Etxerako erosketak berriz erdigunean egiteko merkatua
Iazko uztailean jarri zuten martxan Lizarran Plazara! egitasmoa, modu jasangarrian ekoitzitako bertako produktuen eta eskualdeko ekoizleen hileroko merkatua. “Hilabeteko bigarren larunbatean egiten da azoka, goizean. Zuzeneko salmentako merkatua da, produktuak ekoitzi eta eraldatzen dituzten ekoizleek hartzen dute parte bertan”, azaldu du azokaren asistentzia teknikoa egiten duen Arrea elkarteko Ester Montero kideak.
Bertakoa eta jasangarria
Tokiko produktuen merkatua bada ere, ez da horretara soilik mugatzen Plazara! proiektua: bertan eskaintzen diren produktuek gutxieneko irizpideak bete behar dituzte. “Lizarraldean egindakoak du lehentasuna, baita ekologikoak ere. Hau da, ekoizpen ekologikoan diharduten ekoizleek merkatuan parte hartzeko lehentasuna dute besteen aldean”, dio Monterok. Gaineratu du, egun merkatuan parte hartzen duten 33 ekoizleetatik erdiak baino gehiagok eskaintzen dituztela produktu ekologikoak.
Ekoizpen ekologikotik ez datozen produktuek bete beharreko zenbait irizpide dituzte ezarrita antolatzaileek, baremo baten moduan: ekoizpen familiar txikiek, abeltzaintza estentsiboan dihardutenek edota bertako arrazak darabiltzatenek lehentasuna dute, esaterako. “Garrantzitsua da guretzat bertako produktuen merkatua soilik ez izatea. Horretatik harago, merkatu jasangarria izatea bilatzen dugu”.
Erosketa saskia betetzeko azoka
Duela urtebete proiektuari ekin ziotenean 22 ziren parte hartzen zuten ekoizleak. Urtebetean asko egin du gora ekoizleen kopuruak, eta merkatuak duen erantzun onarekin lotzen du bilakaera hori Monterok. “Plazara!-k ez du Erdi Aroko merkatuek biltzen duten jendetzarik, baina hori baino garrantzitsuagoa den zerbait du: jendea erosketa saskiarekin dator, benetan etxerako erosketak egitera”. Azoka larunbatetan jartzeko arrazoietako bat izan zen jende gazteagoari ere erosketak bertan egiteko aukera ematea, eta badirudi funtzionatzen ari dela.
Lekaleak, barazkiak, fruta, olioa, arrautzak, ardoa, garagardoa, ogia, gozokiak, boilurrak, gazta, fruitu lehorrak, hestebeteak, kontserbak… denetik eskura dezakete Lizarraldeko herritarrek Plazara! merkatuan. Saltoki erraldoiek periferietara mugitu bazituzten erosleak, horri buelta eman eta Lizarrako erdigunea berreskuratu nahi du proiektuak. “Tokiko ekonomia berpizteko aukera ematen du azoka honek: komertzio eta ekoizpen txikiak bultzatu eta lurraldeari lotutako jarduera indartu”.
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi... [+]
Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]
Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]