Mussoliniren gorpu ibiltaria
Giulino di Mezzegra (Italia) 1945eko apirilaren 28a. Benito Mussolini diktadore faxista eta Clara Petacci maitalea fusilatu zituzten, Suitzara ihesi zihoazela partisano komunista talde batek atzeman ondoren.
Biharamunean, Milango Loreta plazako gasolindegian, gorpuak buruz behera zintzilik jarri zituzten, eta jendetzaren esku utzi.
Handik egun batzuetara Nazio Askapenerako Batzordeak diktadorea Milango Hilerri Nagusiko izenik gabeko hilobi batean ehorztea erabaki zuen, haren jarraitzaileen pelegrinazio gune bihur ez zedin. 384. hilobian sartu zuten, baina handik urtebetera, 1946ko apirilean, faxista talde batek gorpua non zegoen jakin zuen. Mussoliniren arrastoak lapurtu eta auto baten maletategian sartu zituzten, haiekin zer egin garbi jakin gabe.
Egoera (eta kiratsa) eutsiezina zenez, Sant’Angelo komentuko apaiz bati uztea erabaki zuten. Hasieran, apaizak ez zuen ezer esan, baina lapurretaren berri zabaldu zenean, Milango artzapezpikuari esan zion diktadorearen gorpua hantxe zegoela. Elizako goi karguak gobernura jo zuen zuzenean. Orduan, gorpua isilpean hiriko aldirietako beste komentu batera eramatea erabaki zuen, Cerro Maggiorera.
Baina han ere ez zuen luzaroan atseden hartzeko aukerarik izan. Aldarepean presaka ehortzi zutenez, berehala meza entzutera hurbildutakoak kiratsa sumatzen hasi ziren eta komentuko arduradunak gutxitan erabiltzen zen gela bateko armairuan sartu zuen Ducea. Eta hantxe egon zen 1957. urtea bitartean.
Urte hartan gobernuak familiaren eskakizunei men egin zien, Mussolini armairutik atera zuten, eta Predappio jaioterrian familiak zeukan kaperan ehortzi. Hantxe dago egun, eta urtero milaka kuxkuxero eta jarraitzaile hurbiltzen dira bertara. Monumentu arranditsu batean ez dago, behintzat, eta 1952an Italiako Gobernuak faxismoaren gorespena legez debekatu zuenez, pelegrinazioak legea hausten duela iritziko baliote, neurriak hartzeko aukera legoke, 2011n Alemanian Rudolph Hessen arrastoekin egin zuten moduan.
Hitlerren albokoa Spandauko espetxean hil zen 1987an eta orduz geroztik Wunsiedel herriko hilerrian zegoen ehortzita. Neonazien pelegrinazio eta omenaldi gune bilakatzen ari zenez, 2011ko udan, hilobia eraitsi zuten, eta Hessen hezurrak hobitik atera, erraustu eta itsasoan bota zituzten.
Bitartean, Madrilgo San Lorenzo del Escorial udalerriko Erorien Haranean, diru publikoz mantentzen den ondarean...
