Alferrikakoaren konkistak
La conquista de lo inutil antzezlana ikusi berri dut, Irunen, egileen jaioterrian. Atarian aktore beterano batekin solasean konpainiaz: harrigarria dela hogeita hamar urtetik gorako ibilbidea izanik nolabait baztertuak egotea, nahiz eta kritika onak eta nazioarteko aitorpena izan, nahiz eta kultuzko taldea izan bertakoentzat. “Noiztik ez dute aktuatu, adibidez, Donostian?”.
Baina ez, gaixotasuna da nagusi, eta izurrite bat da: "Batzuk ez dira isiltzen, baina herri honetako kultur arloan hori ordaindu egiten da". Isilik geratu naiz ni ere, triste, nekaturik, besteak beste aurtengo Donostia Sariko afera gogoan
Gogoan dut oraingo L’ Alakran taldearen hastapena zen Legaleon T.-ren Tombola Lear ikusi nuela 1998an, Antzoki Zaharrean, orduko antzerki jaialdian. Nola eragin zidan antzezlan hark, nola markatu zituen oholtza gainean gerora emango nituen urratsak. “Zeinen urrun dagoen emanaldi hura, Donostia hura”, eta solasean jarraitu du lagunak, “Euskal Herrian arlo publikoan sortu diren taifa erreinu batzuekin, kulturaren arloan kultura bultzatzea da gutxien inporta duena. Sanoena litzateke programatzaile lanpostu publikoak eta kultur proiektuak bost urtean behin berrikustea, antzokietako ildoak etengabe aktualizatu behar izatea eta antzerki konpainia eta belaunaldi berrien errealitatera egokitzera behartzea”. Baina ez, gaixotasuna da nagusi, eta izurrite bat da: “Batzuk ez dira isiltzen, baina herri honetako kultur arloan hori ordaindu egiten da”. Isilik geratu naiz ni ere, triste, nekaturik, besteak beste aurtengo Donostia Sariko afera gogoan: hiru aktorek lan gatazka salatu dute, elebitan estreinatzen diren bertsioetan euskarazkoaren prekarizazioa. Gatazkako bi aldeak entzun eta egon zaitezke batekin zein bestearekin zalantza dantzan, zein neurritan zauden ados ala ez, zein neurritan duzun aski informazio, baina niri zer edo zer argi geratu zitzaidan: jende askoren, gehiegiren, beldurra. Azken hamarkadetan diru laguntza lar akaparatu duten eragileei beldurra, ez ote den “normalitatea” urratuko, ez ote zaituzten hitz eginez gero programatuko edo lanerako deituko.
Teatroaren egoeraz mintzo zen La conquista de lo inútil umorez, egoerari aurre egiteko pasioa eta garra aldarrikatuz: zaila da izurrite bati aurre egitea, agian ahalegin handiegia da pertsona bakar batentzat, programatzaile, konpainia edo kultur elkarte batentzat, antzerkia industria irizpideen gainetik jartzeko borondate partekatu batentzat. Respect kultur industriari eta blablabla –benetan uste dut hor badela sistemaren barrutik gauzak beste modu batean egiten saiatzen denik–, baina ostia, denak ez du balio, ezin du balio izan! Agian beste izurrite mota batzuk asmatzea da irtenbide bakarra.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]
Ni ez dut nahi nire alaba ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Nik ez dut nahi nire alabaren eskolako haur ijitoak ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Ijito izatea ez delako mozorro bat. Ijito izatea ez delako urtean behin egiten den festa bat, arropa exotikoekin eta aurpegia ikatzez... [+]
Bidea pausoka egiten da, eta hasiak egina dirudiela ikasi nuen aspaldi xamar. Baina jendeak esaldi hori edukiz betetzen ere ikasi nahi du. Bakarrik ezer gutxi lor genezake, hasi orduko etsi, akaso. Sekulako jendetza biltzeak ere antolaketa zaildu eta ikusi beharrekoa gandutu... [+]
Ez zuen egoki jokatu, neurriak hartu behar ziren, bestela, ez dugu ikasten. Itxuraz, ez zen ohartzen egindakoaren inpaktuaz, normal jarraitzen zuen, batzuetan, ingurukoek baino itxura zoriontsuagoz. Gainera, altuegi hitz egiten du, hori ez zaio inori gustatzen. Darabiltzan... [+]
Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]
Erretiratu berri den lankide-ohi baten omenez, Historiako irakaslea. Bejondeizula!
Hezkuntza-legeek azpimarratzen dute zein garrantzitsua den ikasleengan pentsamendu kritikoa sustatzea. Baina irakasle-klaustroak, garai batean ideien eztabaidarako eta proposamenak... [+]
Mendebaldeko herrialdeetako demokrazia liberalak demokrazia minimalista baten itxura gero eta handiagoa du. Definizioaren muina litzateke hauteskunde bidezko gobernu aldaketak errespetatzen direla. Horren aldaera autoritarioari Levitsky eta Way politologoek autoritarismo... [+]
Zutabe hau idazten nengoela, gaia aldatu behar izan dut, nire arreta osoa harrapatu dutelako Trumpen muga-zergek. Azalpen gutxi beharko duzue, leku guztietan da berria, Txinako produktuei %10eko zerga eta Kanadako eta Mexikoko produktuei %25eko muga-zergak jarri dizkie. Trumpek... [+]
Euskadi irratian baineraren ordez dutxa jartzeko iragarkiak etxeko komunean obrak ya hastera animatzen duen kuña hori. Obra erraza, inbestitze txikia eta aldaketa handia iragartzen da. Komunetako sanitarioen joerak aldatu dira eta ahoz aho zabaldu da zeinen eroso eta... [+]
Lan aste laburragoak ezartzeko politika orokorra ekarriko du 2025 urteak, enpresentzako kontratazio berrietarako kostu txikiak eta lan harremanetarako aldaketa norabide eraginkorra ekarriz.
Espainiako gobernu akordioa betetzeko helburuarekin, lanaldia astean 37,5 ordutara... [+]
Greba ataritan jaso nuen zuen e-maila, posta pertsonalean. Hasieran, beste askok bezala, grebaren aurrean ze aukera ditugun jakinarazteko zela pentsatu nuen. Baina ez, grebaren aurkako mugimendu politiko eta komunikatiboa zen jasotako e-maila.
Aitortuko dizuet ahozabalik utzi... [+]
Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]
Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]
Aurreko egunean, Bilbon, lagun batekin elkartu nintzen Bira tabernan. Tar-tarrean ari ginen oso gustura eta esan nion: “Noski, Giputxia zarenez, kar-kar-kar”. Eta berak nabarmendu zuen ez zela gipuzkoarra. Nik ongi ulertu gabe, jarraitu nuen esaten, “A! ez?... [+]