Garagardorik gabe lanik ez

  • AEB, 1919ko ekainaren 30a. Alkoholaren gaineko Gerra Garaiko Debeku Legea jarri zen indarrean eta, horrenbestez, biharamunean, %1,28 baino graduazio altuagoa zuten alkoholdun edariak saltzea galarazita zegoen herrialde osoan.

Ekainak ez ditu 31 egun, baina 1919ko uztailaren lehenari “Thirsty-First” esango zioten, alegia, egarriak egon ziren lehen eguna, thirty-first (hogeita hamaikagarrena) hitzarekin jokoa eginez.

18. zuzenketa, Lege Lehor ezaguna, urtebete lehenago proposatu zuen AEBetako senatuak, 1917ko azaroaren 18an. 1919ko urtarrilean 36 estatuk onartu zutenean, Konstituzioari erantsi zitzaion. Azkenik, Lege Lehorra 1920ko urtarrilaren 17an jarri zuten indarrean ofizialki. Baina ekainaren 30eko legea izan zen debekurako lehen urrats praktikoa eta, horregatik, debekuaren aurkako mugimenduak data hori izan zuen jomuga.

New Yorken eta New Jerseyn abiatu zen mugimendua, No beer no work (garagardorik gabe lanik ez) lelopean. Sindikatuko ordezkariak lelo hori zuten intsigniak erabiltzen hasi ziren eta esaldia izenburu zuten hiru abesti ere konposatu zituzten. Baina mugimenduaren ekintzarik garrantzitsuena uztailaren lehenerako antolatutako greba izango zen. 1919ko neguan prentsak hazten ari zen mugimenduaren berri eman zuen. Chicagoko The Evening World egunkariak “No Beer No Work mugimendua nazio osoan zabaldu da” titularra hautatu zuen otsailaren 9ko alean, 200.000 sindikatu ordezkarik uztailaren lehenean greba egitearen alde bozkatu zutela adierazteko. Apirilean asmo horien berri mundu osoan zabalduta zegoen; Australiako Northern Territory Times and Gazette egunkariak hilaren 19an zioen greba egunean herrialde osoko langileek lana utziko zutela, garagardo eske. Eta Ernest Bohn Central Federal Union sindikatuko ordezkariaren hitzak jaso zituen: “Protestaren indarrak Auzitegi Gorena zuzenketa Konstituzioaren kontrakoa dela deklaratzera behartuko du”.

Baina protestak ez zuen indarrik izan. Uztailaren hasierako egunkarietan behintzat ez zen halakorik jaso, salbuespen bakan batzuk kenduta. Horietako batek zioen uztailaren 9an Allentown-eko (Pennsylvania) tabernariek greba egin zutela debekuaren “izugarrikeriez” ohartarazteko. Baina, bistan da, halakoak ez ziren nahikoa izan hurrengo urteetan langileen garagardo egarria asetzeko. 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Langile borroka
Mecaner Herriarentzat
“Fabrikaren erosketa publikoa behar dugu”

Stellantis multinazionalak Mecaner lantokia itxi eta 148 behargin kalean utzi ditu Urdulizen (Bizkaia); horren aurrean, "Mecaner Herriarentzat" alternatiba ekosoziala sortu dute hainbat eragilek. LAB sindikatuko Iraide Juaristik eta Jauzi Ekosozialeko Aitor Gallastegik... [+]


Lantokietako isilpeko doluaz

Hau irakurtzen duzunerako, ez dakit zenbat herri izango ditudan bihotzean eta zenbat gogoeta buruan. Idatzi hau bidali baino lehen, izan naiz Arantzan, Tolosan, Elgoibarren eta Ondarroan, Hausnarrean liburua aurkezten.


2024-10-09 | Leire Ibar
EAEko ordu estren %53 eta Nafarroakoen %27 ez dira ordaintzen

CCOOk egindako azterketa batek agerian utzi du hezkuntzan, industrian, ostalaritzan eta merkataritzan ordu estren kopurua nabarmen altua dela, eta enpresek urteko 3.254 milioi euro bereganatzen dituztela ordaindu gabeko ordu gehigarriengatik.

