Halabeharraren ezustekoak
Tommy Caldwell eskalatzailea, etikako eskoletan planteatzen zitzaizkigun dilema horietako baten aurrean jarri zuen behin patuak. Kirgizistanera joan zen 2000. urteko abuztuan, beste hiru lagunekin, urruti hartako mendietan eskalatzera. Han zirela, herrialdeko gobernuaren kontrako matxino batzuek bahitu zituzten, eta gertu ikusi zuten beren bizien akabera. Eskalatzaile eskarmentua baliatu zuen Caldwellek bahitzaileetako bat labarretik behera bota eta lagunekin eskapo egiteko.
Utilitaristak berehala onetsiko du Caldwellen ekintza, lau bizik bakarrak baino gehiago balio duela argudiatuta; kantiarrak, ordea, inperatibo kategorikoa gogoraraziko du, gizakia ezin dela bitarteko gisa erabili. Haatik, nire irudiko, historia honetan interesgarriena hauxe da: errealitateak zaila izaten duela eredu teorikoetara egokitzen. Izan ere, Caldwelli zalantza geratu zitzaion, ea bahitzailea hil gabe ere bizirik jarraitzeko moldatuko ziratekeen; horregatik ibili zen denbora luzez kulpak jana. Halabeharrak, baina, bazuen beretzat ere gozorik: urte batzuk geroago, bahitzailea trantze hartatik bizirik atera zela jakin zuen. Printzipio moralak baino aringarriagoak izaten baitira halabeharraren ezustekoak.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Enpresa batek Irimo mendian zentral eolikoa eraikitzeko asmoa zuela iragarri zigun aspaldi batean haize kolpe batek. Gehienek ezin zuten sinistu, inondik ere. Are gutxiago Irimo mendiaren orografia eta izaera harritsua ezagutzen dituztenek. "Baina ba al dakizu ze nolako... [+]
Mundu mailako ekonomiak gorakada nabarmena izan zuen COVID-19aren ostean. Orain, baina, gorakada hori agortze-fase batera heldu den zantzuak agerikoak dira, krisi klimatikoak nabarmen baldintzatuta: munduko potentzia nagusien ekonomiaren hazkunde-tasa murrizten ari da,... [+]
Nire lehendabiziko poema liburua argitaratu nuenean errezitaldi bat ematea eskaini zidaten unibertsitate batean. Musikariak dirutan kobratu zuen eta niri Jorge Oteizari buruzko liburu bat eman zidaten, hartu ez nuena, baneukalako etxean. Horixe izan zen onartu ditudan eskaera... [+]
Ekainean jarri du martxan Bilboko Udalak Emisio Gutxiko Eremua, irailera arte isunak jartzen hasiko ez bada ere. Neurri horrek auto zaharren sarrera mugatuko du Bilboko zabalgune burgesera astelehenetik ostiralera. Hasiera batean 2000. urtea baino lehen matrikulaturiko... [+]
Badirudi hamasei urteko semea buruhauste handirik gabe ari zaigula batxilergoaren ondotik jarraituko duen bideari buruzko gogoetak egiten. Batean, batxilergoko gai berezien hautaketari buruz hitz egiten digu, bestean, egin beharko dituen pausu administratiboei buruz, galderarik... [+]
Kapitalismoan lana salgai bat da, beraz, ohiko ekonomialarien pentsamoldea jarraituz, eskaintza eta eskariaren arteko orekak bai prezioa, bai kantitatea erregulatu beharko lituzke. Agerikoa denez, hori ez da errealitatean betetzen. Emango balitz, lan harremanak leherraraziko... [+]
Zutabe hau idazteari uko egin behar nioke, baina berandu da. Hauteskundeak izan dira Frantzian. Non dago Frantzia? Bai, hemen goian, iparraldean; baina, munduan, ez dakit oraintxe non dagoen Frantzia, noren zer den. Eta ez dakit noiztik begiratzen diodan ia soilik... [+]
Badator uda, eta horrekin batera, herri, auzo eta hirietako jai herrikoiak. Jaiak beti izan dira aldarrikapen sozial eta politikoen, auzokideen arteko harremanen eta euforia herrikoiaren aterpe. Gure kaleak hartzen dituzte, eta egun batzuez autogestioaren, desberdinen arteko... [+]