Balea Zuria argitaletxean agertzeko aski kresaltsua, sakona eta urdina da Itsas bizimina (2019), itsasozale batek idatzitako poema liburu ezin zabalagoa. Ortzemuga urrunetara darama gizaki normala, eta gizaki normala epopeia baten parte dela erakusten digu. Pello Otxotekorekin (Irun, 1970) solastu naizenean edo bere aurreko liburuak hartu ditudanean –Haraindiko begiraden bila urrun hura (Bermingham, 1999), edo Goizalbaren argitan (Erein, 2007), edo Anphora baita (Alberdania, 2010)–, edo bestela kritikak irakurri izan dizkiodanean Egan-en edo beste inon, beti begitandu zait poeta bat zehatza, hizketaldi naroduna, leuna eta neurritsua. Ederra egin zait berriro kausitzea Otxotekoren idazkera hitz bakoitzari begiratua. Apalaren ahapaldiak itzuli izan balira legez sentitu naiz atzera.
Liburua heriotzari egindako kantu antologiko batekin hasten da, non festina lente doan gai beti pisutsu hau, non burdina bera ere arina bihurtzen baiten olatuen indarraren pean. Likidotu egiten da guztia: “Eta sarrailarik gabeko atean murgilduz/ keinu bat egingo dizut/ ainguraren norabidea bidelagun izan baino lehen…”.
Azken erreferentziatzat har genezakeen Anphora baita-ren ildotik Itsas bizimina ere norbere buruari egindako galderetatik abiatzen da segurantzen eremu beti labainkorrera, eta duda zein helduleku falta liburuaren beraren grazia eta gatza dira: “Bizitzaren ur-begi garbiak/ zinezkotasunaren xirripari maiz/ muzin egiten dio,/ izakia eta egia bateraezinak bailiran./ Eta guk oraindik heldulekurik ez”.
Abstraktua dena hartu eta forma eman, hara hor Pello Otxotekok bere gain hartu duen alferreko lana. Eta hala ere, lan hori aurrera zelan daroan ikustea zirraragarria da: “Neu naiz/ ene izurritea/ ene gangrena/ ene minbizia/ eta ene izatearen bizi-mina”. Pello Otxotekoren poesia dekantazio bat da irakurtaldi guztiena. Bizitako egun bakoitzaren marka ere bai. Espirituala, folosofikoa, lirikoa da bere pentsakera. Eta bere pentsakera poemetan bilduak beste eite bat hartzen du. Erretratu bat eraiki du oraingoan sufritu eta barre egiten duen gizakiarena. Bertan agertzen gara guztiok. Ez da poesia bat abangoardiakoa, ez da emozioaren puruz bihotzera iristen dena. Apurka apurka irabazten zaituen poesia-modu ia ahaztu bat da, aho-zapore gozo bat uzten dizuna eguneroko zeregin unibertsaletara itzultzen zarenean.
Memet
Noemie Marsily eta Isabella Cieli
A fin de centos, 2022
--------------------------------------------------
Kolore gorriko kanpineko kremailera ireki eta atetxotik begira gaude Lucyrekin batera. Portada honekin hartzen du irakurlea Memet komikiak. Hitz gutxiko... [+]
Bihotz-museo bat
Leire Vargas
Elkar, 2024
-----------------------------------------------------
Gazte-egarri da euskal kultur sistema. Horixe zioen Leire Vargasek Berria-n idatzitako zutabean. Odol freskoa nahi du industriak: askotarikoa eta dibertsoa. Azkenean, baina,... [+]
Norberak maite duena. Hitza gogoan, irakurketa biziz
Miren Billelabeitia
Pamiela, 2022
------------------------------------------------
Miren Billelabeitia institutuko irakaslea da, literaturzalea eta Literatura unibertsala irakasgaia ematen du duela zenbait urtetatik... [+]
Snarkaren ehizan
Lewis Carroll
Irudiak: Henry Holiday
Itzulpena eta edizioa: Manu LÓpez Gaseni
Pamiela, 2024
-------------------------------------------------------
Udaberrian argitaratu zen esku artean dugun obra hau. Alizia herrialde miresgarrian,... [+]
Argialdiak
Miriam Luki
Susa, 2023
-------------------------------------------------
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Elkar, 2023
--------------------------------------------
Iaz kaleratu zuen Miren Agur Meabek Itzulerak eleberria. Pertsonaia nagusiak gazteak direnez, gazte literatura dela esan genezake, baina literatura ona denean, gazte zein helduentzat da,... [+]
Soka-tira
Testua: Ilan Brenman
Ilustrazioak: Guilherme Karsten
Itzulpena: Ipar Alkain
Denonartean, 2024
-------------------------------------------------
Album honen bukaeran bada Benjamin Franklinen aipu bat: “Sekula ez da izan gerra onik, ezta bake txarrik... [+]
Putzua
Goiatz Labandibar
Erein, 2024
----------------------------------------------------------
Goiatz Labandibarren Putzua egun batean gertatzen den hazkunde nobela bat da: hilekoa jaisteak markatzen duena, hain zuzen ere. Edo bestela esanda, heroiaren bidaia bat,... [+]
Barkamena existituko ez balitz bezala
Mariana Travacio
Erein, 2024
---------------------------------------------------
Izenburuak autolaguntza liburu batena eman lezakeen arren Ereinek narratiba sailean argitaratu duen western itxurako testua da honako hau. Fernando... [+]
Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre
Elkar, 2024
-----------------------------------------------------
Josefa Agirre Etxeberria frankismo garaian neskame aritu zen emakumeetako bat izan zen. Hamalau urterekin deserriratu ondoren, bizitza osoan zehar bizilekuz aldatzera... [+]
Antzerkiaren labirintoan I
Ander Lipus
EHAZE eta Susa
---------------------------------------------
Ander Lipus antzerkigileak EHAZE eta Susarekin argitaratu ditu bere autobiografia teatrala eta antzerkiari buruzko argitalpenak. Antzerkiaren labirintoan I. Bitakora... [+]
ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.
"Arrats arrunt bat zen. Zapoarentzat”. Arrats hori da Maite Mutuberriak album honetan kontatzen diguna. Oso testu gutxi du liburuak, eta irudiek ederki kontatzen digute istorioaren nondik norakoa.
Hasieratik ikus dezakegu ilustrazioetan zapo handi eta lasaia,... [+]
Liburu honetara hurbiltzen denak lehenbizi G. Mabire-ren irudiekin egingo du topo. Komikiaren estiloko irudiak dira, trazu oso zehatzak eta kolore bizikoak, pertsonaiak eta egoerak erraz interpretatzen laguntzen dituztenak. Irudi horiek testuarekin bat datoz: laburra eta zehatza... [+]
Lan kontu bat dela eta berrirakurri behar izan dut liburu zoragarri hau. Teoria, genealogia eta historia feminista batzen dituen liburu motz honek kritika ugari izango zituelakoan sarean begiratu eta, sorpresa! bakarra aurkitu dut, Irati Majuelok Berria-n idatzi zuena.