Ispiluaren aurrean
(Itzultzailea: Josu Zabaleta) Katakrak, 2019
Sistematikoki torturatzen duena; metodikoki egiturazko kriminalizazioak betikotzen dituena; etenik gabeko bortxa orokortua iraunarazten duena; atxiloketa aleatorio bidegabeak inpunitatez arautzen dituena. Horixe da, deskuiduan, Sofia Petrovna eleberriak ispiluaren aurrean jarri didan espainiar estatua; eta –estatu bakarrean gelditzeko beharrik gabe– baita mendebalde demokratiko sakrosantuaren gehiengo zabala ere.
Ez dakit zer espero nuen, baina baiki: ispiluaren aurrean mantentzen du irakurlea Lidia Txukovskaiaren nobelak kristalaren bestaldera bi begiak iltzaturik. Eta efektu hori lortzen du kokatuta egonik ere Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuneko Purga Handiaren garaian. Esango nuke, estetikari zor diola lorpen literarioa, hau da, narrazioaren testuingurua gainditu, eta irakurlearen egunerokotasunaz gogoeta eginaraztea. Bi hitz beraz arreta ebatsi didan estetikaz.
Miren Agur Meaberen azken eleberriko narratzaileak aipatzen du mirestekoa zaiola Simone de Beauvoirren prosa. Amaren heriotza bezalako bizipen artegagarriaz hitz egin arren, “prosa soil eta sentimentalismoz bustigabea” darabilela dio. Iruditzen zait Beauvoirrekin bat egiten duela, Meabek bezala, Txukovskaiak berak ere, bortxaz hitz egiten duen prosaren soiltasun horretan.
Bigarren kontsiderazioak David Foster Wallacengana narama. Hau ura da graduazio hitzaldi sonatua ekarri zuen Danele Sarriugartek euskarara. Urez inguratuta bizi direla ohartzen ez diren arrainen parabolak balio izan zion Wallaceri suburbia amerikarra populatuko zuten gazte unibertsitarioen pentsamoldea astintzen saiatzeko. Bortxa begien bistakoenak ikusteko zailtasunak eta horiek ukatzeko ziurtasun itsuak gure buruen preso egiten gaituztela gogoetatzen zuen idazle amerikarrak. Sofia Petrovnak antzeko lana egiten du.
Sentimentalismo gabeko deskribapenek arrakala irekitzen dute protagonistak sumatu ezin eta irakurleak ezin argiago ikusten duen bortxaren artean. Arrakala horrek darama irakurlea norberak ikusten ez duenaz hausnartzera. Eta gure kasuan zer da “ura” egiturazko estatu bortxa orokortu eta sistematikoa ez bada.
Barkamena existituko ez balitz bezala
Mariana Travacio
Erein, 2024
---------------------------------------------------
Izenburuak autolaguntza liburu batena eman lezakeen arren Ereinek narratiba sailean argitaratu duen western itxurako testua da honako hau. Fernando... [+]
Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre
Elkar, 2024
-----------------------------------------------------
Josefa Agirre Etxeberria frankismo garaian neskame aritu zen emakumeetako bat izan zen. Hamalau urterekin deserriratu ondoren, bizitza osoan zehar bizilekuz aldatzera... [+]
Antzerkiaren labirintoan I
Ander Lipus
EHAZE eta Susa
---------------------------------------------
Ander Lipus antzerkigileak EHAZE eta Susarekin argitaratu ditu bere autobiografia teatrala eta antzerkiari buruzko argitalpenak. Antzerkiaren labirintoan I. Bitakora... [+]
ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.
"Arrats arrunt bat zen. Zapoarentzat”. Arrats hori da Maite Mutuberriak album honetan kontatzen diguna. Oso testu gutxi du liburuak, eta irudiek ederki kontatzen digute istorioaren nondik norakoa.
Hasieratik ikus dezakegu ilustrazioetan zapo handi eta lasaia,... [+]
Liburu honetara hurbiltzen denak lehenbizi G. Mabire-ren irudiekin egingo du topo. Komikiaren estiloko irudiak dira, trazu oso zehatzak eta kolore bizikoak, pertsonaiak eta egoerak erraz interpretatzen laguntzen dituztenak. Irudi horiek testuarekin bat datoz: laburra eta zehatza... [+]
Lan kontu bat dela eta berrirakurri behar izan dut liburu zoragarri hau. Teoria, genealogia eta historia feminista batzen dituen liburu motz honek kritika ugari izango zituelakoan sarean begiratu eta, sorpresa! bakarra aurkitu dut, Irati Majuelok Berria-n idatzi zuena.
Sorpresa ederra izan da Consonni argitaletxeak argitaratu berri duen liburua. Ez nuen ezagutzen Montserrat Roigen lana eta aurkikuntza harrigarria izan da, zinez. Batetik, Franco hil berritan argitaratu zelako estreinakoz eleberria (1976an) eta garai hartako Bartzelona... [+]
1991n argitaratu zuen Bernardo Atxagak Behi euskaldun baten memoriak. Liburuak ibilbide luzea eta arrakastatsua izan du euskaraz nahiz bestelako hizkuntzatan. Alemanian gehien saldutako liburuen artean egon zen, J. Eccleshare editore britainiarrak irakurri beharreko obratzat... [+]
Neguko naretasun hotz eta lur etzearen ostean etor daitekeenaren promes izaten da udaberria, eta hainbatek eta hainbatetan idatzi izan diote lora dadin deika. Promesak promes, ordea: ez da inoiz udaberri ziurrik galbidean den lurrean. Ez behintzat aldaketaz edo, zehazki,... [+]
Lehengusinarekin eta haren senarrarekin landa aldera egindako irteera batean hasi zen dena. Horiek afaltzera joan eta ez ziren etxera itzuli. Haien bila atera eta horma batekin topo egin arte ibili zen protagonista. Hortik aurrera, hormak ez dio aurrera egiten uzten eta bi... [+]
Feminista eta anti-arrazistatzat duzu zure burua? Bururatu zaizu inoiz ezagutzen duzun feminismoaren historia zuria eta kolonialista dela? Kultura ez-zuriei buruz duzun ezagutza edo begirada zalantzan ipini dituzu? Ahalduntze feministaren inguruko irakurketa kritikorik egin... [+]
Soinean daramate etxea barraskiloek, bizkar-zorro kiribildua bailitzan, bizitzeko beharrezko dituztenak hara eta hona garraiatuta. Etxeak, ordea, kraskatu eta bitan bana daitezke. Bikoiztu ere egiten dira tarteka, behin-behinekoz bada ere gotorleku izatetik zama izatera igarota... [+]
Afaltzen ari zirela entzun zuten ate hotsa. Zeruko izarrek sabbata heldua zela zioten”, horrela hasten da Gaizka Arostegiren nobela labur hau, Gestapoko "zakurrek” Sara eta bere gurasoen etxeko atea jotzen duten unean. Irakurleak ondorioztatuko zuen moduan,... [+]
Oihane Jakaren poema liburua ireki eta eskaintza bi aurkituko ditugu. Aitari bata, seme-alabei bestea. Aipagarria da, topatuko ditugun poemekin lotura zuzena baitute.
Liburuaren egiturak hiru atal ditu: Hamaika urte, Hamaika hilabete eta Hamaika egun. Hamaika zenbakia asko... [+]