Enpresa kultura... zaharra
Antonio García Fernández lan harremanen modernizazioaren aitzindaria izan zen. 1957an, Jotsa enpresa eraikitzailea sortu zuen Madrilen. Frankismoaren babes osoarekin, langileentzako auzo asko eraiki zituen, hirigintza traketsa eta baldintza txarrak baliatuz. Baina, Antonio jatorra eta enplegatuen gertukoa omen zen: “Ez dut inoiz inor kaleratu, eta inor ez da inoiz nire enpresatik beste batera joan, eskaintza hobe baten bila”, azpimarratzen zuen aukera zeukan bakoitzean. “Familia-enpresa gara, 1.000 lankideren familia; gurea odola-loturatik harago doa; kapitala eta lana uztartzen ditugu Espainiaren zerbitzura”.
Bere enplegatuentzako jaiak antolatzen zituen eta “denok gara enpresa” leloa asmatu omen zuen. Opus Deiren supernumerarioa zenez, erakunde horren oinarriak praktikan jartzen zituen, frankismoari geruza xumea eta adeitsua emanez. Ez da harritzekoa, beraz, Lan Merituen Urrezko Domina Francoren eskutik jaso izana. Agian, ez du garrantzia handirik, baina Antonio Garciak Jotsa sortu zuen bere aitaginarrebari esker, Juan Obregón Toledo. Bere bazkide kapitalista zen, eta bide batez, urteen poderioz Ana Obregón ospetsuaren aitona ere bihurtuko zena.
Adegik gaur saltzen duen enpresaren kontzeptu berria (“proiektu partekatu bat”), 60ko hamarkadako Opus Deik “lokarri organiko batek lotutako kausa komunen aldeko gizonen taldea” deitzen zuen
Ikusi dugunez, Adegik gaur saltzen duen enpresaren kontzeptu berria (“proiektu partekatu bat”), 60ko hamarkadako Opus Deik “lokarri organiko batek lotutako kausa komunen aldeko gizonen taldea” deitzen zuen. 1967an Francok emandako Urrezko Dominaren oinordeko enpresariak gugandik oso gertu daude. Formula bera saldu nahi digute, gaur egungo power pointak, kolorezko grafikoak eta txosten dotoreak erabiliz, frankismoaren zuri-beltzezko NO-DOaren ordez.
Euskal patronalek “hirugarren bidea” ere deitzen diote: ez dago ugazabarik, ez langilerik. Ez, beraz, interes ezberdinik ere. Denok txalupa berean arraunean, denok norabide berean. “Enpresaren eta langileen harremanak zuzena izan behar du”, eta gutxi batzuen helburua (etekinak handitzea) denon xedea bihurtu behar da, “proiektu partekatu batean, lan harremanen blokeoa gaindituz”.
Hain zuzen ere, eta beste adibideen artean, hor dago Sidenor (Azpeitia) enpresan gertatutakoa: kaleratze eta erregulazio-espedienteak erabilita, jabeek “kultura berria” abian jarri dute, langileen ordezkaritza saihestu nahian. Obregonen aurretiko opustarrak bezainbeste meritu egin dutenez, eta 1967an Francok egin zuen antzera, aurten Adegi patronalak Enpresa Kultura Berria saria eman dio Sidenorri. Baina sasikultura hori oso zaharra da. Ana Obregonen aitona baino zaharragoa. Orain esplotazioari kolaborazioa deitzen diote. Kolorez, hori bai.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Erribera, historian, sekula euskalduna izan ote den; horra hor Nafarroan, duela berrogei urtetik hona, hainbestean behin errepikatzen den eztabaida bizantziarra (eztabaida bizantziarra: eztabaida alferrekoa, zeinean alde bakoitzak ezin baitizkio frogatu bere baieztapenak beste... [+]
Etxez aldatzen naizenean, edo, areago, norbait etxetik joaten denean, oroiminak hartzen dizkit burua eta bihotza. Orduan hasten naiz zer gordeko dudan eta zer ez erabakitzen saiatzen. Izan ere, objektu guztiek lotzen gaituzte zerbaitetara, edo norbait ekartzen digute gogora;... [+]
Estatu poliziala kanpora! Abesten dute negar-gasen leherketen artetik. Gaztetxo konprometituak, amatxi militanteak, aurpegi estaliak, edo ez, pailazoak, musikariak, sindikalistak eta politikariak, kaskodun medikuak, laborariak traktore gainean... Landa-eremuan zein hirian,... [+]
Ezaguna da enpresa frantses batzuek (Thales, Airbus, Dassault) aspalditik laguntzen dutela Israel haren ekipamendu militarra osatzen. Disclose elkartearen inkesta baten arabera, berriz, Frantziako Gobernuak berak hornitu dizkio osagai elektronikoak Israeli, Gazako zibilak... [+]
Gauzak ez dira horrela, gauzak horrelaxe daude. Esaldi hori iltzaturik geratu zitzaidan Gorka Urbizuren diskoa osorik eta patxadaz entzun nuenean. Uste nuen aurkikuntza itzela egin nuela identifikazio horrekin, inozentea ni! Gerora ohartu naiz, merchandising-erako leloa izateaz... [+]
Krisi existentzial dezente ditut inguruan. Nerabezaroa/gaztaroa itxurakerian pasa, antzezten helburu zutena pertsona onak (ona izanik justua, ez denari baietz esaten dion lerdoa) izatea, benetako bizitza bat bizitzea zela, are, iraultza egitea, eta, orain, berrogei urteak pasa,... [+]
Gizakiontzat ez da inoiz erraza izan lasai pentsatzeko denbora tarte luzeak hartzea, bizimodua aurrera ateratzearen ardurarekin bizi gara, bai geurea zein geure ondorengoena. Bizitzeko izan dugun aukera honetan, ahalik eta ongien nahi ditugu gauzak egin. Ardura horiengatik,... [+]
Espainiako Estatuko espetxeetatik Euskal Herriratu gintuztenetik Zaballako espetxean komunikazioaren alorrean gabezia ugari topatu ditugu. Aurrez aurreko gutxiago eta laburragoak dauzkagu, lokutorioko bisitak baldintza tekniko kaxkarretan gauzatu behar izan ditugu eta telefono... [+]
Europar sentimendua duen lagun gutxi ditut, ez dakit europartasuna identitate bat izatera iristen ote den. Baina Europara bidaia egiten dugunean, adiskidetasun bat atera daiteke, ze gurean eta bertan gertatzen den lurraldetasun norabide nagusiak elkarbanatuak dira; bertan... [+]
Osatu dira, horretarako bitartekoak jarri, eta nahiko azkar. Ze lasaitua, dena isildu denean. Baina balantza handia izan da, eta begien atzean izu bat gehiago pilatu zaie, uneren batean pentsatu dutelako, gainera, agian, ez zirela inoiz itzuliko, edo ez guztiz. "Pasa... [+]
Baserritarrek badute oporrik? Galdetu dute eskolan. Ezezkoa erantzun dute ikasleek. Orduan, egunero lanean, baserritar izan nahiko zenukete etorkizunean? Eta inork baserritarra izan nahi ez badu, nork egingo du guretzako janaria? Airean gelditu da galdera.
Pertsonaren osasun... [+]