Trama filosofikoak
Manu Lopez Gasenik lehen poema liburua du Aldi baterako hauxe, azaletik bertatik hasita klasizismoari emana, idazkeraz ere neurritsua, kultua eta erreferentziaz betea. Michelangeloren esklabuen antzera, poetak ere bizitza guztian idatzia baina atera gabea zeukana atera du kenduz-kenduz: “Munduaren ifrentzua/ ikusi dut/ mirailaren beste aldean/ untxi zuriaren xerka./ Une horiek guztiak/ denboran galduko dira/ malkoak euripean bezala.// Amaiera baino lehen/ esateko ordua zen”.
Liburu honek badu kritika sozialik. Badu, halaber, lirismoaren puruz eta poesia deskriptiboa eginez edertasun formala bilatzeko helburu bat ere noizbehinka. Igartzen zaio metafisikarako joera, baita. Baina poesia filosofikoa begitandu zait batez ere, zentzu hertsian. Aspaldi irakurri gabea nengoen pentsamenduan hain sakon ari den lanik, hain harrituta geratzen denik eskulturekin, poetekin, denborarekin.
Errepasoa egiten zaio hemen bukatu gabe utziko dugunari. Heriotzaz eta haren gaindikoaz badaude erreferentzia bat baino gehiago. Gu zer garen barruntatu gura luke idazleak, zergatik bizi garen hausnarrean, zergatik den enigma bat azken puntuaren ostean datorrena. Apenas dagoen pertsonaiarik, ezpadira soslaiak: gaixo dagoena, alter ego bat edo beste, norbere eskuak, umeak…
“Aienatu da kantua/ joan dira koloreak/ zuritasuna da nagusi.// Eguzki-argiaren isla ote/ ontziko oihaletan?/ Ez hilik/ ez bizirik/ eldarnioan baizik”. Horrela iragaiten dira poemak. Ez dute denborarik, ez espaziorik. Gehien-gehienak zerebroaren linboan dute emozioa bilatzen, gehien-gehienak diskurtsoaren materia dira. Figura literariorik gabeko asmakizun hauetan, beraz, kontraesana eta esana bilatu behar dira, ez hainbeste lorea eta suhartasuna.
Poemak ez dira informazioz eta tautologiaz hanpatu horietakoak. Ez dira, ezta, Florentzian idatziak cinquecentoan. Nahiz eta zapore eta eite bat badaukaten pizkundekoa eta, esan dugun moduan, asmo bat filosofikoa, aski arruntak eta aski samurrak dira. Material erabiliekin gai betierekoen gainean idazten diren era honetako liburuak, ostera, hutsalegi gertatzen dira maiz. Niri behintzat iruditu zait sarritan poetak ez daukala berririk zer erantsi, eta originalik zer opatu.
Hetero
Uxue Alberdi
Susa, 2024
----------------------------------------------------
Negazionismoaren, manosferaren eta trollen aroan ezinbestekoa da literaturaren ekarpena, errealitatearen tolesei begira jartzeko tresna paregabea delako: inguruan ditugun zapalkuntza... [+]
Guardasolak euria nahi du
Patxi Zubizarreta
Ilustrazioak: Irrimarra
Ibaizabal, 2024
---------------------------------------------
Duela 30 urte argitaratu zuen Patxi Zubizarretak Marigorringoak hegan liburuxka; J. M. Lavarellok ilustratua eta Edebé argitaletxe... [+]
Begiak zerumugan
Idazlea: Miren Agur Meabe
Ilustratzailea: Ane Pikaza
Elkar, 2020
-------------------------------------------------------
Askotariko testuak eta liburuak argitaratu ditu Miren Agur Meabek. Literatur genero guztiekin aritu da: haur eta gazte literatura,... [+]
Barrengaizto
Beatrice Salvioni
(Itzulpena: Fernando Rey)
Txalaparta, 2024
------------------------------------------------
Barrengaizto izenburua aukeratu du Fernando Reyk Beatrice Salvioni-ren La malnata itzultzeko. Reyk dio idazlearen ahotsa izaten ahalegindu dela,... [+]
PELLOKERIAK
Ruben Ruiz
Ilustrazioak: Joseba Beramendi, Exprai.
Elkar, 2022
-----------------------------------------------
Ruben Ruizek kontakizun laburrez osaturiko obra berri bat eskaini digu. Ez dira mikroipuinak, kontakizunek, modu independentean irakur badaitezke... [+]
Memet
Noemie Marsily eta Isabella Cieli
A fin de centos, 2022
--------------------------------------------------
Kolore gorriko kanpineko kremailera ireki eta atetxotik begira gaude Lucyrekin batera. Portada honekin hartzen du irakurlea Memet komikiak. Hitz gutxiko... [+]
Bihotz-museo bat
Leire Vargas
Elkar, 2024
-----------------------------------------------------
Gazte-egarri da euskal kultur sistema. Horixe zioen Leire Vargasek Berria-n idatzitako zutabean. Odol freskoa nahi du industriak: askotarikoa eta dibertsoa. Azkenean, baina,... [+]
Norberak maite duena. Hitza gogoan, irakurketa biziz
Miren Billelabeitia
Pamiela, 2022
------------------------------------------------
Miren Billelabeitia institutuko irakaslea da, literaturzalea eta Literatura unibertsala irakasgaia ematen du duela zenbait urtetatik... [+]
Snarkaren ehizan
Lewis Carroll
Irudiak: Henry Holiday
Itzulpena eta edizioa: Manu LÓpez Gaseni
Pamiela, 2024
-------------------------------------------------------
Udaberrian argitaratu zen esku artean dugun obra hau. Alizia herrialde miresgarrian,... [+]
Argialdiak
Miriam Luki
Susa, 2023
-------------------------------------------------
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Elkar, 2023
--------------------------------------------
Iaz kaleratu zuen Miren Agur Meabek Itzulerak eleberria. Pertsonaia nagusiak gazteak direnez, gazte literatura dela esan genezake, baina literatura ona denean, gazte zein helduentzat da,... [+]
Soka-tira
Testua: Ilan Brenman
Ilustrazioak: Guilherme Karsten
Itzulpena: Ipar Alkain
Denonartean, 2024
-------------------------------------------------
Album honen bukaeran bada Benjamin Franklinen aipu bat: “Sekula ez da izan gerra onik, ezta bake txarrik... [+]
Putzua
Goiatz Labandibar
Erein, 2024
----------------------------------------------------------
Goiatz Labandibarren Putzua egun batean gertatzen den hazkunde nobela bat da: hilekoa jaisteak markatzen duena, hain zuzen ere. Edo bestela esanda, heroiaren bidaia bat,... [+]
Barkamena existituko ez balitz bezala
Mariana Travacio
Erein, 2024
---------------------------------------------------
Izenburuak autolaguntza liburu batena eman lezakeen arren Ereinek narratiba sailean argitaratu duen western itxurako testua da honako hau. Fernando... [+]
Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre
Elkar, 2024
-----------------------------------------------------
Josefa Agirre Etxeberria frankismo garaian neskame aritu zen emakumeetako bat izan zen. Hamalau urterekin deserriratu ondoren, bizitza osoan zehar bizilekuz aldatzera... [+]