Kospeiak
Bederatzi kilometroko distantzia daukat etxetik bulegora. Baina distantzia labur horretan, negutik honat bost obra publikorekin egin dut topo. Hondartzarako errepidea berritu, akanpaleku aitzineko espaloia handitu, oinezkoen zirkuitua inauguratu, herriko plaza itxuraldatu, merkataritza zonalde atarian aparkalekua gehitu…
Orain aldiz, bildu dira obra-panelak eta pala mekanikoak. Polit-polit jarri dira bide bazterrak, landatu dira loreak, berriz tindatu dira paretak. Dena prest, Lapurdi kostaldera bakantzetara etorriko diren udatiarrentzat. Bi hilabetez, bi milioi turista metatutako dira 30 km luzerako lur zati hertsi batean. Auto-metatzeak bideetan, oinezkoen karrikak saturatuak, inflazioak ostatuen prezioetan, folklorizazioa ikuskizun bizietan… Urtero 5,3 milioi turista datoz 300.000 biztanleko lurralde batera. 2.300 enpresa eta 9.100 langile “turismoaz bizi” direla saltzen digute instituzioetatik.
Gordinki pairatzen ditugu gaur duela 50 urte Paristik diseinatutako turistifikazio politikaren emaitzak. Alta, munduko txoko desberdinetan masa-turismoaren desmasiak salatzen diren garaiotan, 80-90eko hamarkadetara itzuli behar dugu horren kritika zorrotza entzuteko gurean. Larriago, uda bukaeran izanen den G7aren kontrako argumentuen artean, hautetsi abertzale batzuk sasoi turistikoan izanen duen eraginaz kezkatu dira berriki.
Ez ote dira biak txanpon beraren bi aldeak? “Euskal Herriari mundu osoko ospea” hitzematen diotenek, ez ote dute oporleku baten marka mundu osoko merkatuan balioztatzea anbizio? Berezko lurralde izan aitzin, Ipar Euskal Herria promozionatu beharreko helmuga bilakatu da agintari batzuentzat. Lurralde marketinak politika publikoei gaina hartu die.
Munduko kontinente frangotan bidaiatzeko xantza izan dut. Nire inkoherentziez kontziente, badakit bidaiatze soilarekin lurralde horien akulturazioan hartu dudala parte. Badakit ere borroka sozialen ondorio direla opor sarituak eta bidaiatzeko aukerak. Turistak kospei deitzea, frantsesezko congés payé-tik dator, demokratizazio baten oinordetza.
Baina badakit ere ikusi beharrekoen zerrendetatik eta selfie-tatik harago, beste turismo bat posible dela. Gure herriak badu zer transmititu, desitxuratu gabe. Ikastolako guraso berria, herrira bizitzera etorri den familia, Baionatik pasatzen den etorkina edo zazpi egun Euskal Herrian gaindi ibiliko den turistarentzat, badugu inklusio eredu bat kolektiboki asmatzeko beharra.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]
Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]
Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]
Gaur buruko minez iritsi naiz etxera. Ostiral iluntze hotz bat da; ez du euririk ari, baina haizeak bota ditu lurrera bi kontainer eta korapilatu dit ilea. 23:39 dio telefonoak. Lagunekin afaldu dut gure ostiraleroko tabernan. Barre asko-asko egin dugu, eta bihotza bete-beteta... [+]
Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]
Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]
Oldarraldia ari du EAEko administrazioa euskalduntzeko erabakien aurka, berriz ere, enegarren aldiz. Oraingoan berrikuntza eta guzti, espainiar epaitegiak eta alderdi eta sindikatu antieuskaldunak elkarlanean ari baitira. Ez dira izan akats tekniko-juridikoak zuzentzeko asmoz... [+]
Igande gaua. Umearen gelako atea itxi du, ez guztiz. Ordenagailu aurrean esertzeko momentua atzeratu nahi du. Ordu asko aurretik. Zazpietan jaiki da, eta, bihar ere, astelehena, hala jaikiko da. Pentsatu gabe ekiten badio, lortu dezake gauak pisu existentzialik ez izatea. Akats... [+]
Naomiren etxeko eskailerak igotzen ari dela datorkion usainak egiten dio memorian tiro. "Ez da sen ona, memoriaren eta emozioaren arteko lotura da. Baldintzapen klasikoa", pentsatzen du Peterrek bere golkorako Intermezzo-n, Sally Rooney irlandarraren azken eleberrian... [+]
Joan den urte hondarrean atera da L'affaire Ange Soleil, le dépeceur d'Aubervilliers (Ange Soleil afera, Aubervilliers-ko puskatzailea) eleberria, Christelle Lozère-k idatzia. Lozère da artearen historiako irakasle bakarra Antilletako... [+]
Aspaldi pertsona oso zatar bat ezagutu nuen, urrun izatea komeni den pertsona horietako bat. Bere genero bereko pertsonengana zuzentzeko, gizonezkoengana, “bro” hitza erabili ohi zuen. Edozein zapaltzeko prest zegoen, bere helburuak lortzeko. Garai hartatik hitz... [+]
2020. urteko udaberrian lorategigintzak eta ortugintzak hartutako balioa gogoan, aisialdi aktibitate eta ingurune naturalarekin lotura gisa. Terraza eta etxeko loreontzietan hasitako ekintzak hiriko ortuen nekazaritzan jarraitu du, behin itxialdia bareturik. Historian zehar... [+]