Lanean ongizateaz
Iaz, Baigorriko ibarrean kokatua den Aldude aldeko aldean sei hilabetez bildu ziren herritarrak, lanaren kontzeptuaz gogoetatzeko: zer den lanari lotutako sinbologia, nolako tokia duen lanak gure bizietan edo tokiko ekonomian, eta abar. Gauza batek harritu ninduen solasaldietan: Ongizatea lanean gaia agertzean, herritar gehienek adierazi zuten ez zutela horretaz mintzatzeko gogorik, iduri eta balio gabeko gaia zela, denborarik galtzea merezi ez zuena. Zenbaitzuek halere horretaz hitz egin nahi izan zuten. Besteek erantzun zieten normal zela lana zailtasuna, arrangura eta minarekin lotzea, lana betidanik eginbehar dorpe eta latza delako. “Benetako euskaldunek” bekatutzat zeukaten alferkeria.
Baserri aldean, baita hirietako lantegietan ere hedatua den ikusmolde horrek badu zerikusirik Biblia-k azaltzen duen lanaren kontzepzioarekin, hain zuzen ere Jainkoaren madarikazio edo zigor saihetsezinarekin. Erran beharrekoa da, Ipar Euskal Herriari dagokionez bederen, hizkuntzalari frantsesek beren falta badutela ere lanaren ikusteko manera horretan. Alabaina, orain arteko linguista eta orokorrean irakasle gehienek erakutsi dute frantsesezko travail hitza latinezko tripaliare aditzetik datorkeela, horrek erran nahi duelarik “sufriarazi, torturatu trepalium tresnarekin”. Lan egitea torturatua izatea liteke, fisikoki lehenik, ondotik moralki. Gainera, Blaise Pascal XVII. mendeko filosofoaren gogoeta famatuen ildotik ariz, uler daiteke oinaze hori onartzekoa dugula. Ezen, logelan geldirik egoten bagina, nagi, galdera existentzialak bururatuko litzaizkiguke, eta heriotzari buruzko pentsaketek eroarazi gaitzakete. Aterabiderik ez, beraz: lana ezinbesteko pairamena genuke, bizi osoan onartu beharra, sufrimendu handiagoak, hots existentzialistak, ez gaitzaten leher. Horra hor bidea zabaldua daukatela ameskeria saltzaileek, aisialdi hutsal banatzaileek.
Bizkitartean, hizkuntzalari frantses berri batzuek frogatu dute travail hitzak, trabajo izenak bezala, etimologikoki erran nahiko lukeela “xede berezi bati buruzko tentsioa, oztopoak oztopo”. Hara non lan egitea bilaka daitekeen indar baikorra: bizitzari zentzua ematen dion oldarra. Arrunt bestelako ideologia batean oinarritu dezakegu gure burua horrelako azalpenarekin.
Hizkuntzalaritzatik datorren anekdota esanguratsu horrek ongi islatzen du, ene ustez, egungo lan mundua. Gaztetan loratze menturan hautatzen da lanbide bat edo bestea, hainbat traba gaindituz, baina gero eta zailago da oso ongi sentitzea lanean, nagusien edo gizartearen presioa sentitzen duelako, lan zama gero eta handiagoa bere gain hartu behar duelako, haurrik eta familia bizitza sanorik ez edukitzea aukeratu behar duen lan erritmoarengatik, etengabeko beldurrean iraun behar duelako.
Lanean ongi izatea lan ona egiteko eta lanean zoriontsua izateko, hori bai dela egungo erronka premiatsuenetarik.
Gogora heldu zait hemen Jean de La Fontaine idazle jeinutsua. Ez zuen gizarteak inposatutako lan torturatzailerik egin bere bizitzan, idazle soila izan zen –eta probokazioz bere epitafiotzat hitz hauek asmatu zituen: “Honek denbora ongi baliatu zuen: erdia lotan, bestea alfer”. Baina idazle gisa langile miresgarria izan zen, Laborariak eta honen haurrak alegian agertzen den gisara, lanak edozein altxorrek baino gehiago aberastu baitezake jendea –lanean ongi sentituz geroz–.