Japonia, 1945eko abuztuaren 6a eta 9a. AEBek bonba atomiko bana bota zuten Hiroshima eta Nagasaki hirietan milaka eta milaka hildako eraginez; kopuru zehatzik ez dagoen arren, urte horren bukaeran hildakoak gutxienez 210.000 inguru izan zirela diote kalkulu zuhurrenek. Baina... [+]
Ospitalepea, 1944ko ekainaren 27a. Soldadu alemaniarrek sarekada egin zuten Zuberoako 80 biztanle inguruko herri txikian. Zortzi lagun hil zituzten zigor-ekintzan eta hemeretzi atxilotu, guztiak zibilak; horietatik bederatzi deportatuko zituzten eta kontzentrazio esparruetatik... [+]
Normandia. 1944ko ekainaren 6a. Overlord operazioa abiatu zuten: Britainia Handiko, AEBetako eta Kanadako milaka soldadu Normandiako hondartzetan lehorreratu ziren, Bigarren Mundu Gerraren eta, beraz, historiaren norabidea goitik behera aldatzeko. Edo horixe da behintzat duela... [+]
Hari buruzko aipamenik apenas iritsi zaigu historia liburuetan, baina Jesús Carrera Olascoaga (Hondarribia 1911 – Alcala de Henares 1945) Espainiako Alderdi Komunistaren idazkari nagusi izatera iritsi zen. Frankistek atxilotu, torturatu eta fusilatua, bere... [+]
Genozidioa zoritxarrez modan dagoen hitza da. Rafael Lemkinek 1946an egin zuen definizioaren arabera, “talde nazional, etniko, arrazazko edo erlijioso bat erabat edo partzialki suntsitzeko asmoz egindako ekintzak” dira genozidioa. Ekintza horiek “taldeko kideak... [+]
Urtero bezala, Terres de Mémoire(s) et de Luttes elkarteak Gurseko kontzentrazio esparruan egondako presoak omendu ditu. Horietako asko Euzko Gudarosteko eta armada errepublikarreko kideak ziren. Francoren aurka aritutako beste hainbat, eta Hitlerren eta Mussoliniren... [+]
Otsailaren 21ean Missak Manouchian eta Melinée Assadourian senar-emazte armeniarren gorpuzkiak Pariseko Panteoian sartuko dituzte ohore guztiekin. Poeta eta partisano komunista, Manouchianek ekintza ikusgarriak gidatu zituen Bigarren Mundu Gerran okupaturiko Frantzian,... [+]
Zuloan sartuta egotea ez duk txarrena –esan zion Manuk–, txarrena duk ez jakitea noiz aterako haizen, edo inoiz aterako haizen ere. Lander Garroren Gerra Txikia nobelan, non gerra bateko iheslarien gorabeherak azaltzen dituen, pertsonaien artean, Anna Frank dakarte... [+]
1936ko Gerra amaitzear zela, Franco diktadoreak Pirinioetan milaka bunker eraikitzea agindu zuen. Mendian horiek ikusten aspaldi ohituak gaude, baina ez genekien defentsarako lerro erraldoi bat osatzen zutela, eta azken urteetan berreskuratzeko ekimenak jarri dira abian. Izan... [+]
Palestinarrek pilotu israeldar bat bahitu, epaitu eta urkatuko balute, ez litzateke gauza bera?”. Halako eta bestelako galderei erantzun nahian, Hannah Arendten Eichmann Jerusalemen liburua abiapuntu izanda, mahaiaren bueltan elkartu ditugu bi filosofo eta politologo bat,... [+]
Karl Adolf Eichmann (Solingen, Alemaniako Inperioa, 1906 - Ramleh, Israel, 1962) Alemania naziko SSetako goi-mailako ofiziala izan zen, bereziki ezaguna Azken Konponbidea edo Azken Soluzioa deitu zitzaioneko “arduradun logistiko” gisa izendatu izan delako... [+]
Aurten 60 urte bete dira Hannah Arendtek Eichmann Jerusalemen liburua kaleratu zuenetik. Urte bat gehiago pasatu da Adolf Eichmann funtzionario nazia, Holokaustoaren "arduradun logistikoa", Israelen urkatu zutenetik. Eichmannen epaiketaren jarraipen... [+]
Bigarren Mundu Gerran zehar Belgika, Frantzia eta Euskal Herrian soldadu eta hegazkin pilotu aliatuak laguntzen zituen erresistentzia sarea izan zen Comete. Angelun kokaturiko Comete Sarearen Lagunak elkarteak antolatu ditu erresistentzia... [+]
Madril, 1939. Hiria frankisten esku erori baino lehen, munduko faxismoaren aurkako hiriburutzat jotzen zen, gobernu errepublikarraren propaganda eta gerra garaian handik pasatako intelektual antifaxista ezagunak medio. Garaileek hiriburua Sevillara, Salamancara edo Burgosera... [+]
Espainiako Estatuko Ciudad Realen Anisio Castilloren gorpua berreskuratu dute talde memorialistek berriki, 1943an bere buruaz beste egindako errepublikarra, frankistek bera eta bere familia bakean utz zezaten. Ez da gauza berria, etsaiek harrapatu baino lehen suizidatzeko joera... [+]