Kantatzen duen herria
Polaroid kamera batekin hiru klik, hiru egia eta hiru errealitate. Bat: Diru-Sarrerak Bermatzeko Errentaren jasotzaileen %20 langile pobreak dira eta soldata hutsalen osagarri gisa jasotzen dute laguntza. Bi: onuradunen laurdenak pentsio miserableak osatzeko jasotzen dute. Hiru: jasotzaile guztien %45 emakumeak dira. Kamerak hartutako istant hauek oso errotuta dagoen errealitatea marrazten dute.
DSBE (Diru-Sarrerak Bermatzeko Errenta) honezkero sigla aski ezaguna dugu. Horrek gutariko bakoitzari iradokitzen diona, ez da kasu denetan berdina. Euskal establishment-a tematuta dago DSBEren irudi distortsionatua barneratu dezagun. Polaroidarekin egindako argazkiak nahi adina filtro eta trikimailurekin desitxuratu, DSBE entzuten dugunean, pentsa dezagun “iruzurra”, “alferkeria”, “gehiegizko aurrekontua”, “lotsagabekeria”, “tranpatiak” edota “bizkarroiak”. Pozoia erein ostean, legitimazio osoarekin sentitu daitezen 2008an onartu zen DSBEren legeari barrenak ateratzeko.
Neurriz gorakoa ote da “barrenak atera” adierazpena? Datuek frogatuko digute ezetz, ez dela gehiegizkoa. 2018an DSBEren zenbateko orokorra 649 eurokoa zen (bakarrik bizi den onuradun batentzat) eta pentsiodun batentzat ostera 732 eurokoa. Zenbat jasoko dute 2019 urtean? Bada, hilabete askotako eszenifikazio, proposamen, promesa ostean, EAJk lege proiektu bidez onartu du zenbateko orokorra %3,5 eta pentsiodunena %4,5 igotzea.
Azken hamarkadan, prestazioa jasotzen duten pertsonen kopurua nabarmen hazi da, %62 hain zuzen ere. Zalantzarik gabe datu horrek alarmak piztu behar dizkigu
Baina ba al dakigu, 2008ko legea beteko balitz, zenbatekoak zeintzuk liratekeen? Legea beteko balitz, zenbateko orokorra 924 eurokoa litzateke eta pentsiodunena 1.050 eurokoa. Itzulpengintza ariketa bat egin dezagun, translazio bat: Eusko Jaurlaritzaren lege proiekturik gabe DSBEren kopuruak %28 inguruko murrizketa izango luke 2008ko legearekiko. Onartu berri den lege proiektuarekin %25ekoa. Inongo prentsako titularretan ageri ez den eskandaluzko sarraskia!
Azken hamarkadan, prestazioa jasotzen duten pertsonen kopurua nabarmen hazi da, %62 hain zuzen ere. Zalantzarik gabe, datu horrek alarmak piztu behar dizkigu: gizartearen geroz eta zati handiagoa pobrezia arriskuan dago. Duela urte gutxi DSBEren hainbat onuradun elkarrizketatzeko parada izan nuen. Haietako batek halaxe deskribatu zuen zaurgarritasun egoera: “Pobrezia arriskuan egotea larritasunean egotea da, etengabe erortzeko zorian egotea da”.
Babes sistema publikoan sakontzeko garaia da eta jendartea Euskal Herriko Eskubide Sozialen Kartaren baitan antolatu da. Duela urtebete inguru, Kartak prozesu legegilea (HEL) abian jarri zuen Hego Euskal Herrian, hain zuzen ere jomugan dagoen babes sistema indartzeko. 51.000 sinadura heldu dira Eusko Legebiltzarrera, baina tamalez, Legebiltzarrak argi gorria jarri dio lege proposamena tramitera onartzeari. Eztabaida sortu aurretik, isilarazi nahi izan gaituzte.
Euskal establishment-a ez dago zaurgarritasunarekin arduratuta. Jendarte antolatuak kezkatzen du. Jendartearen beharrizanei erantzun nahi dien jendarte antolatuak larritzen du. Gobernuak oztoporik gabe atera ditu aurrera hiru lege proposamenak. Are gehiago, DSBEri dagokionez, ezkerraren kontrako bozik gabe onartu da lege proposamena. Gure kantuak ez dituzte gustuko, hori badakigu. Baina, jakin ere badakigu: kantatzen duen herria, ez da inoiz hilko, ez da inoiz hilko, ez da inoiz hilko!
