Azaroan onartu zuen Nazio Batuen Erakundeak Baserritarren Eskubideen Adierazpena, eta ordutik, erabakia berrestea zen Batzar Orokorrari geratzen zitzaiona. Abenduaren 18an eman zuen erakundearen organo nagusiak azken pauso hori, nazioarteko baserritarren mugimenduaren aldarrikapen historikoari erantzuna emanez. Hamazazpi urtetako borroka luzearen ondoren iritsi da adierazpena, Via Campesina nazioarteko baserritarren mugimenduak gogorarazi duenez.
Baserritarren ekarpenari aitortza
Baserritarrek eta landa eremuan lan egiten duten pertsonek bizi duten zaurgarritasun egoera onartzeaz gain, nekazari txikien garrantzia azaleratu du NBEk ebazpenean. Pobrezia, gosea, elikadura desegokia edota herrien hustutzea bizi dituzten bitartean, baserritarrek mundu osoan ekoizten diren elikagaien %70 sortzen dituztela azpimarratu du.
Adierazpenak biltzen dituen eskubideen artean daude, besteak beste, laborariek haziak euren eskuetan edukitzeko, lurretara sarbidea izateko, elikadura burujabetzarako eta beren lurraldeari eragiten dieten gaietan partaidetza izateko eskubideak edota agrokimikoen duda egitekoa eta agroekologia bultzatzekoa. Alazne Intxauspe Bizkaiko EHNEko eta Via Campesinako kideak honela laburbildu zuen 97.0 Irrati Libreko Lur eta Murmur saioan lorpena: “Bereziki azpimarratuko nukeena da baserritarra eskubideak dituen subjektu bezala aldarrikatzen duela”.
Europako herrialdeen artean abstentzioa nagusi
“Badakigu erabaki hau ez dela estatu guztientzat loteslea, eta zeintzuk izan diren abstenitu diren estatuak. Beraz, lortutakoarekin pozik gaude, baina kritikotasun batetik ere egiten dugu azterketa”, adierazi zuen Intxauspek elkarrizketan. Izan ere, esanguratsua da Espainiako eta Frantziako estatuak eta Europako beste asko ere abstenitu egin zirela bozketan. AEB, Erresuma Batua, Israel, Guatemala, Hungaria, Suedia, Zeelanda Berria eta Australia, berriz, aurka azaldu ziren.
Via Campesinako kideak argi du, dena dela, adierazpena loteslea ez izanagatik ere instrumentu ofiziala dela, eta hemendik aurrera lanean jarraitu beharko dutela gobernuei adierazpenenan biltzen direnak bete ditzaten eskatzeko. “Artikulu asko ditu adierazpenak, eta horiek marko batzuk jartzen dituzte, eskubide batzuk aitortu baserritarrari. Gure lana da orain hori guztia betearaztea”.
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]
Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz askotan entzuten da lanbide "oso lotua" dela, jai egunik edo oporrik ez dela existitzen. Ipar Euskal Herriko Onetik eta Etxaldia gasnategiek, Berria eta Aldudeko Esne Kooperatibekin elkarlanean, laborariei bakantzak bermatzeko egitasmoa... [+]
2022an Nafarroako Liburutegien Sareak martxan jarritako proiektu berezia da hazien liburutegia. Clara Flamarique Goñi da Nafarroako Gobernuaren liburutegi zerbitzuko proiektuen arduraduna, eta honela gogoratu ditu hastapenak: “Zaragozako liburutegian martxan zuten... [+]
Joxe Blanco Gomez laudioarra Lamuzanaturgunea blog-aren bultzatzaile eta Laudiokolore ekimeneko kidea da. Urteak daramatzate Laudion basa landareen inguruko sentsibilizazioa eta formazioa egiten, eta maiatzean, Arraño mendiko baso orkideen inguruko jardunaldiak egin... [+]
Urteak daramatza Cederna Garalur landa garapenerako elkarteak elikaduraren eta lehen sektorearen inguruko lanketa egiten Nafarroako Mendialdean. Elikadura osasuntsurako eta kontsumo jasangarriago baterako bidea egitea da asmoa, eta bide luze horretan, egitasmo berria gauzatu du:... [+]
Oiartzunen nekazaritza bultzatzeko eta elikadura burujabetzarako bidean pausoak emateko sortu zen Lurbizi egitasmoa, 2016 urte inguruan. “Herritar talde batek denbora zeraman herrian nekazaritzaren eta lehen sektorearen egoera kaxkarraz hausnartzen”, adierazi du Ibon... [+]
Sarako Nicolas Chretien dago Hiru Xilo baratzegintza proiektuaren atzean. Urtarrilean hasi zen baratzea lantzen, eta martxoaren hasieran ekin zion ekoitzitako produktuak merkaturatzeari. “Banuen formazioa baratzegintzan, baina orain arte honekin zerikusirik ez zuten... [+]
Arabako Bionekazaritza elkartearen eta Euskadiko Hazien Sarearen arteko lankidetzatik sortu zen duela urte pare bat Agroekoop kolektiboa. “Arabako agroekologiaren bueltako elkarteak lotzeko eta indartzeko, eta sinergiak sustatzeko asmoz sortu genuen”, adierazi du... [+]
Lehen begi kolpean, ohiko artaldea dirudi argazkikoak, ezta? Bada, ez… ardi horiek suhiltzaile ere badira eta. Nafarroako Zunbeltz Nekazaritzako Test Guneak zerbitzu berria eta berritzailea jarri du martxan Lizarraldean: Arsue, edo artalde suhiltzaile estentsiboa... [+]
Urteak daramatzate Atxondoko Biezko baserrian bizitzen eta lanean Aner Garitaonandiak eta Oihane Lekunberrik. “Kaletarrak ginen gu, nik enpresa eta turismo ikasketak egin nituen, baina mundu hori ez zitzaidan gustatzen…”, azaldu du ekoizleak. Lekunberrik,... [+]
2009an sortu zen Ja(ki)tea elkartea zenbait jatetxe, sukaldari eta gastronomia kritikariren arteko elkarlanetik. “Hasiera hartan, Gipuzkoako 14 bat jatetxe elkartu ginen, baina pixkanaka hazten joan da proiektua, eta gaur egun 37 gara”, azaldu du Xabier Zabaletak,... [+]
Eladi Balerdi erlezainaren eta Jose Manuel Atxaga erleen zale sutsuaren arteko elkarlanetik egitasmo berritzailea sortu da duela gutxi. "Arnastu erlauntzaren airea" eta "Erleen sauna" jarduerak proposatu dituzte, konbentzituta baitaude onuragarri direla... [+]
Elkea proiektuan produktu asko eta desberdinak ekoizten ditu David Ruiz de Galarreta Azpilikueta ekoizle amezkoarrak. Olibondoekin hasi zen, baina fruta arbolek, lekaleek eta zekaleek ere beren tokia egin dute proiektuan urteotan. Eta, orain, jarduera berri bat gehitu die... [+]
Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]
Zergatik doa mundu guztia Iruñera erosketak egitera, gure eskualdean elikagai asko ekoizten bada? Zergatik da hain zaila bailara hauetako produktuak bailara hauetako dendetan topatzea?”, galdera horiei eta beste zenbaiti tiraka hasi ziren lanean Zangoza aldean duela... [+]