Emakumeok ez gara ume-fabrikak
Sorginkeriari buruzko Malleus Maleficarum izenburuko tratatuan (1486) aipu hau ageri da: “Elizaren arabera, sexu-harremanean gizonak arimadun gizakitxo bat txertatzen du emakumearen gorputz barruan, eta hau bederatzi hilabetez egongo da umetokian, amaren batere ezaugarririk bereganatu gabe”.
Ekainaren 28aren harira, Espainiako aldizkari digital batek zenbait gay ospetsu elkarrizketatu zituen eta haietako batek, hotel-kate baten jabe aberatsak, hauxe zioen: “Triste jartzen nau geuk umeak edukitzeari trabak jarri nahi izatea”. Baieztapen horrek falazia borobila ezkutatzen du, ordea, eragotzi nahi dena ez baita umeak edukitzea, erostea baizik.
Hala Elizak nola kapitalista misoginoek emakumeok zulo/labe/ontzi/inkubagailu soiltzat hartzea ez da harritzekoa, baina ezkerretik eta feminismotik ere entzun dugu umeen salerosketa –edo marketineko termino irensgarriago eta aseptikoagoetan esanda, haurdunaldi subrogatua– arautzearen aldeko argudiorik.
Hala Elizak nola kapitalista misoginoek emakumeok zulo/labe/ontzi/inkubagailu soiltzat hartzea ez da harritzekoa, baina ezkerretik eta feminismotik ere entzun dugu umeen salerosketa arautzearen aldeko argudiorik
Batzuek aukera askea aipatuko dizute, askatasuna subjektuaren bizi-baldintza materialei lotuta dagoela eta erabaki “indibidual” guztiak sozialki determinatuta daudela ahaztuta. Beste batzuek altruismoaren karta ateratzen dute, feminismoak berrehundik gora urte dauzkanean argi eduki beharko genukeenean maitasuna eta altruismoa historikoki inposatutako mendetasun-rolen fruitu direla askotan, besteen behar eta desirak geureenen aurretik jartzeko sozializatu baikaituzte. Desirak eta eskubideak nahasten dituenik ere bada, emakume batek besteren umekiak inkubatzea eskubidetzat hartuz gero –noiz eta jaiotza-tasa inoiz baino baxuagoa denean–, eskubide hori zein emakumek ase beharko luketen azaldu gabe. Ez baitirudi oso sinesgarria emakumeak norberaren umerik ez, eta besterenak edukitzen hasiko direnik.
Eta zeri zor zaio egungo jaiotza-tasa baxua? Umeak edukitzerik ez dutenek umeen merkaturako sarbiderik ez izateari ez, preseski. Kontua da ama izan orduko areagotu egiten dela pobrezia-arriskua eta hori bada berehala konpondu beharreko arazo sozial bat, gutxi-gutxi batzuren apeta genealogikoak ez bezala. Eztabaida honen protagonistak dira erdigunean jarri behar ditugunak –amak–, eta amatasuna zama ez izateko politikak bultzatu: amatasun-baimen duinak, haurtzaindegi publiko merkeak, haurdunak ez kaleratzea, zaintzaren gaineko erantzukizun sozial eta kolektiboa… Hobe genuke biztanleriaren erdiari eragiten dioten eskubideok betetzea, ustezko eskubide berriak asmatzen ibili beharrean.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]
Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]
Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]
Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.
Gobernuak aurkeztu... [+]
Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]
Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]
Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]
Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.
Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]
Azaroaren 19a komunaren munduko eguna da. Gaur oraindik ere, XXI. mendean, langile askok, hemen, Euskal Herrian bertan, ez daukate haien lanaldietan komuna erabiltzeko eskubidea. Horren adibide dira garraioko langile asko.
Komunak osasun publikoaren giltzarria dira, eta... [+]
Adimen artifiziala gizakion eremu asko ordezkatzen ari dela badakigu: erosotasuna, abiadura, efizientzia... Mundu kapitalista honen abiadura beharretan, gizakion ahalegina oztopo dela sinetsarazi digute. Gure, klase xumeen, egiteko eta sortzeko aukerak murrizteko erasoak leku... [+]
Azken asteotan, arkitekturan dihardugunontzat ez da posible izan Valentziako klima gertaera gure lan hizketaldira ez ekartzea. Uraren ibilbidea eraikinen estalkietan, estolderietan, plazetan eta parkeetan pentsatu eta diseinatu behar ditugulako. Ongi dakigu giza eskalako ur... [+]
Autoestimuak batzuetan gauza intimoa dirudi. Baina autoestimuak zerikusia baldin badu norberak bere buruaz duen irudiarekin, norbere buruari ematen zaion balioarekin, zerikusia izango dute hartu ditzakeen erabakiek ere. Zer balio du erabakirik hartu ezin duen norbaitek? Eta... [+]
Sanmartinak gure baserrietan oso ezagunak dira, txerria hiltzeko garaia baita. Jende askok, ordea, ez du jakingo antzina San Martin egunak nekazaritza urtearen amaiera ezartzen zuela. Eta hori ez zen ahuntzaren gauerdiko eztula. Izan ere, urte amaierarekin etxeko ugazabari... [+]
Aste oso batez aritu gara Collodiren Pinotxoren abenturak liburuaren inguruan, unibertsitateko ikasgelan, Haur Hezkuntzako eta Lehen Hezkuntzako irakaslegaiekin. Gure erreferentzia nagusia Galtzagorrik 2011n argitara emandako edizio ederra izan da –hitzaurrea barne, 171... [+]
“Ibiliz ikasten da ibiltzen, eta kantuan kantatzen”. Horixe izan da aste honetako ikasgaietako bat C2ko taldeetan. Helburua ez zen abesten edo oinez ikastea, gerundioa behar bezala erabiltzea baizik. Zer pentsatua eman dit jarduerak, eta irakasten nola ikasten dugun... [+]