Euskal Herri osoko sagardoak, asko Iparraldekoak
Z enbait urtetan deskantsua hartu ondoren, etenik gabe eginen duten laugarren edizioa izanen dute aurtengoa. Aspaldidanik datorren ekimena da asteburukoa, dena den: Lapurdiko hirian tradizio handiko jaia da sagardo eguna. Hainbestekoa, non Jesus Arzallus antolatzaileak kontua jada galdua duen: “Gutxi gora behera hogeigarren edizioa izanen dela aurtengoa kalkulatzen dut”, azaldu du.
Euskal Herri zabaleko zaporeak
Ohikoak izaten dira sagardo egunak garaiotan herri askotan, baina Hendaiakoak badu berezitasun bat: Euskal Herri osoko sagardotegiak gonbidatzen dituzte. “Hamabi sagardotegi ekarriko ditugu: Lapurditik bost etorriko dira, Arabatik, Bizkaiatik eta Nafarroatik bana, eta Gipuzkoatik lau”, dio antolatzaileak. Hala ere, Ipar Euskal Herriko sagardogintzari eman nahi diote protagonismo berezia. Izan ere, espero gabe sorpresa polita hartu zutela kontatzen du Arzallusek: “Gu ekimen honekin hasi ginenean uste genuena baino dezentez sagardogile gehiago aurkitu genituen hemen”. Horietako zenbaitek sagardotegi bezala funtzionatzen dute, baina beste askok etxerako egiten dute sagardoa.
Festa herrikoi eta kulturala
Hendaiako Sagardo Egunaren antolatzailea Baleak Kultur Elkartea da baina eskualdeko beste talde ugarik hartzen dute parte egunean: Mintzaian euskal elkartea, Entzun korala, Txikitxoko haurtzaindegia, Gure Ikastola, Hendaitz Gazte Asanblada, Rugby kirol elkartea, LAB sindikatua, Antxeta Irratia, Biriatuko Ikastola edota Hendaiako presoen aldeko taldeek, esaterako, pintxoak eskaintzen dituzte sagardotegi bakoitzaren gunean. “Guk edalontziak salduta ordaintzen ditugu gastuak, eta elkarteek berriz pintxoekin ateratzen dute sosa”.
Sagardoa eta pintxoak laguntzeko trikitilariak, txalaparta eta bertsolariak egonen dira ekainaren 8ko arratsalde osoan zehar. Zer jan, zer edan eta zer entzuna egonen da beraz asteburuan Hendaiako ekimenean. Arzallusek dioen bezala, elkarlanean antolatutako festa herrikoi eta kulturala izatea da egunak duen gauzarik politena.
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi... [+]
Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]