berak... [+]


Politono bat entzun nahi?

PLEIBAK
Miren Amuriza Plaza
Susa, 2024

--------------------------------------------------

Miren Amurizaren bigarren eleberria argitaratu du Susak Durangoko azokaren atarian: Pleibak. Aurretik egindako grabazio baten gainean kantatzen ari zarelako antzerkia egitea da... [+]


Umore zoroa

Non sense liburua
Edward Lear
Itzultzailea: Juan Kruz Igerabide
Denonartean, 2024

----------------------------------------------

Edward Lear idazle eta ilustratzaileak 1846an argitaratu zuen esku artean dugun obra hau. Igerabidek liburuaren hitzaurrean dioen bezala,... [+]


Amore eman, ala ez

Hetero
Uxue Alberdi
Susa, 2024

----------------------------------------------------

Negazionismoaren, manosferaren eta trollen aroan ezinbestekoa da literaturaren ekarpena, errealitatearen tolesei begira jartzeko tresna paregabea delako: inguruan ditugun zapalkuntza... [+]


Marigorringoak Afrikan

Guardasolak euria nahi du
Patxi Zubizarreta
Ilustrazioak: Irrimarra
Ibaizabal, 2024

---------------------------------------------

Duela 30 urte argitaratu zuen Patxi Zubizarretak Marigorringoak hegan liburuxka; J. M. Lavarellok ilustratua eta Edebé argitaletxe... [+]


Eguneraketa berriak daude