Jan-edanean zeuden denak, itxuraz alai, baina baten bat urduri zebilen aperitibo eta aperitifa artean. Bigarrenez jasoko zuen saria, baina eskuetan edukiko zuen lehenbizikoa izango zen. Eta urduri zegoen, oroigarriak bulegora heldu beharra zeukalako, joder. ARGIA Sariak ez dira,... [+]
Gauzak bizi eta azkar aldatzen badira ere, zenbait kontu ez dira aldatzen: Argia Sarien ekitaldia da horietako bat. Horixe esan dio kronikagile honi beharrera etorri den kanpoko kazetari batek, ARGIA asko aldatu dela esatearekin batera, sari-banaketa hasi aurretik. Onerako ari... [+]
EITB Kultura telebista saioak jaso du Argia Saria euskal kulturgileen lana bistaratzeagatik, Euskal Herriko txoko guztietako proiektuak telebista publikora ekartzeagatik, eta egiten duten kalitatezko ikus-entzunezkoagatik. Saria Leire Ikaranek eta Kerman Diazek jaso dute, Berde... [+]
Prentsako Argia Saria Irutxuloko Hitza-rentzat izan da, eskuin muturraren igoerari egindako jarraipenagatik eta talde erreakzionarioen benetako aurpegia erakusteko kalean hor egoteagatik. Aurten 20 urte beteko ditu Donostiako hedabideak. Aizpea Aizpurua, Andrea Bosch,... [+]
Entzunezko Argia Saria BaDA!bil podcastak jaso du, Hiru Damatxo ekoiztetxeak ekoitzitakoa, eta Gerediaga elkarteak eta EITBk finantzatutakoa. Podcastak kulturgintzan dabiltzan lau mahaikidez osaturiko bost mahai inguru jaso ditu Durangoko Azokaren bueltan. Saria jaso dute Amets... [+]
Hamabost urteotan gazteenen artean euskara sustatzeko egindako lanagatik eta lortutako arrakastagatik, Merezimenduzko Argia Saria Ene Kantak proiektuarentzat izan da. Saria Nerea Urbizu, Fermin Sarasa eta Jesus Irujok jaso dute.
Seme-alabek lehen mugikorra izateko adina atzeratzeko eskolaz eskola egindako lanagatik eta lortutako emaitzengatik, ikastetxeak mugikorrik gabeko arnasgune izateko borrokagatik, kanpaina onenaren Argia Saria guraso elkarteek osaturiko Altxa Burua ekimenarentzat izan da... [+]
Galtzaileen herri ondarea sarean jartzeko erakunde publiko batetik egindako ahaleginagatik, ahots gabeen ahotsa entzuteko aukera emateagatik, eta batez ere, Nafarroak aitzindari izaten segi dezan oroimen historikoa berreskuratzeko bidean, Interneteko Argia Saria Nafarroako... [+]
Onintza Irureta Azkunek egin du hitzartzea ARGIAko lantaldearen izenean:
"ARGIAko komunitatea osatzen duten milaka lagunetako batek berriki adierazi digu batzuetan ARGIA iluna dela, barruak mugiarazten dizkion albiste gogorrak daudela. Lan ona egiten dugula, baina... [+]
Sei sari banatu ditugu aurten: ikus-entzunezko saria EITB Kultura telebista saioari eman zaio, prentsako saria Irutxuloko Hitza Donostiako hedabideari, entzunezko saria BaDa!bil podcastari, interneteko saria Oroibidea bilatzaileari eta komunikazio kanpaina onenaren saria Altxa... [+]
Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.
Estatuaren biolentziaren biktima gisa onartzeko 125 eskaera egin zaizkio Nafarroako Gobernuari 2023an eta 2024an. Horietatik 41 onartu dira. Egiari Zor eta Torturatuen Elkarteak ongi baloratu dute egiten ari den bidea.
Arizona
Aktoreak: Aitziber Garmendia eta Jon Plazaola..
NOIZ: urtarrilaren 26an.
NON: Berrizko Kultur Etxean. plazan.
-------------------------------------------
Arizona eta Mexiko banatzen dituen muga zaintzera abiatu da Idahotik Margaret (Aitziber Garmendia) eta George (Jon... [+]