 


2024-10-09 | Onintza Enbeita
Xabier Arriaga, 'Txiplas'. Baserritarra
“Gipuzkoako ENBA-k eta EHNE-k nekazaritza eredu bera defendatzeak asko esaten du”

Emakume bat ikusi zuen Xabier Arriagak Gernikako kafetegi batean kafesnea esne gaingabetuarekin eta gurinezko opil batekin hartzen. Orduan konturatu zen nolako kontraesanetara ohitu nahi gaituen sistema kapitalistak.


2024-10-09 | Julene Flamarique
Arabako zahar-etxeetako langileek greba egingo dute urriaren 17an

ELA eta LAB sindikatuek deituriko lanuztea da eta “lehenengo probintzia lan-hitzarmena” aldarrikatuko dute. Langileak lau urtez egon dira “baldintza duinak” galdegiten eta ekainean berriro biltzen hasi zirenetik “ez da aurrerapausorik eman”.


2024-10-09 | Leire Ibar
Erretiro adina aurreratzeko lanuzteak egitera deitu dute garraio sektorean

Sektoreko gidarien "egoera prekarioa" salatu eta lan baldintzak hobetzeko premia azpimarratzeko egin dituzte deialdiak CCOO eta UGT sindikatuek. Hiru sindikatuak eskaerak "oso motz" geratu direla kritikatu du. Hego Euskal Herrian 50.000 langile inguru daude... [+]


Garbitzaile batek gurpil-aulkian ekin behar izan dio lanari Iruñeko Mendigoiti ikastetxean

Maria Elena Escudero 56 urteko emakumea azkenean Mendigoiti ikastetxeko bere garbitzaile lanera itzuli behar izan da ostegun honetan, Iruñeko Mendillorri auzoan. Asteazkenean ez joateko esan zioten Zaintzen enpresakoek eta ostegunean berriro baietz, aurkezteko lantokian.


2024-10-03 | Leire Ibar
UGTk Euskotreneko hizkuntza eskakizunen aurka jarritako eskaera atzera bota du EAEko Justizia Auzitegiak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak atzera bota du UGT sindikatuak Euskotreneko egonkortze prozesuko euskara eskakizunen aurka egindako eskaera. UGT sindikatuak horren aurka eskaria egin zuen eta epaileak azpimarratu du eskakizunak UGTk berak sinatutako lan-hitzarmenean onetsita... [+]


Nafarroako Hezkuntza Publikoan beste greba egun bat deitu dute sindikatuek urriaren 29rako

Hezkuntza Departamentuan jarrera aldaketarik ikusten ez dutela-eta, irakaskuntza publikoko langileak grebara deitu dituzte berriz ere sindikatuek urriaren 29an, "negoziazioaren alde". Nafarroako Parlamentuko indar politikoak ere interpelatu dituzte, "gure... [+]


Gurpildun aulkian lan egitera behartuak

Garbiketa lanetan diharduten bi emakumeren egoera larria salatu du LAB sindikatuak. Gurpildun aulki eta taka-taka baten laguntzaz mugitzen diren arren, lanera bidali ditu Gizarte Segurantzak.


2024-10-01 | ARGIA
Lansarien, pentsioen eta zerbitzu publikoen alde, greba eguna da gaur Ipar Euskal Herrian

Sindikatuen arabera eragina izaten ari da, bereziki garraio publikoan, Baionatik iparralderat.


Greba arrakastatsua Nafarroako Hezkuntza Publikoan

Nafarroan hezkuntza publikoko milaka irakasle greba egitera daude deituta ostegun honetan eta mobilizazio ugari iragarri dituzte sindikatuek. Ratioen jaitsiera, plantillak egonkortu eta gainzama arintzea eskatzen dute, besteak beste: "Gobernuari dagokio hezkuntza publikoa... [+]


2024-09-26 | Euskal Irratiak
Baionako Ospitaleko ehunka langile mobilizatu dira lan-ordutegien berrantolaketaren kontra

Euskal Kostaldeko ospitaleko zuzendaritzak aurkeztu duen lan denboraren berrantolaketa proiektuaren salatzeko, intersindikalak mobilizaziorako deia egin zuen asteartean. Berrantolaketa proiektu horrek 2002an sortutako hitzarmena hausten duela diote sindikatuek, besteak beste RTT... [+]


Eguneraketa berriak daude