Ikasketa prozesua konplexua da. Konplexua, eragile ugarik, zentzumenek eta sentimenduek hartzen dutelako parte. Ez da lineala, emaitzak ez baitira bizigaien batura hutsa. Anitza ere bada, guztiok ikasteko ahalmena eduki arren gure ezaugarriek anitza egiten dutelako sorkuntza zein emaitza. Eta akrobata. Akrobata ere bai, pentsamenduak saltoka ibiltzen direlako eremu batetik bestera.

Onartu egiten dugu ikasketa prozesua kutxa batean sartzerik ez dagoela, hamaika estimuluk eragin arren haien eragina ez dela zertan berdina izan, bakoitzak gauzak ulertzeko modu desberdinak ditugula, arreta denbora luzez mantentzea ezinezkoa dela, pentsamenduek etenak eta saltoak dituztela… Orduan, formaltzat hartzen ditugun ikasteko eremu gehienetan, zergatik ez ditugu ezaugarri horiek kontuan hartzen? Zergatik fikziozko mugak ezarri? Uste dut jarrera horiek ikasteko prozesuaren kontra egiten dutela eta sorkuntzarako zein bizitzarako kontrol sistema direla.

Gehienetan hezkuntza formalean ikasketak nagusiki gidatuak dira. Teoria baten inguruan narrazio hertsi bat sortu ohi da, eta irakasleok horren bueltan dihardugu gidoitik ezer gutxi edo ezer atera gabe, hartzaileari garapenerako aukerak murriztuz. Erakundeentzat zein irakasleontzat espazio kontrolatuak sortzen dira horrela eta, bi entitate horien nagusitasuna hauspotzen duten botere harremanak eraikitzen dira. Irakasleok jakituriaren itsasargia? Bai zera! Eta, jaberik ba al du irakaskuntzak? Ezezkoan nago ni. Estatikoa zein norabide bakarrekoa den hezkuntza sistemak ezagutzen duguna beste modu batean errepikatzera kondenatzen gaitu eta, hori nahi ez badugu behintzat, hezkuntza sistemaren oinarriak aldatu beharko genituzkeela uste dut.

Irakasleen eta ikasleen arteko mugak lausoak izango balira, adibidez, etengabe trukatuko lirateke rolak eta ikasketa komunitarioetara bideratuko ginateke. Desikastea arbuiatuko ez bagenu, ikasketa prozesu holistikoagoetan aurkituko genuke arnasa, josi eta askatzen diren jakintza birmoldatuak eratzeari beldurrik izan gabe. Enpatian oinarritutakoak eta irekiak diren baliabideak sortuko bagenitu, ikaskideak izango ginateke…

Hezkuntza motek bizitzeko ereduak transmititzen dituzte eta alderantziz. Aldaketak nahi baditugu geruza anitzeko dimentsio konplexuetan sentitu/pentsatu/ekin beharko dugu. Ez dakit nola egiten den baina, badakit ikaslagunak nahi ditudala.