Beldar jantzia


2019ko uztailaren 16an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Sits bat bizi da Ipar Amerikan, hegal berdeetan marra mehe zuri izurtu batzuk erakusten dituena. Synchlora aerata du izen zientifikoa, eta sits esmeralda izurtua edo sits kamuflatua esaten zaio. Sitsaren ezaugarri nabarmenena bere hegalen esmeralda kolore hori da. Sitsak hego dotoreak hedatu aurretik, ordea, hanka punttetan ibili beharra dauka; sits izan aurretik beldarra da, sona handiko beldarra.

Geometridae familiakoa da intsektu hori. Geometridae grekotik osatutako izena da, eta lurra neurtzen duela adierazten du. Familia horretako intsektuen beldarrak ez dira arrastaka ibiltzen, hanken gainean baizik. “Hazbetearen beldarra” ere esaten zaio, izan ere, mugitzeko atzeko hanken gainean zutitu eta gorputza luzatuz aurrekoen gainera jaitsiko da. Ibileran lurra, hazbetez hazbete, neurtuz balihoa bezala.

Beldarrak konposatuen edo lore-elkartuen familiako landareen loreak ditu gustuko: margarita erreginaren Aster generokoak, urrezko makilaren Solidago generokoak, zizare-belarraren eta asentsio-belarraren Artemisia generokoak, milorriaren Achillea generokoak eta Rudbeckia, Ageratum, Ageratina, Ambrosia eta Liatris generokoak. Konposatuak ez direnei ere ez die muzin egiten; tartean, aindurrinaren eta salbiaren Salvia generokoak, santio-belarra edo milazuloa (Hypericum perforatum) eta arrosazeoetako laharraren eta mugurdiaren Rubus generokoak eta arkakaratsaren eta arrosaren Rosa generokoak.

Oraintxe loretan ditugu landare horiek gehienak. Lasai hartu eta jarri loreari begira. Lehen begi kolpean ez duzu ikusiko. Bigarren begiratu batean ere ez, seguru asko. Halako batean lorean mugimendu arraroren bat suma dezakezu; lorearen zati bat gainontzekoarena ez den dantza batean. Sits kamuflatuaren beldarra da. Izan ere, hortik datorkio kamuflatuarena. Zein loretan bazkatu nahi duen, lore horren petalo zatiak ebaki eta bere bizkarrean tente-tente itsatsiko ditu, kanpotik lorearen beste petaloen antzera antzeman daitezen. Horrela lore bakoitzean bertarako ezin egokiagoa den kamuflaje batekin jantziko da, eta txoriei eta bestelako harrapariei non den igartzea ederki kostako zaie. Deskuidoan lore berean edo berdinean lasai batean jaten jarraitu nahi badu eta bizkarreko petalo puxkak zimeldu eta higatu eta marguldu badira, horiek kendu eta berriak jantziko ditu. Izan ere, horixe beldar jantzia.


ASTEKARIA
2019ko uztailaren 21a
Irakurrienak
Matomo erabiliz
Azoka
Kanal honetatik interesatuko zaizu: Bestelakoak
2019-06-10 | Jakoba Errekondo
Dolda eta grosa

Gero eta dolda gutxiago antzematen da kalean. Alkoholak eragindako dardarizoa da dolda. Ez da kalean grosarik ikusten. Grosa, ardo beltzetik edan duenaren ezpainetan geratzen den orbana da. Ez beltza edo alkohol gutxiago edaten delako, ez; mokoa zuritzen, txorroxten ari zaigu... [+]


2019-05-31 | Jakoba Errekondo
Ihi mendi hotz

Ihia zer den galdetu dit lagun batek berdantzart. Landareei buruz irakurtzen ari zela, ihiarekin topo egin du. Nire erantzuna hauxe izan zen: belar mehe, borobil txorrotx, belaunetarainokoa. Euskarazko Wikipediak honela dio: “Ihiak alde hezeetan hazten diren belarki... [+]


2017-02-28 | Jakoba Errekondo
Piku-hostoa

Udako oporrak antolatzeko beste proposamen batekin nator. Ekainetik irail erdira arteko tarte horretan goza daitekeen aukera bat. Mediterraneoaren ekialdeko bazterrean, Ekialde Hurbila deitzen dugun horretan, duela 2.000 urte inguru ziren landareen bilduma bat ezagutzeko... [+]


2016-12-12 | Jakoba Errekondo
Irakurleak galdezka

Kaixo Jakoba. Ezpelaz egindako hesi luze bat dugu etxean eta azken hilabeteetan gaixorik dago. Inguruko landare-denda batean esan ziguten gaitz hori oso zabalduta dagoela eta Belthirul izeneko hauts batzuk saldu zizkiguten. Hiru aldiz eman diogu azken hiru hilabeteetan, baina... [+]


2015-10-15 | Jakoba Errekondo
Ile-apaintzailetza

Ile-apaintzaile eta artista ugari dago lorazainen artean. Landareak espaloi lehorretako zulo-ziega-kartzeletan sartu eta nola-hala bizitzera kondenatzea nahikoa ez eta berezko forma naturala ere ezin eraman. Kaleko aldameneko etxekoak, sofan edo besaulkian zangoak zabal-zabal... [+]


Eguneraketa berriak daude