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Bizitzak dena inguratzen du, mugatua eta hauskorra da. Bizitza onak bizitzeko, gorputzak zer egin badakiela iruditzen zait, buruak ordea, nahiz eta jakin (ondo informatuta dagoenean), askotan gorputza nahita isiltzen duela ikusten dut. Isiltze horretan burua beste buru... [+]
Eroso gaude ingurunea gure egoera fisiko/emozionalera egokitzen denean. Besteak ni kontuan hartu nauenean, izan gizaki bat, objektu bat, espazio bat. Erosotasunaren klabea produktu eta espazio diseinuan beharrizan handi gisa sartu da, erosotzat jotzen dena erosgarria delako... [+]
Hiru korapilotan mordoilotzen digute euskaldunon elkarbizitza, eta urte luzez, pazientzia handiz eta erabakitasun irmoz ekin arren, loturok askatu ezinean gabiltza. Hiru bederen badira uneko korapiloak: presoak, euskara, etorkinak.
Urte berriarekin elkartu ohi gara milaka... [+]
Nafarroa Arenan Mitoaroa ikusten izandako lagun batek “telurikotzat” jo zuen entzun-ikusi-sentitutakoa. Niri ere hala iruditu zitzaidan telebista medio etxetik hauteman nuena.
Pentsa daiteke Mitoaroak piztutako grinak eta atxikimenduak proiektuaren ikusgarritasuna... [+]
Urte berria hastearekin batera, bizitza aldatuko diguten erabakiak hartzeko ohitura bada. Listak egiten ditugu hiru puntutan: bat, kirola gehiago praktika; bi, lagun zaharrak maizago ikusi; hiru, Islandiara itzuli, errealki eta metaforikoki. Xedeak beti xede geratzen direla... [+]
Zirkulazioan lehentasunek garrantzi handia dute. Gidatzeko ikasten dugun lehen gauzatakoak dira: biribilguneak eta STOPak menperatu ezean nekez lortuko dugu gidabaimena.
Hala ere, lehentasunak ez dira kontu neutroak, eta historiak eta interes kontrajarriek aldatu izan... [+]
Oholtzak betiko utziko dituela jakinarazi zigun Benito Lertxundik badira jada hainbat aste, eta geroztik asko gara maila batean ala bestean umezurtz sentitzen garenak, halako galera edo abandonu sentsazioarekin, triste. Iruindarroi, behintzat, bere zuzenekoen zirrara azken aldi... [+]
Gaur, urtarrilak 21, gure oraintsuko historiaren efemeride interesgarri bat gogora ekartzeko eta hari buruz hausnartzeko eguna dugu. 50 urte bete dira Potasas de Navarra enpresako 47 langilek itxialdia amaitu zutenetik. Hamabost egun iraun zuen itxialdi horrek eta greba orokorra... [+]
Duela aste pare bat Norvegiako zenbait datu plazaratu ziren. Ipar Europako herrialde hartan auto elektrikoak nagusitu dira, eta Tesla marka dute salduena; energia birziklagarriaz sortutakoa omen da han kontsumitzen denaren %90. Aldiz, Norvegiako enpresa publikoek ez dute inolako... [+]
.jpg)
Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.
Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]
Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]
Asteartean eman zuten jakitera bost gazte lapurtarren kontrako sententzia. Hamabost hilabeteko espetxe zigorra gibelapenaz bi gazteri, 500 euroko isun banarekin; 140 orduko lan behartua eta 500 euroko isun bana beste bi gazteri; eta, azkenik, 1.700 euroko isuna beste... [+]
Lehengo batean, The Wire telesail sonatua berrikusten ari nintzela, etsipena gogora ekarri zidan eszena bat heldu zen. Bertan, The Baltimore Sun egunkariaren zuzendaritzak langileak bildu eta datozen aldaketei buruz ohartarazten die; hau da, kaleratzeez eta distira gutxiagoko... [+]
Bizi dugun kultura kontsumistak, erabiltzaile oro agintzen du gozamen neurrigabera. Slavoj Zizek dioen eran, Goza ezazu zure fetitxea, hiper-modernitatearen agindu ozena bihurtu da. Fetitxearen lekua betetzeko dauden gailu teknologikoen bidez gauzatzen baita egungo gozamena... [+]