Oka
Ordenagailuaren aurrean paratu naiz. Argia-rako artikulu bat idatzi. Zeri buruz? Zeri buruz idatzi ez jakiteari buruz? Tipikoegia? Zeren arabera jartzen dira martxan erraiak, bilisa hitz bilakatu behar denean?
Antzerki edo literatura lanetan, kasu, eduki eta gaien hautuak nire kasuan ez dira beti kontzienteak izan. Ez datoz gogoeta sakon batetik, dokumentazio lan batetik edo helburu zehatz bat duen ikerketa asmo batetik. Motorra askoz sinpleagoa da, tontoagoa, humanoagoa: nire hautuak oka egiteko beharretik datoz, eta oka egitea eragiteko maitasun asmotik. Zergatik? Ez dakit. Pentsatzen hasiz gero agian topa nezake, edo asma nezake, arrazoi bat. Baina ahalegina egin beharko nuke horretarako. Ahalegina egin dezaket. Merezi du egiteak? Ez dakit.
Oka egiteko beharra dagoen garai batean idazten ditut nire testuak: oka poetikoa.
Oka egiteko beharra duen jendarte baten baitatik idazten ditut nire testuak:
oka politikoa
Beti iruditu zaizkit sormen lanak haiek sortu dituzten sortzaileak baino interesgarriak. Oso pozik nago, esker oneko sentitzen naiz, gure taldeko lanek izan duten harreragatik edo oihartzunagatik. Berdin dio oihartzun hori handia edo txikia izan den, berdin dio zerekin konparatzen duzun, pertsona bakar baten arreta eta energia konpartitzea opari erraldoia da. Une honetan zu lerro hauek irakurtzen egotea, adibidez. Bestetik, inori sormen lan batek sormen lan propio bat egitea eragiten badio (pentsamendu intimoaren mailakoa bada ere) itzela iruditzen zait. Nik neuk maite dudalako beste norbaitek (musikari batek, zinegile batek, antzerkigile batek edo batzuek) niregan mugimendu hori sortzea lortzen duen unea: bere lana jaso ahala neurea propioa ari naiz sortzen, harenak kasik garrantzia galtzen duen arte.
Sormen lanak sortzailea bera gainditzen du gehienetan. Nik idazterakoan neuretik jartzen dut, noski, baina ez soilik. Beste hainbat eragileren lana filtratzen zait etengabe, naizen munduak idazten du diodana neurri handi batean: haurtzaroak, maite ditudan pertsonek, kafetegietako solasaldiek, jasotako kritikek eta probokazioek, irakurritako liburuek, titularrek, lagunek barkatu dizkidaten hanka sartzeek, publikoak ukatutako txaloek... Naizen munduak idazten du nirekin batera idazten ari naizen artikulu hau bera. Beti sinatu behar lirateke lanak honela: “Egilearen izena eta bere testuingurua”, “Egilearen izena eta irakurri dituen liburuak”, “Egilearen izena eta bere lagunekin izandako solasaldiak”. Edo izenik ez.
Oka egiteko beharra dagoen garai batean idazten ditut nire testuak: oka poetikoa. Oka egiteko beharra duen jendarte baten baitatik idazten ditut nire testuak: oka politikoa. Eta garai honek, jendarte honek, besteak beste, arrazakeria eta generoari loturiko gaietan ditu erraiak, bilisak, egotzi beharreko hondakinak. Neuk ere oka egiten dut jendarte horren baitatik, askotan nola, zergatik, nondik, norantz jakin gabe.
Baina oka egin osteko lasaitasuna erdiesteko beharrez.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]
Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]
Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]
Ez dakit zuek ere pertzepzio bera ote duzuen –aitor dut: modu azientifikoan hasi naiz idazten hemen–. Pereza hitzaren hedatze naturalaz ari naiz. Gero eta gehiago aditzen baitut Hego Euskal Herriko bazterretan: euskaraz, espainolez eta, jakina, euskañolez... [+]
Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]
Nobedadea izan ohi da Durangoko Azokari lotzen zaion hitz entzunenetako bat. Nobedadea han, eta nobedadea hemen. Zenbaitetan, ordea, lehengokoari beste itxura ematea aski izaten da etiketa hori itsasteko. Talentu berriztagarriz birmasterizatutako CDek eta berrargitalpenek badute... [+]
Euskara txikitasunean handia den ur emaria dugu. Bertako tanta bakoitzak gure kultura ureztatzen eta biziberritzen du. Egarri den hari itsaso bete ur eskaini. Euskara putzu sakon eta ilun batetik etorri izan bada ere, guztiok atera dugu gure ur-gazi lagina, eta guztiok bilakatu... [+]
Gazteak gero eta lehenago hasten dira pornografia kontsumitzen; izan ere, bere sexu heziketa bakarra da pornoa. Nola demontre heldu gara honaino?
Gaur egun, onartu behar da Interneti esker pornografia ikustea askoz errazagoa dela. Tamalez, klik baten bidez 7-9 urte arteko... [+]
Joan den abenduaren 5ean, PPk lege proposamen bat aurkeztu zuen Nafarroako Parlamentuan, Nafarroako toki entitateetako Idazkaritza eta Kontu-hartzailetza lanpostuetan funtzionarizazioa lortzeko prozesuak bereizteko. Hori gertatuko balitz, 30 pertsona inguruk merezitako... [+]
Nazio Batuek abenduaren 10ean Giza Eskubideen Nazioarteko Eguna aldarrikatu zutenetik 51. urteurrena bete da aurten. Data horrek garrantzia hartu du Euskal Herrian eta Euskal Herriko Giza Eskubideen Behatokitik gogoetarako zenbait elementu eskaini nahi ditugu.
Nazioarteko... [+]
Bazen behin kulturaren gordailu bilakatu zen herria. Denboraren poderioz, munduko agintariek kultura adierazpide ororen aurka hartutako neurri murriztaileen erruz, herrien garra, sormena eta irudimena amatatuz joan ziren, emeki-emeki kandela bat bailitzan. Hala ere, herrialde... [+]
Elon Musken presentzia hedabideetan gora doa, suziri baten moduan, Etxe Zuriko lorategian lurreratu ostean. Lortzen ari den botereaz eta influentziaz asaldatuta omen daude beste botere batzuk eta, bere eragina gutxitzeko asmoz, X sarearen kontra kargatu dute. Azken asteetan The... [+]
2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]