Zuhaitza lagun
Gero eta gehiago dakigu landareen bizimoduaz, baina makina bat kontuk alde egiten diote gure jakituriari, oraindik. Gero gerokoak, baina egundoko informazio mordoa eta jakintza itzela gure garunetik urrun da. Azken puntako berria da landareak perretxikoen bidez sustraitik sustraira komunikatzen direla, baita airera askatutako gaien bidez ere... Adimentsuak dira eta sentitzen dute. Egungo jende asko joango da zulora edo labera horrelako gauzak esaten dituena seko txoratuta dagoen uste sendoarekin. Jaioko al dira berriak...
Boladan dago zuhaitzen onurak eskuratzeko horiekin eman-hartuak sortzeko joera. Ni zuhaitzak nolakoak diren eta zein egoeratan dauden edo dauzkagun ulertzen ahalegintzen naizen horietakoa naiz. Zuhaitzaren formak, garaierak, itxurak, osasunak, bizitokiak, inguruko landare kuadrillak, eta abarrek informazio asko ematen digute bere bizimoduaz. Hortik abiatuta bera ulertzen saiatzen naiz, baita zer etorkizun izan dezakeen ere, eta hori beltz samarra bada nola hobetu edo oneratu beharko litzatekeen aburuz aritu. Bide hori guztia osatzen dut, zuhaitzak niri buruzko antzeko aburua di-da batean badakiela jakinik. Izan ere, beti, inolako zalantzarik gabe, beti ni baino azkarragoa da edozein zuhaitz, dena delako generokoa izanda ere. Eman-hartu hori errazago ulertzen da ereinez edo landatuz edo txertatuz bakoitzak sortzen duen zuhaitzarekin. Egunez egun etxeko bezala duzun horrekin. Egin ezazu proba. Hemendik urte batzuetara hitz egingo dugu...
Zenbaitek betiko erlazioa sortzen dute eskuera duten zuhaitz batekin. Diotenez, jendea inguruan izatera ohituak dauden zuhaitzek errazago ulertzen gaituzte, eta gurekin energia partekatzera prestatuago omen daude. Dagoeneko ez da harritzekoa zuhaitz handiei besarkatuta dagoen jendea ikustea. Edo bere abaroan meditatzen. Gehiago dira hamaiketakoa edo siesta bere sustraien gainean egiten dutenak. Inkontzienteki jasoko dute onura. Eta biaoa edo hausnarra zuhaizpetan egiten duen aziendak ba ote du horren berri?
Pakistango Hunza jendeak ohiko du hil den etxekoaren gorpua erre eta gero errautsak lursail batean zabaldu eta bertan zuhaitz bat landatzea. Gero zuhaitz hura etxeko haren ordezkoa izango da, eta gozo-gozo besarkatuko dute.
Zuhaitza lagun egitearen kontu hori ederra izango da zalantzarik gabe, baina alde bakarreko emanartua bihur daiteke; hau da, zuk zuhaitza maitatu eta berak zu ez. Baina nola ezin digun bizkarra eman eta alde egin...
Basotik fundazioa aurkeztu du duela gutxi Gipuzkoako Foru Aldundiak, lurralde horretako baso pribatuen kudeaketa “aurreratua” egiteko asmoarekin. Baina Gipuzkoako lurrak industria-forestalistaren kolonia edo fabrika handi bihurtu nahi badira, horrek izen bat dauka:... [+]
Negu giroaren iritsierarekin, etxe askotan sutondoak piztuta daude dagoeneko. Baina, ba al dakigu sua elikatzeko egurra nondik eta nola ateratakoa den? Nafarroa Behereko Hergarai ibarrean badute basoak modu iraunkorrean ustiatuz egurra ateratzeko kooperatiba bat: Sugarai... [+]
Egungo basogintza ereduarekin eta kudeaketarekin kezkatuta, hainbat talde sortu dira azken urteotan Bizkaian, Gipuzkoan eta Araban. Pasa den martxoan, talde horietako hamaikak batzea eta plataforma batean antolatzea erabaki dute. “Pinuaren gaixotasuna dela-eta, eukaliptoa... [+]
Irlandak hogei urtetan 440 milioi zuhaitz landatu nahi ditu klimaren kontrako borrokan, 2050erako "karbono neutral" izatera iristeko. Urtean 22 milioi zuhaitz landare berri, laurden bat hostozabalak eta beste hiru laurdenak koniferoak. Hori teorian. Praktikan, Sitkako... [+]
Phyllanthus rufuschaneyi zuhaixkak nikela pilatzeko gaitasuna du. Landarea nikelak kutsatutako lur sailetan landatuz gero, landareari izerdia atera eta bertatik nikel zitratoa eskuratzen dute. Horrela, kolpe bakarrean nikel garbia lortu eta kutsatutako lurrak garbitu daitezke.
Hondarribiko ikasleek ametza zuhaitzaren haziak ernaltzen lagundu eta ondoren Jaizkibelen landatu dituzte, bertako basoa pixkanaka berreskuratu dadin; mendiaren hiru dimentsioko maketa ikusgarria ere osatu dute; eta Jaizkibelen kokatutako hirigintza plan bat asmatu dute... [+]
Iaztik jasotako azken sagarrak jaten ari gara etxean, Malus domestica. Sasoi betean daudenak azaloreak dira, Brassica oleracea var. botrytis. Lizarra, Fraxinus excelsior, hortxe dago, kieto, segurtantzan; egun luzeagoen zain loratzeko.
Gure atari aurrean lizar dotore bat bizi... [+]
Larunbatean, martxoak 23, Basoen Munduko Eguna dela eta, aldarrikapen giroan ospatzeko kanpaina antolatu dute Galizian: bertako mendi eta ibarretan monolabore bilakatua diren eta azken aldian sekulako suteak eragin dituzten eukaliptoak erauziko dituzte egun eta ordu berean, baso... [+]
Arkumeak jaiotzeko sasoia geroxeago izan ohi da, baina han eta hemen dagoeneko ikusi dut bat edo beste. Axuria jaiotzen denean ardi amak miaztuz-miaztuz soina garbitzen dio; maitatzen duela esaten da. Kumeak, ordea, era guztietakoak etortzen dira, amak ere bai, denetakoak dira... [+]
Gure etxe gaineko mendian baso zabalak ditu Aitzondo baserriak. Zuhaitzetan nabarmena du sail bat, batez ere orain udazken minean. Itsasotik enbata sartu eta mendian behera laino kiribil bihurriak jaisten direnean zuhaitz zorrotz horien muturrak lanbrodura artean ageri dira,... [+]
Insignis pinuari eraso dioten onddoek hankaz gora jarri dute Bizkaiko eta Gipuzkoako basogintza. Azken ia mende batean gorabehera handirik gabe moldatu den basogintza osoa kolokan jarri dute onddo xixtrin batzuek. Xixtrin baino gehiago, ziztrin esan beharko dugu, izan ere, a zer... [+]
Dagoeneko badakigu Kalifornian jatorria duen Pinus radiata landaketa intentsiboek kolapsoa eragin dutela Bizkaiko paisaian. Aurreikuspenen arabera, bost urteren buruan pinu landaketa ia guztiak (70.000 ha baino gehiago Bizkaian) pinuen osasuna erabat kaltetzen duten honako hiru... [+]
2017ko aurrekontu parte-hartzaileetan herritar batek Sarrigurengo (Nafarroa) ubidearen alboko gune naturalean baso jangarria sortzea proposatu zuen. Momentu hartan proiektuen artean bozkatuena izan ez zenez, atzera bota zen proposamena. Baso jangarria sortzearen ideia hor geratu... [+]