Zuhaitz eta onddo uztarri berean
Modu guztietara, onez eta txarrez, amenazu guztiak zorroztuz esan digute baina guri bost. Mundua, gure mundua hiltzen ari gara. Gure bizimodua ezin da inola ere eutsi, eta jasanezina da gurekin batera bizitzea egokitu zaien beste bizidun guztientzako. Egunetik egunera ari gara espezieak akabatzen, hiltzen. Kutsadura, pestizidak eta abar ugari baten ondorioz gure bizitzaren kalitateari eusten dioten ekosistemak eraisten ari gara. Erleak, hegaztiak, arrainak eta landareak.
Landareentzako arazo nagusia lurretik datorkie. Lurra hiru “M” dira: beheko barreneko “minerala” etengabe lurra sortzen ari dena; gainetik dijoakion “materia organikoa” lurra aberasten duena eta saltsa guztiari bizia ematen dioten “mikroorganismoak”. Mikroorganismo horiek dira gakoa. Zenbat eta mikroorganismo gehiago orduan eta lurra biziagoa, eta orduan eta errazago izango du landareak bere elikadura osatzea.
Landareen elikaduran izugarrizko garrantzia dute onddoek. Onddoak lurpean hedatuta daude, landarearen sustraien artean. Sustraiekin harreman berezia sortzen dute, eman eta hartu. Onddoak landareari jaki batzuk ematen dizkio eta landareak onddoari beste batzuk. Emate eta hartze horretan bakoitzak bere gustuko adiskideak ditu. Horren ondorioz baso mota bakoitzak, zuhaitz mota bakoitzak onddo jakin batzuk izango ditu lagun, eta ondorioz baso horretan perretxiko jakin batzuk izan ohi dira, eta ez beste batzuk. Lizarrak (Fraxinus excelsior) bere onddoak ditu, ler gorriak (Pinus sylvestris) bereak, pagoak (Fagus sylvatica) bereak eta abar.
Zuhaitzek onddoak behar dituzte eta alderantziz. Elkarren premia dute, baldin eta bizi nahi badute. Ba Europan zuhaitzak hiltzen ari dira. Eta lurraren gaineko baldintzen txartzeak badu zeresana, airearen kalitatearenak batez ere, baina errematea lurpeko onddoen akaberatik datorkio.
Europan kutsadura mugak oso lasaiak dira eta ondorioak orain ikusten ari gara. 10 urtetan, 20 estatutan, 137 tokitan hartutako 13.000 laginetako 40.000 sustrai ikertu dira eta orain dakigu emaitza. Kutsadura mugak estutzen ditugu edo gure zuhaitzenak egin du. Gureak egin du.
Klimaren hondamendiari ihes egitekotan, ez da aski izango atmosferan murriztea negutegi eragineko gas kontzentrazioak. Beharrezkoa izango da oihanak eta lurzoruak zaintzea ere, ez ditzaten hondatu deforestazioak eta nekazaritza intentsiboak; zeren eta uraren zikloa ere oso... [+]
Azken mendean Etiopiak galdu ditu antzinako oihanik gehienak, nekazaritzaren, artzaintzaren eta herrialdean laborantza industrial neokolonialak eragindako goseteen presiopean. Alabaina, biodibertsitatez betetako azken baso zatiak geratu dira, fosil gisa, zientoka eliza eta... [+]
Deforestazioa geldiarazteaz gain, milioika zuhaitz gehiago behar ditu Lurrak klimaren zoratzea gelditu, euriak ugaritu eta biodibertsitatea berreskuratzeko. Baina ez begiratu soilik Amazonia edo Kongo edo Indonesiako hondamendiei: Europan lan handia daukagu duela mende gutxi... [+]
Mundua mapeatu dute, eta orain, xehe-xehe dakigu ezinbestean zein lur eremu babestu beharko genukeen gainean dugun krisi bikoitzari aurre egiteko: bioaniztasuren galera eta klima larrialdia. Sciences Advance aldizkarian Global Safe Net (Segurtasun Sare Globala) proiektuaren... [+]
Autobidea igarotzeko tunel batean izaten ari diren etengabeko leherketek etxebizitzei eta ondare arkitektonikoari eragin diete. Bilboko Bolintxu haraneko herritarrak kexu dira eta Supersur handitzearen kontrako plataformak publiko egin du salaketa.
Alemaniako mendebaldean munduko makina automatizatu handienek (100 metroko altuera, 200 metro luze eta 14.000 tona) lurra irensten dute eta liseriketaren ondoren kalitate baxuko ikatza iraizten dute, zentral termikora eramateko prest. Meategiak, 1978an ireki zenetik, Hambacheko... [+]
Bizkaiko Foru Aldundiak, Agustin Ibarrola basoa margotu zuen artistaren familiaren onespenarekin, gaur egungo basoaren inguruetan Ibarrolaren zuhaitzen erreplikak egingo dituela jakinarazi du. Izan ere, jatorrizko basoko zuhaitzak hiltzen ari dira, xingola marroia gaitzagatik... [+]
Duzunaritzeko kultura ezagutzeko aukera izan dugu 111 hostoz eta orriz jantzi liburuaren aurkezpen egunean. Argiak mendea bete duen ospakizun saila borobiltzeko egun gustagarria. Ehun urtetako kazetaritza goratzeko nekazaritzaren alorrean oinetakoak zikinduz ibiltzea baino bide... [+]
Hondarribiko ikasleek ametza zuhaitzaren haziak ernaltzen lagundu eta ondoren Jaizkibelen landatu dituzte, bertako basoa pixkanaka berreskuratu dadin; mendiaren hiru dimentsioko maketa ikusgarria ere osatu dute; eta Jaizkibelen kokatutako hirigintza plan bat asmatu dute... [+]
Gaur goizean okila garrasika aritu da etxe gaineko haritzean (Quercus robur). Luze aritu da eta haserre zela zirudien. Goiza ederra da, freskoa baina arraitsua, oso argia. Urteko egun luzeenetara hurbiltzen ari gara eta goizean goizeko argitasunean igarri da. Kexu zen, ordea,... [+]
Udazkena azkenetan da. Bazterrak kolorez janzten doaz. Garai aproposa mendian ibiltzeko. Lurrean, han eta hemen hosto artean barreiatuta ikus daitezke irailaz geroztik arbolatik jausitako lokotxak –sokalak, arbotsak, morkotsak, kirikiñoak–, inguru heze eta... [+]
Polinizazioa garrantzitsua da landare gehienen bizimoduan. Espezie eta aldaera bakoitzaren etorkizuna eraikiko duen hazia sortzeko nahitaezkoa. Lorearen aieka arrak sortzen duen polen aleñoak aieka emearengana egingo duen bidaia da polinizazioa. Bidaia hori intsekturen... [+]
Donostiako Antiguako hainbat eremutan zuhaizti eremu zabalak kaltetu zituzten metroko obrek joan den abenduaren 12tik 15era egindako baso-mozketek. Eguzki talde ekologistak eta auzotarrek jo zuten alarma.