Gero eta gehiago begiratzen diogu gure bizimoduak ingurumenean sortzen duen arrastoari. Eskerrak! Gaur bertan jakin dut munduan erabiltzen den pestiziden ia heren bat kotoia (Gossypium spp) ekoiztera bideratzen dela. Kotoia? Nola leike!
Egungo kotoiaren erabilera nagusia arropa da. Arroparekin ikaragarrizko jana egiten dugu. Merke-zurrean erosi eta hiru aldiz jantzi ondoren berriago bat janzteko hura baztertu. Gakoa ez da berria jantzi beharra. Gakoa eskuera duguna merke-zurrean saltzen dela baizik. Prezioak ahalbideratzen du kotoizko arropak baliorik ez izatea. Kotoia bera ezer gutxi da, eta eskulana esklaboa.
Arroparen industria batzuk aspaldi jabetuak dira balioaren garrantziaz. Kalamuaren (Cannabis sativa subsp sativa) zuntza aspaldiko ezaguna da ehungintzan, eta gero eta indar handiagoa hartzen ari da bere langintza.
Beste batzuek birziklatutako plastikozko botilak erabiltzen dituzte ehuna sortu eta arropa egiteko. Plastikozko jantziak. Horiek beste sagardotegi bateko upela dira. Baina merezi dute azterketa sakonxeago bat. Izan ere, gaur egun itxura jakin bat eman nahi duenak (mendizale, kirolari...) plastikozko janztura behar du soinean. Arropa hori garbitzen den bakoitzean askatzen duen plastikoak ikaragarrizko kutsadura sortzen omen du uretan. Baina horiek ez dira landareak...
Austrian pagoaren (Fagus sylvatica) zuntzarekin sortzen dute arropagintzarako ehuna. Urteak daramatzate langintza horretan eta itxura guztien arabera etorkizun latza du. Gero eta gero ikusten da. Soinean daramazun galtzontziloa balio duena ordaindu baduzu, agian pago ehunez egina da.
Plastikozko mendiko galtza daraman jende askok lehen kotoizko blue-jeana zeraman. Bada, ingurumena zaintze aldera, badator asun ehunez (Urtica dioica) egindako jeana. Frantziako Velcorex-Matières enpresak sortu du, eta asun ekoizle bila dabil. Gure lur hezeetan erraz etortzen da, eta ez du pestizidarik behar, saiatu beharko. Jantzi eta probatzeko adinako batzuk egin dituzte. Lasai, ez dizu izterra erresuminduko...
Haziak nola egin azaltzen duen jakintza praktikoa eta hazietan datzan ikuspegi politikoa. Biak uztartu dituzte Haziak liburuan Miguel Arribas Kelo-k eta Marc Badal-ek. Hamaika auzi baitaude jokoan hazi bakoitzean: biodibertsitatea vs estandarizazioa, autonomia vs menpekotasun... [+]
Liburuaren lehen aurkezpena irailaren 20an izango da, ostiralarekin, 18:30ean Azpeitiko Elikagunean. Bertan izango dira Miguel Arribas Kelo eta Marc Badal egileak, Markel Lizasoain itzultzailea, Maitane Gartziandia diseinatzailea eta Dani Blanco argazkilaria. Egileen azalpenak... [+]
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]
Amarengandik hurbil bizitzea gustatzen zaie. Ez dira urrutira joango santio-belarraren (Jacobaea vulgaris) haziak, eta haiengandik jaiotako landareak, familia osoa, amaren eta amonaren aldamenean hazi eta biziko dira. Familia tzarra, izan ere landare bakoitzak sasoi batean... [+]
Hegazti buruhandia dugu hau, baina ez egoskorra delako, baizik eta fisikoki buru handia duelako. Horregatik da ezaguna hegazti hau, euskaraz erabiltzen diren izen askok bere begi eta buru handiari egiten diote erreferentzia: buruhandi, txorihandi, begihandi, ahohandi…... [+]
"Kaixo Garbiñe! Asko gustatzen zait egiten duzuna. Ugalkortasunarentzat sendabelar baten bila ari naiz baina zure liburuan ez dut aurkitu. Bizi naizen lekuan inork ez daki horri buruz”. Mezu hori jaso nuen hilabete dela Instagrameko pribatutik eta eragin... [+]
Nafarroako Hazialdekoren, Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkartearen (BLE) eta Gipuzkoako Biolurren arteko elkarlanetik sortu berri da HoBBea, mugaz gaindiko proiektua. “Garien bueltan bagenuen aspalditik harremana gure artean, baina, nolabait, harreman horiek... [+]
"Nai dezu katillu bat borraja loriak?”, idatzi zuen 1906 eta 1908 artean Baserritarra aldizkarian argitaratzen zituen artikuluetako batean Biktoriano Iraola Aristigietak. Borraja (Borago officinalis) sendabelar sonatua izan da: eztula baretzeko, diuretiko,... [+]
Beste hainbat intsekturen kasuen modura, hau ere “tigre” hitzaren itzalpean izendatzen dute herrialde batzuetan. Jakina, halako izena jarriz gero espero zitekeen ehizarako trebetasuna ezin falta! Eta halaxe da, bai.
Mugitzeko eta ibiltzeko zailtasunak dituzten 5 urteko bi ikasleri asteroko baso-eskola saioa egokitu zaie Irungo ikastetxean: muga eta beldur artean hasitako erronkak onura, garapen eta ikasketa handiak izan ditu. "Oso babestuta dauden ikasleak dira eta basoan aske uzteak... [+]
Bigarren urtez segidan hartu du Habelarte baserritarren elkarteak Leitzako festetan, Gaztetxean, afariak emateko ardura. Nafarroako Mendialdeko ekoizle agroekologikoen produktuekin osatu dute eguneroko eskaintza, eta ehunka lagun pasatu dira abuztuaren 10etik 14ra haien... [+]
Baratzerako udako nagiak astindu ditzagun. Lehen udazkenean izaten zen sagardoaren txotx denboraldiaren hasiera, orain neguaren zilborrean izaten dugu. Ezagun katalanen bat duen edozeinek pentsa dezake sagardo gozoa calçot tipula erreekin dastatzeko atzeratu eta sortu... [+]
Errekastoa bizi doa harri eta harkaitz artean. Ur salto txikiak, ur lasterrak eta putzuak nahasten dira ibilguan zehar. Hotza dago ura, baina hala du gustuko uhandre piriniotarrak. Izan ere, korrontearen kontra igeri egitera ohituriko anfibio txiki honek ez du edozein bizitoki... [+]
Aurreko urte bukaeran Elizondoko zahar-etxearen kudeaketa publifikatzeko jauzia eman zuen Baztango Udalak, eta geroztik, haren esku gelditu da egoitzaren antolaketa. Eskualdaketa horrekin batera, elikaduraren alorrean eraldaketa sustatzea izan da udalaren erabakietako bat... [+]
Bolada harroan da. Ondo harroan. Etxe ondoraino etorri zaizkigu bere arboladiak, ahuakatediak. Ahuakatea gero eta sukalde gehiagotan ikusiko duzu eta osasuntsua dela entzungo duzu barra-barra. Bere izenak dioen bezala, Persea americana, Ameriketatik dator, zehazki Mesoamerika... [+]